Giá USD tăng, lãi suất chịu áp lực

Giá USD tăng, lãi suất tiền đồng đi lên

Sau kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2.9, giá USD tại các ngân hàng (NH) thương mại tăng nhẹ 6 đồng, Vietcombank mua vào lên 26.138 - 26.168 đồng, bán ra 26.508 đồng; ACB mua vào 26.160 - 26.190 đồng, bán ra 26.508 đồng…Trên thị trường liên NH, giá USD cũng tăng thêm 30 đồng/USD, lên 26.375 đồng. So với đầu năm, giá USD giao dịch giữa các NH tăng 3,5% nhưng tăng gần 6,1% trong vòng một năm trở lại đây. Trong khi đó, đồng bạc xanh trên thị trường tự do lên mức cao kỷ lục với giá mua vào 26.810 đồng, bán ra 26.910 đồng. Tốc độ tăng giá của USD trên thị trường tự do nhanh hơn các NH dẫn đến mức chênh lệch cũng lên 400 đồng/USD thay vì từ 150 - 200 đồng/USD trước đó.

Ảnh: Ngọc Thắng

Giá USD tăng trong bối cảnh lãi suất (LS) tiền đồng tăng vọt. Sau nhiều ngày sụt giảm cuối tháng 8, LS tiền đồng trên thị trường liên NH tăng trở lại vào ngày giao dịch đầu tháng 9. Cụ thể, ngày 3.9, LS qua đêm tăng 1,16%, lên 5%/năm; 1 tuần tăng 0,84%, lên 5,23%/năm; 2 tuần tăng 0,29%, lên 5,28%/năm, 1 tháng tăng 0,05%, lên 5,38%/năm… Để giảm nhiệt giá USD cũng như LS tiền đồng, NHNN tăng mạnh lượng bơm tiền, tới 28.328,11 tỉ đồng, gấp 4 lần khối lượng so với thời điểm trước nghỉ lễ. Trong đó kỳ hạn 7 ngày có khối lượng trúng thầu lớn nhất là 20.885,1 tỉ đồng, kỳ hạn 14 ngày có khối lượng 5.000 tỉ đồng, còn lại 2.443,01 tỉ đồng ở kỳ hạn 28 ngày. Lãi suất trúng thầu ở mức 4%/năm.

Mặc dù vậy, LS tiết kiệm ở một vài NH vẫn rục rịch tăng nhẹ. Hôm qua (3.9), chị Kim Yến (TP.HCM) cho biết NH báo LS tiết kiệm tăng nhẹ cho kỳ hạn 6 tháng lên 5,8%/năm, cao hơn mức 5,6%/năm cùng kỳ hạn trong tháng 8. Mức LS này chỉ được áp dụng cho khách hàng thân thiết, khách hàng VIP trong khi khách hàng bình thường sẽ áp dụng mức thấp hơn. Nhìn tổng quan, mặt bằng chung vẫn đang được giữ ở mức thấp. Theo thống kê, LS tiền gửi bằng VND bình quân của NH trong nước ở mức 0,1-0,2%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 3,3-4%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 4,6-5,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến 12 tháng; 4,9-6,1%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ trên 12 tháng đến 24 tháng và 6,9-7,3%/năm đối với kỳ hạn trên 24 tháng.

LS cho vay của khách hàng cũng đã tăng lên. Ông L.V.K (P.Phú Thạnh, TP.HCM) kể mới cách đây 2 tuần, hợp đồng vay kỳ hạn 9 tháng của ông hết hạn và ông tiếp tục ký hợp đồng vay mới cũng có kỳ hạn 9 tháng. Tuy nhiên, LS của hợp đồng vay mới tăng lên 7,5%/tháng, cao hơn hợp đồng cũ được thực hiện từ cuối năm 2024 là 6,75%. Tương tự, bà Cẩm Thanh tại xã Nhà Bè (TP.HCM) cũng cho hay đang có hợp đồng vay cá nhân với số tiền 1,7 tỉ đồng. Trước tháng 7, bà được hưởng LS vay ưu đãi cho năm đầu tiên là 6%/năm. Từ tháng 8 đến nay, LS được báo tăng lên 10,5%/năm. Mặc dù đã biết trước và theo hợp đồng vay thì LS sẽ điều chỉnh nhưng bà cho hay mới nghe cũng bị "sốc" khi số tiền lãi phải trả hằng tháng đã tăng gần gấp đôi.

Tỷ giá, lãi suất cuối năm vẫn căng

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích khách hàng cá nhân Công ty chứng khoán Yuanta VN, nhận xét hiện nay tỷ giá và LS đang chịu nhiều áp lực. Thông thường tỷ giá nóng lên thì điều chỉnh giảm LS, hoặc ngược lại LS tiền đồng tăng thì giá USD hạ nhiệt. Thế nhưng, cả hai hiện đều đang trong trạng thái "gồng", khó có thể giảm. Vào cuối tháng 8, NHNN bán ngoại tệ can thiệp thị trường nhưng đây là động thái bổ sung trạng thái cho các NH đang âm. Trong khi đó, nhu cầu ngoại tệ trên thị trường tăng. Các nhà đầu tư vốn đầu tư gián tiếp bán mạnh, chỉ riêng trong tháng 8 là khoảng 42.000 tỉ đồng, tương đương 1,5 tỉ USD. Đó là chưa kể ngoại tệ cho thanh toán thương mại. 

Tương tự với LS, trong bối cảnh tăng trưởng tiền gửi thấp hơn nhiều so với tăng trưởng tín dụng, NHNN gần đây có nhiều biện pháp hỗ trợ cho hệ thống NH nhằm duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng cuối năm. Bên cạnh việc NHNN duy trì bơm ròng (lũy kế đầu năm tới nay đã bơm ròng 173.000 tỉ đồng) vào hệ thống sẽ giảm áp lực lên LS huy động trong ngắn hạn, sau khi đã tăng nhẹ trong hơn tháng qua. Bởi các NH hiện nay gặp khó trong huy động tiền gửi khi các kênh đầu tư như vàng, chứng khoán tăng trưởng thu hút dòng tiền.

Ảnh: Ngọc Thắng

Ngoài ra, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng mọi người đang nhìn vào thông tin khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giảm LS USD vào cuối năm sẽ đỡ áp lực cho LS tiền đồng. Trong trường hợp LS USD giảm nhiều nhất xuống còn 3,75%/năm thì LS tiền đồng cũng có điều kiện đi xuống. Tuy nhiên việc này cũng sẽ khiến huy động tiền đồng càng trở nên khó cạnh tranh với các kênh đầu tư khác. LS tiền đồng phải cao hơn USD thì giá USD mới có thể giảm. "Chúng tôi cho rằng áp lực tăng LS huy động sẽ sớm trở lại. Ở đây, phải lựa chọn hy sinh cái nào, có thể hy sinh tỷ giá để giữ LS tiết kiệm thấp, từ đó cho vay thấp nhằm hỗ trợ kinh tế", ông Nguyễn Thế Minh nói.

Còn theo TS Huỳnh Thanh Điền (Trường ĐH Nguyễn Tất Thành), áp lực cho tỷ giá USD/VND tại VN sẽ còn tiếp tục ở mức cao, nhất là khi bước vào giai đoạn cuối năm khi nhu cầu ngoại tệ thường gia tăng trong khi nguồn lực dự trữ của VN để can thiệp thị trường còn hạn chế. Vì vậy, có thể ở một số giai đoạn nào đó NHNN sẽ phải hút bớt tiền trong thị trường thông qua công cụ LS, đồng nghĩa LS cũng có thời điểm sẽ tăng. 

"Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 ở mức cao từ 8,3-8,5%, nhằm tạo nền tảng cho các năm tiếp theo hướng đến tăng trưởng hai con số, cũng là thông điệp thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế. Tỷ giá cũng không thể điều hành tách biệt, mà phải đi cùng với các chính sách khác như LS, ngân sách nhà nước, dự trữ ngoại hối và chính sách thương mại… LS có thể sẽ tăng nhưng không đồng đều trong thời gian tới. Ví dụ với các ngành sản xuất kinh doanh được khuyến khích thì sẽ áp dụng LS như hiện nay nhưng với các lĩnh vực không khuyến khích, mang tính rủi ro cao thì LS sẽ tăng. Chính sách tiền tệ cần linh hoạt hỗ trợ thanh khoản và ổn định tỷ giá mà không gây áp lực lạm phát cũng như phối hợp với chính sách tài khóa và thương mại để tạo hiệu ứng đồng bộ trong điều hành vĩ mô", TS Huỳnh Thanh Điền chia sẻ.