Đua nóng tiến độ ở trung tâm điện gió Quảng Trịicon

Nhiều sự cố

Ngày 25/9, xe chở cánh quạt gió của Nhà máy điện gió Tài Tâm (tại huyện Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị) trong quá trình vận chuyển đã vi phạm khoảng cách an toàn, gây phóng điện đường dây 110kV Khe Sanh - Tà Rụt, khiến gần 3.500 hộ dân khu vực huyện Đakrông mất điện. Sự cố này còn gây ảnh hưởng đến việc phát điện của Nhà máy Thủy điện Đakrông 4.

Xe ô tô này đang vận chuyển cánh quạt gió cho Dự án điện gió Tài Tâm của Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Tài Tâm Quảng Trị và Dự án điện gió Hoàng Hải của Công ty TNHH MTV Đầu tư năng lượng Hoàng Hải Quảng Trị.

Xe chở cánh quạt gió gây sự số khiến gần 3.500 hộ dân Quảng Trị mất điện.

Nhà máy điện gió Tài Tâm có công suất 50MW, với tổng vốn đầu tư 1.800 tỷ đồng. Chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV ĐT Năng lượng Tài Tâm Quảng Trị. Cơ cấu vốn cho dự án gồm 20% vốn tự có (tương đương 360 tỷ đồng), 80% là vốn vay (tương đương 1.440 tỷ đồng). Thời hạn hoạt động của dự án là 50 năm, dự kiến nghiệm thu đưa vào vận hành tháng 11/2021.

Trước đó, giữa tháng 5/2021, người dân thôn Ta Núc đã  ngăn chặn không cho Công ty TNHH Tài Tâm cắm mốc để san ủi con đường mà người dân trong thôn thường lên rẫy. Hai bên xảy tranh cãi và va chạm.

Sự việc căng thẳng khi xuất hiện nhóm người lạ đến gây hấn khiến ngày 18/5 Ban Giám đốc Công an tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự, Công an huyện Hướng Hóa vào cuộc điều tra. Qua xác minh, Công an cho biết đây là nhóm người ngoài tỉnh, đến địa phương và có nhiều hành vi thị uy, va chạm với người dân, gây mất trật tự địa phương.

Tối ngày 23/8, cũng liên quan tới xe chở thiết bị điện gió của Tài Tâm đi qua địa bàn va chạm làm gãy cây trồng của người dân. Quá trình xử lý sự cố đã dẫn tới xô xát khiến 5 công an bị thương phải nhập viện. Vụ việc sau đó được Công an huyện khởi tố vụ án để điều tra.

Nhóm người xăm trổ đột nhập vào xã đang phong tỏa thị uy dân.

Huyện Hướng Hoá gần đây trở thành "trung tâm điện gió' khi xuất hiện nhiều dự án điện gió. Quá trình thi công các dự án đã có các sự cố, va chạm gây ảnh hưởng đến người dân.

Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa Đặng Trọng Vân khẳng định, địa phương sẵn sàng tạo điều kiện tốt nhất cho chủ đầu tư. Tuy nhiên, nếu chủ đầu tư cố tình vi phạm hay xảy ra các sự cố ảnh hưởng đến trật tự xã hội thì sẽ xem xét, đề nghị cấp có thẩm quyền làm rõ trách nhiệm và có thể đề xuất rút giấy phép nếu có sai phạm.

Cuối tháng 9 là thời điểm hàng loạt các thiết bị “siêu trường siêu trọng” của nhiều dự án điện gió cập bến về tới Việt Nam sau nhiều ngày ngưng trệ vì dịch bệnh Covid-19. Đây cũng là thời điểm “ngày vàng” ưu đãi về giá bán điện của Chính phủ 1/11 sắp đến gần, các chủ đầu tư điện gió gấp rút thi công, lắp đặt để vận hành nhà máy.

Chạy tiến độ

Do sức ép thời hạn hoàn thành, hoà lưới điện để được hưởng giá ưu đãi, nhiều dự án đang gấp rút “chạy đua ”với thời gian để kịp tiến độ đóng điện vào ngày 1/11. Do đó, không ít dự án vừa thi công vừa lo thủ tục nên chưa đầy đủ hồ sơ.

Ngày 17/5/2021, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng đã buổi làm việc với huyện Hướng Hoá và các nhà đầu tư điện gió trên địa bàn. Báo cáo tại cuộc họp cho thấy có nhiều dự án có nhiều vướng mắc về triển khai dự án, nhiều dự án khó khăn, vi phạm về GPMB.

Báo cáo tại cuộc họp cho thấy, các dự án chưa thu hồi đất đã thi công như: Điện gió Tài Tâm, điện gió Hoàng Hải, Điện gió Amaccao Quảng Trị 1 (Công ty CP điện gió Khe Sanh).

Lỗi của các dự án là thì công khi chưa có đánh giá tổng thể về tác động môi trường, chưa đầy đủ thủ tục về chuyển đổi mục đích sử dụng đất... Chưa hoàn thành thủ tục thuê đất nhưng đã triển khai thi công vi phạm quy định của Luật Đất đai năm 2013 và Nghị định số 91/2019/NĐ-CP của Chính phủ.

Đầu tháng 7/2021, UBND tỉnh Quảng Trị tiếp tục có buổi họp yêu cầu các đơn vị rà soát các thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất đảm bảo các điều kiện để triển khai các dự án điện gió trên địa bàn huyện Hướng Hóa.

Liên quan đến Dự án điện gió Tài Tâm, đến ngày 16/7/2021, dự án mới có QĐ cho thuê đất (đợt 1) tại QĐ số 1840. Tổng diện tích cho thuê là gần 24ha, thời hạn 50 năm. Tỉnh Quảng Trị yêu cầu công ty Tài Tâm phải hoàn thành các thủ tục về đất đai, môi trường, đầu tư xây dựng... theo quy định pháp luật trước khi triển khai dự án.

Trước đó, văn bản số 35/HĐND-KTNS ngày 22/6/2021 của Ban Kinh tế Ngân sách, HĐND tỉnh Quảng Trị và công văn số 2754/UBND-TN ngày 2/7/2021 của UBND tỉnh yêu cầu rà soát thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất đảm bảo các điều kiện để triển khai các dự án điện gió, yêu cầu tạm dừng khi chưa thực hiện các thủ tục thu hồi đất, cho thuê đất... xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

Qua khảo sát, Quảng Trị nhận thấy, các dự án điện gió đang thiếu quy hoạch phát triển tổng thể về năng lượng cũng như chưa có đánh giá tổng thể tác động môi trường của toàn vùng; việc xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư đang phụ thuộc vào việc bổ sung quy hoạch các dự án; quy trình, thủ tục triển khai một số dự án chưa đảm bảo quy định, biện pháp thi công một số dự án chưa đảm bảo.

Trước tình hình này, Thường trực Tỉnh ủy Quảng Trị đã yêu cầu Ban cán sự đảng UBND tỉnh Quảng Trị chỉ đạo UBND tỉnh Quảng Trị không xem xét việc cấp chủ trương đầu tư các dự án điện gió mới khi chưa hoàn thành việc đánh giá tổng thể tác động môi trường phát triển các dự án năng lượng.

Đến ngày 4/8/2021, UBND tỉnh Quảng Trị ra văn bản chỉ đạo các sở ban ngành kiểm tra, đề xuất xử lý sai phạm liên quan việc triển khai thực hiện dự án điện gió có chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và công tác quản lý, bảo vệ rừng khi triển khai dự án điện gió, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 15/8/2021.

Tại tỉnh Quảng Trị có 84 dự án điện gió, trong đó có 31 dự án đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch, 53 dự án đã trình Bộ Công Thương xem xét bổ sung quy hoạch. Ngoài 2 dự điện gió đã đi vào vận hành, hiện có 25 dự án điện gió phần lớn ở huyện miền núi Hướng Hóa đang nỗ lực thi công, phấn đấu đi vào hoạt động trước 1/11/.2021.

Trong số các dự án có thể kể đến Nhà máy điện gió Hưng Bắc (tại xã Thanh, A Xing, A Túc, và Xy, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) do liên danh Công ty CP Đầu tư xây dựng và phát triển nhà Sài Gòn - Hà Nội và Công ty CP Đầu tư năng lượng Hưng Bắc đề xuất. Dự án có công suất 89,6 MW, tổng mức đầu tư 3.566 tỷ đồng.

Nhà máy điện gió Hoàng Hải - tại xã Húc, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, do Công ty TNHH MTV ĐT Năng lượng Hoàng Hải Quảng Trị có công suất 50MW, tổng mức đầu tư 1.700 tỷ đồng (chủ đầu tư góp 340 tỷ đồng, còn lại 1.360 tỷ đồng là đi vay). Dự kiến nghiệm thu vận hành tháng 10/2021, thời hạn hoạt động 50 năm.

Trong đó, Công ty TNHH Tài Tâm có vốn điều lệ 100 tỷ là nhà đầu tư phát triển nhiều dự án điện gió ở Việt Nam ở Trung, Tây Nguyên cho tới Bến Tre, Cà Mau... mỗi dự án đầu tư có vốn từ vài ngàn cho đến hàng chục ngàn tỷ đồng. Giám đốc DN Tài Tâm là ông Đỗ Lê Quân cùng các cổ đông chiến lược được biết đến là đầu tư lớn vào điện gió khi góp vốn nhiều DN điện gió như: Công ty CP Đầu tư năng lượng Hưng Bắc, Công ty TNHH MTV ĐT Năng lượng Hoàng Hải Quảng Trị, Công ty TNHH MTV ĐT Năng lượng Tài Tâm Quảng Trị… 

Hoàng Hưng