Gỡ rào cản để vốn ngoại vào thị trường chứng khoán

Ngày 12-9, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước công bố Nghị định 245/2025/NĐ-CP do Chính phủ ban hành, sửa đổi và bổ sung Nghị định 155/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán. Đây được xem là bước cải cách quan trọng, nhằm tháo gỡ rào cản và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam.

Nghị định bổ sung quy định giúp nhà đầu tư nước ngoài dễ dàng chứng minh tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp thông qua giấy tờ hợp pháp của nước sở tại. Đồng thời, thời gian đưa cổ phiếu từ khi IPO vào giao dịch chính thức cũng được rút ngắn từ 90 ngày xuống 30 ngày, giúp doanh nghiệp nhanh chóng niêm yết và bảo đảm quyền lợi cho nhà đầu tư.

Một điểm nhấn khác là việc bãi bỏ quy định cho phép đại hội đồng cổ đông hạ tỉ lệ sở hữu nước ngoài tối đa dưới mức luật định. Quy định mới mở rộng cánh cửa cho vốn ngoại, đồng thời yêu cầu các công ty đại chúng hoàn tất thủ tục thông báo tỉ lệ sở hữu ngoại trong vòng 12 tháng kể từ ngày nghị định có hiệu lực.

Không chỉ vậy, thủ tục cấp mã số giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư nước ngoài cũng được đơn giản hóa. Nhà đầu tư có thể giao dịch ngay sau khi được cấp mã số điện tử mà không cần nộp hồ sơ giấy, phù hợp với thông lệ quốc tế. Song song đó, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các thông tư tạo thuận lợi trong việc mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp, giảm chi phí và thời gian gia nhập thị trường.

Nghị định cũng mở đường cho việc triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP), dự kiến áp dụng từ năm 2027, nhằm nâng cao an toàn hệ thống và hạn chế rủi ro. Bên cạnh đó, các công ty quản lý quỹ đầu tư nước ngoài được cấp 2 mã số giao dịch để tách bạch hoạt động, chuẩn bị cho mô hình tài khoản tổng theo thông lệ quốc tế.

Minh bạch thông tin và bảo vệ nhà đầu tư cũng là trọng tâm trong lần sửa đổi này. Doanh nghiệp niêm yết được yêu cầu công bố thông tin bằng tiếng Anh, trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng phải có xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức quốc tế uy tín, và phạm vi tổ chức bảo lãnh thanh toán cũng được mở rộng. Nghị định bổ sung nhiều điều khoản liên quan đến quản trị công ty, chi trả cổ tức, công bố thông tin sử dụng vốn, nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư trong và ngoài nước.