Gian nan quả bưởi Việt Nam sang Nga

Để có thể xuất khẩu một lượng lớn bưởi Việt Nam sang LB Nga là cả một quá trình không hề đơn giản và thực hiện được điều đó lại là một doanh nghiệp trẻ cùng người chủ cũng rất trẻ về tuổi đời.

Chúng tôi đến địa chỉ văn phòng kiêm nhà kho của doanh nhân rất trẻ Dương Quang Minh, chủ Công ty TNHH Du lịch và Tư vấn Việt - Nga ở thủ đô Moskva. Anh Minh cho biết từ lâu anh đã nung nấu ý tưởng thành lập một doanh nghiệp đóng vai trò cầu nối để mở rộng giao thương và dịch vụ giữa hai nước Việt Nam và LB Nga, và doanh nghiệp của anh chính thức khai trương đầu năm 2019. Cũng trong năm đó, lĩnh vực kinh doanh chính của công ty là du lịch. Tuy nhiên đại dịch COVID-19 ập đến, đồng thời nhận thấy hoa quả nhiệt đới Việt Nam như là xoài, chôm chôm, dừa, thanh long rất được ưa chuộng tại thị trường LB Nga nên anh Minh chuyển sang kinh doanh xuất khẩu trái cây Việt Nam sang LB Nga.

Anh Minh nhớ lại: “Vào Hè 2020 có lệnh cấm rau củ quả Trung Quốc liên quan đến bưởi, chanh. Khi đó thị trường bưởi mới mở rộng ra các nước khác. Lúc đó em mới bắt đầu tìm hiểu về mặt hàng bưởi Việt Nam, đặc biệt là bưởi năm roi và bưởi da xanh. Container đầu tiên tôi đưa sang Nga vào tháng 10/2020 và được bán khá chạy vì thị trường đang khan bưởi. Mùa Đông, tháng 10, 11, 12, tháng 1, 2 thị trường Nga tiêu thụ bưởi rất là tốt vì đó là món ăn yêu thích trên bàn các gia đình Nga vào thời điểm Tết”.

Sau khi bưởi Việt Nam vào được thị trường Nga, doanh nghiệp của anh Minh đã nhận được những đơn hàng khá lớn, trong tháng 12/2020 và đầu tháng 1/2021, doanh nghiệp của anh Minh đã xuất khẩu sang Nga hơn 200 tấn bưởi. Anh cho biết hiện trên thị trường Nga, bưởi Việt Nam cũng đã có vị trí song chưa lớn và vẫn phải cạnh tranh với bưởi của các nước khác, đặc biệt là bưởi Trung Quốc vốn đã hàng chục năm duy trì vị thế số một tại thị trường Nga.

Anh Minh phân tích: “Hàng bưởi Việt Nam rất mới, sang đây thị trường cũng chưa tiếp nhận được như bưởi Trung Quốc, vốn tồn tại trên thị trường này từ 10 đến 15 năm nay. Bưởi Trung Quốc có đặc điểm là da vàng, vỏ rất mỏng nên ruột nhiều hơn bưởi Việt Nam, nhưng vị của nó sẽ khác. Tâm lí khách hàng khi vào trong cửa hàng họ thích màu vàng, màu đỏ hơn, nghĩ rằng đó là màu chín. Màu xanh bưởi Việt Nam khi bóc ra mới thấy là bưởi ngon. Nhưng để trên kệ, màu xanh mọi người chưa thể thích nghi”.

Hành trình để quả bưởi Việt Nam từ cảng Thành phố Hồ Chí Minh tới Moskva cũng khá đặc biệt, đó là đi qua cảng Vladivostok ở Viễn Đông của nước Nga. Anh Minh giảng giải: “Như cảng St. Petersburg là cảng lớn nhất tại Nga và nó nhận rất nhiều hàng từ tất cả các nước trên thế giới. Khi tôi làm về hàng hoa quả tươi, tôi phát hiện nếu đi từ Thành phố Hồ Chí Minh sang Vladivostok thời gian được rút ngắn rất nhiều từ 10-15 ngày so với đi đường St. Petersburg. Đây là con đường mà nhiều nhà xuất khẩu chưa nghĩ đến vì thị trường họ muốn xuất sang Nga là Moskva hoặc St. Petersburg, những nơi tiêu thụ lớn nhất của cả nước Nga”.

Như vậy, có thể thấy để quả bưởi Việt Nam hiện diện trên các kệ hàng ở thủ đô Moskva không hề đơn giản. Thêm vào đó, doanh nghiệp và các đối tác Nga của anh Minh còn đối mặt với nhiều khó khăn hơn nữa. Theo anh Minh, cuối tháng 12/2020 giá thành vận chuyển tăng lên rất nhiều, ví dụ như đi (từ Việt Nam) đến St. Petersburg, trước đó giá vận chuyển chỉ tầm 3.500 - 4.000 USD/container thì nay có những thời điểm giá vận chuyển lên đến 16.000 - 18.000 USD/container 40 feet. Đi Vladivostok giá trước là 1.500 - 2.500 USD thì nay là 5000-6000 USD/container, cộng thêm sự cố mới đây tại kênh đào Suez khiến cho dòng luân chuyển container bị tắc nghẽn.  Ngoài ra còn có tình trạng giá mua bưởi tại Việt Nam không ổn định do cạnh tranh của thương lái Trung Quốc; tình trạng đồng ruble mất giá; hay cũng xuất hiện tình trạng bưởi Trung Quốc đội lốt bưởi Việt Nam để có thể lọt vào Nga.

Hiện các đối tác của anh Minh duy trì giá bán bưởi Việt Nam tại Nga khá thấp và hầu như không có lợi nhuận, dường như chủ yếu nhằm chiếm lĩnh thị trường và quảng bá mặt hàng bưởi Việt Nam. Có lẽ chính vì thế, quả bưởi Việt Nam đã hiện diện trong những chuỗi siêu thị lớn ở Nga như Perekretsok, Lenta, Auchan, VkusVill.