Hai quốc gia BRICS 'vượt mặt' phương Tây, 'hồi sinh' phương thức thanh toán hiếm thấy: Lấy ô tô đổi khoáng sản quý, gần 100.000 xe được giao dịch mỗi năm

10/10/2025 06:50
Giữa bối cảnh lệnh trừng phạt của phương Tây ngày càng mở rộng và bóp nghẹt các kênh thanh toán quốc tế, một hình thức giao thương tưởng chừng đã đi vào dĩ vãng nay đang hồi sinh mạnh mẽ: hàng đổi hàng.
Hai quốc gia BRICS 'vượt mặt' phương Tây, 'hồi sinh' phương thức thanh toán hiếm thấy: Lấy ô tô đổi khoáng sản quý, gần 100.000 xe được giao dịch mỗi năm - Ảnh 1

Ô tô đổi khoáng sản quý

Cứ vài tháng, một lô linh kiện ô tô rời dây chuyền sản xuất tại một thị trấn công nghiệp ven sông Dương Tử. Động cơ và khung xe được chuyển tới một nhà máy khác để lắp ráp sơ bộ thành dạng "semi-knocked down" tức là xe chưa hoàn chỉnh trước khi được đóng container và vận chuyển tới Iran. Tuy nhiên, thay vì thanh toán bằng tiền mặt, những chiếc xe này lại được "trả" bằng những container chứa quặng đồng, kẽm và đôi khi cả điều khô.

Giao dịch độc đáo này được thực hiện thông qua các công ty Trung Quốc như Chery Automobile và doanh nghiệp luyện kim Tongling Nonferrous Metals Group. Ngoài ra, "dây chuyền" này cũng cho thấy cách Trung Quốc khéo léo lách qua lưới trừng phạt của Mỹ để duy trì hoạt động thương mại với Iran mà không vi phạm luật.

Thực tế, Chery không trực tiếp đổi ô tô với Iran. Thay vào đó, hãng bán linh kiện và công nghệ cho một công ty thứ 3 cũng tại An Huy, công ty này đảm nhận việc lắp ráp xe sơ bộ trước khi xuất khẩu sang Iran. Tại đây, các linh kiện được lắp ráp hoàn chỉnh và bán dưới thương hiệu MVM, cái tên đã trở thành dòng xe nước ngoài phổ biến nhất tại Iran từ năm 2004.

Đổi lại, Iran cung cấp các loại khoáng sản chưa qua chế biến, chủ yếu là đồng và kẽm, cho Trung Quốc, nơi Tongling đảm nhận vai trò phân phối các lô hàng này cho các doanh nghiệp luyện kim trong nước.

Chery là điển hình cho câu chuyện "vượt khó" của tỉnh An Huy. Được thành lập năm 1997 tại thành phố Vũ Hồ. Từ năm 2001, hãng bắt đầu xuất khẩu, sớm hơn hầu hết các đối thủ nội địa, sau khi một đại lý Syria tình cờ phát hiện xe Chery trên đường phố Trung Quốc và đề nghị nhập khẩu.

Từ đó, xuất khẩu trở thành chiến lược sống còn của Chery. Với những mẫu xe có giá chỉ khoảng 7.000 USD, hãng đã trở thành nhà xuất khẩu ô tô Trung Quốc lớn nhất thế giới, chiếm 40% doanh số từ thị trường nước ngoài. Năm 2024, doanh thu của Chery đạt 270 tỷ nhân dân tệ (38 tỷ USD). Trong nửa đầu năm 2025, nhờ Chery, tỉnh An Huy đã trở thành nơi sản xuất ô tô số 1 Trung Quốc, hoàn thành mục tiêu biến Vũ Hồ thành "Detroit của châu Á".

"Kỹ nghệ" lách lệnh trừng phạt

Hình thức đổi xe lấy kim loại xuất hiện khoảng 6-7 năm trước, khi Tổng thống Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân 2015 và áp đặt trở lại hàng loạt biện pháp trừng phạt khắc nghiệt lên Iran. Khi các ngân hàng Iran bị cắt khỏi hệ thống tài chính toàn cầu, Tehran không còn khả năng thanh toán nhập khẩu bằng USD hay euro.

Theo bản cáo bạch trái phiếu nội địa của Chery, vào tháng 3/2017, công ty con MVM tại Iran nợ Chery 2,2 tỷ nhân dân tệ (325 triệu USD), khoản nợ thương mại lớn nhất của hãng. Để tránh tình trạng mất thanh khoản và không thể thu hồi công nợ, mô hình đổi hàng xuất hiện. Chery cung cấp xe, Iran giao kim loại. Trong bối cảnh kim loại ngày càng khan hiếm, đây là "món hời" với các doanh nghiệp luyện kim Trung Quốc như Tongling.

Tongling - có trụ sở tại thành phố cùng tên cách Vũ Hồ chỉ 90 km, là cái nôi của ngành đồng hiện đại Trung Quốc, với mỏ và nhà máy đầu tiên khởi công từ năm 1949. Hiện tại, Tongling đóng vai trò trung gian, giúp đưa đồng, kẽm và thậm chí là điều khô của Iran thâm nhập thị trường Trung Quốc thông qua các hợp đồng ẩn danh.

Khối lượng giao dịch ước tính đạt khoảng 90.000 xe/năm, tương đương vài trăm triệu USD, con số tuy nhỏ so với tổng kim ngạch xuất khẩu Trung Quốc sang Iran (khoảng 9 tỷ USD), nhưng lại phản ánh rõ nét sự hồi sinh của giao thương phi tiền mặt.

Tham khảo BNN

Tin mới

Shark nổi tiếng bị khởi tố, vợ cũng bị cấm xuất cảnh, truy tố 8 tội danh
10 giờ trước
Từng là biểu tượng được ca ngợi trên sóng truyền hình, cựu "Shark" lừng danh cùng vợ bất ngờ vướng vào bê bối tài chính chấn động.
Mixue bán cả bia hơi, 21.000 đồng/ nửa lít
10 giờ trước
Từ thương hiệu trà sữa giá rẻ quen thuộc, Mixue bất ngờ chi thâu tóm chuỗi bia tươi Fulu, đánh dấu bước lấn sân táo bạo sang thị trường đồ uống có cồn.
Sacombank lần thứ 3 được vinh danh “Sản phẩm – Dịch vụ tiêu biểu TP.HCM”
9 giờ trước
Giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt cho hệ thống giao thông công cộng TP.HCM và ứng dụng Sacombank Pay của Sacombank vừa được Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) vinh danh là “Sản phẩm - Dịch vụ tiêu biểu TP.HCM” năm 2025. Đây là lần thứ 3 liên tiếp Sacombank nhận giải thưởng uy tín này, ghi nhận những nỗ lực và đóng góp nổi bật trong việc thúc đẩy tiêu dùng, chuyển đổi số và phát triển kinh tế Thành phố.
Một thứ 40.000 năm tuổi vừa bị đánh thức dậy
9 giờ trước
Chúng cuối cùng cũng đã quyết định rời khỏi "giường băng lạnh giá" của mình.
Sau cú sập lịch sử, tâm lý "phòng thủ" bao trùm thị trường tiền điện tử
9 giờ trước
Sau cú sập lịch sử ngày 10/10, hơn 19 tỷ USD bị “thổi bay” khỏi thị trường tiền điện tử, khiến giới đầu tư chuyển sang tâm lý phòng thủ và tăng mạnh giao dịch phòng hộ.

Bảng giá cập nhật trực tuyến

Cao su

RUBBER

37.268.452 VNĐ / tấn

170.30 JPY / kg

1.22 %

- 2.10

Đường

SUGAR

9.217.175 VNĐ / tấn

15.87 UScents / lb

1.67 %

+ 0.26

Cacao

COCOA

154.983.517 VNĐ / tấn

5,883.00 USD / mt

1.05 %

+ 61.00

Cà phê Arabica

COFFEE ARABICA

233.617.934 VNĐ / tấn

402.24 UScents / lb

4.96 %

+ 19.01

Gạo

RICE

12.893 VNĐ / tấn

10.76 USD / CWT

0.10 %

+ 0.01

Đậu nành

SOYBEANS

9.735.046 VNĐ / tấn

1,005.70 UScents / bu

0.25 %

- 2.50

Bột đậu nành

SOYBEAN MEAL

7.958.308 VNĐ / tấn

274.05 USD / ust

0.02 %

- 0.05

» Xem tất cả giá Nông sản

Tin cùng chuyên mục

Trung Quốc trừng phạt 5 công ty con của tập đoàn đóng tàu Hàn Quốc ở Mỹ
8 giờ trước
Trung Quốc cấm doanh nghiệp trong nước giao dịch với 5 công ty con của Hanwha Ocean tại Mỹ, đáp trả cuộc điều tra của Washington.
Lầu Năm Góc tăng tốc tích trữ 1 tỷ USD đất hiếm
8 giờ trước
Bộ Quốc phòng Mỹ đang nỗ lực tích trữ khoảng 1 tỷ USD khoáng sản đất hiếm do các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới của Trung Quốc, Financial Times đưa tin.
Thương chiến Mỹ - Trung leo thang: Chiến trường mới trên biển 'nóng rực' từ hôm nay
7 giờ trước
Chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã bước sang giai đoạn đối đầu mới, khi hai bên sẽ tăng phí cảng đối với tàu hàng của nhau, bắt đầu từ hôm nay (14/10).
Thảm họa mỏ than Senghenydd: Bi kịch kinh hoàng nhất trong lịch sử ngành khai thác than Anh Quốc
7 giờ trước
Sáng ngày 14 tháng 10 năm 1913, vùng thung lũng Caerphilly, xứ Wales, bừng tỉnh trong nỗi kinh hoàng khi một vụ nổ lớn vang lên từ mỏ than Senghenydd, một trong những mỏ than lớn nhất của Anh thời bấy giờ.