Đề xuất bắt buộc mọi giao dịch nhà đất phải thông qua sàn: Tránh giao dịch 10 tỷ nhưng chỉ khai 1 tỷ

Tại Hội thảo lấy ý kiến dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh Bất Động sản do Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP HCM tổ chức, luật sư Lê Hồng Nguyên, Trưởng Cơ quan đại diện Liên đoàn Luật sư Việt Nam tại TP HCM đề nghị: Nên bắt buộc tất cả giao dịch bất động sản phải thông qua sàn, trừ việc giao dịch giữa những người cùng huyết thống (cha mẹ, con cái, anh em…). Quy định này nhằm ngăn chặn việc khai khống giá mua bán, các cá nhân lợi dụng kẽ hở để khai khống giá giao dịch, cũng như tạo tính minh bạch cho thị trường.

Theo luật sư Nguyên, trong dự thảo mới nhất của Luật Kinh doanh Bất động sản đang được lấy ý kiến, điều 57 quy định hai loại giao dịch bất động sản phải thông qua sàn, gồm: chủ đầu tư bán, cho thuê mua nhà ở hoặc công trình xây dựng hình thành trong tương lai; và chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật. Các giao dịch khác được khuyến khích thông qua sàn.

Tại Luật Kinh doanh bất động sản 2006, quy định "tổ chức, cá nhân khi bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản phải thông qua sàn giao dịch" cũng được nêu rõ. Song, yêu cầu này được bỏ khi sửa đổi luật năm 2014 nhằm nới lỏng cho thị trường bất động sản.

Luật sư Nguyên nhận định, khi nhiều loại giao dịch được bỏ qua yêu cầu lên sàn thì giải quyết đúng được một vấn đề là tạo thông thoáng cho thị trường nhưng hệ luỵ để lại lớn, chưa thể kiểm soát, đơn cử vụ án Alibaba.

Hay phía cơ quan thuế đã từng dừng rất nhiều hồ sơ, không cho đăng bộ để ngăn chặn tình trạng khai gian giá trị mua bán. Nguyên nhân là không minh bạch về thị trường, người dân mua đi bán lại không có sự kiểm soát về giá và dòng tiền. Ví dụ sẽ chặn lại với các giao dịch mua 10 tỷ nhưng chỉ khai giá trị một tỷ để nộp thuế thấp. Tình trạng khai khống vẫn diễn ra, chưa được kiểm soát. Hệ quả là giao dịch bất động sản thường thông qua môi giới nên mua bán mất kiểm soát, dẫn tới phân lô bán nền, mua đi bán lại.

Luật sư Nguyên cho rằng, Nghị quyết 18 yêu cầu minh bạch thị trường, cho nên việc quy định các giao dịch bất động sản phải thông qua sàn giao dịch bất động sản là cần thiết.

Hiện, phía cơ quan thuế đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm minh bạch hoá thị trường, chống thất thu thuế. Theo luật sư Nguyên, việc giao dịch qua sàn sẽ kiểm soát được giá thị trường đặc biệt trong giai đoạn sốt đất.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu cho hay, Hiệp hội từng kiến nghị bổ sung trường hợp cá nhân, hộ gia đình tự thực hiện hoặc liên kết, hợp tác với "đầu nậu", doanh nghiệp bất động sản để phân lô, bán nền phải thực hiện giao dịch thông qua sàn giao dịch bất động sản đối với trường hợp giao dịch với người không có quan hệ huyết thống, quan hệ hôn nhân hoặc con nuôi, người được cấp dưỡng theo quy định pháp luật.

Theo HoREA, quy định như thế để bảo vệ quyền lợi của khách hàng và góp phần ngăn chặn hành vi lừa đảo và các cơn sốt đất như đã xảy ra trong thời gian qua.