Học được gì từ tỷ phú giàu nhất thế giới nhưng nói 'không' với smartphone?

Lawrence Joseph "Larry" Ellison (sinh năm 1944) là một doanh nhân người Mỹ, đồng sáng lập của tập đoàn Oracle. Ngày 10/9 vừa qua, cổ phiếu Oracle tăng chóng mặt ở mức 36% và với việc nắm giữ hơn 40% cổ phần, tài sản của Larry Ellison đã tăng thêm 101 tỷ USD chỉ sau một đêm, đạt mốc 393 tỷ USD và chính thức soán ngôi Elon Musk (385 tỷ USD).

Bên cạnh việc tài sản tăng "thần kỳ" chỉ sau 1 đêm, tỷ phú Larry Ellison còn có một điểm rất đặc biệt, ông không dùng điện thoại di động. 

Trong khi cả thế giới dán mắt vào màn hình, nhà đồng sáng lập tập đoàn Oracle – một trong những kiến trúc sư của kỷ nguyên số – lại hoàn toàn đứng ngoài cuộc chơi. Đây không phải là một sự đãng trí hay thói quen tạm thời, mà là một lựa chọn triết học, một tuyên bố dứt khoát của một trong những bộ óc quyền lực nhất Thung lũng Silicon.

Khi được hỏi về việc này, Larry Ellison không ngần ngại trả lời. Trong một cuộc phỏng vấn với CNBC vào tháng 3 năm 2018, ông đã tuyên bố dứt khoát: "Tôi không mang theo điện thoại di động – và sẽ không bao giờ." Cũng trong bài phỏng vấn này, Ellison giải thích rằng ông coi "cơn nghiện kỹ thuật số" là một dạng nghiện thực sự, không khác gì các loại chất gây nghiện khác, và ông không muốn trở thành nạn nhân của nó.

Sự vắng mặt của chiếc smartphone trong mọi hoàn cảnh, từ trang trọng đến đời thường, chính là minh chứng rõ nhất cho kỷ luật thép của ông. Ông đã chủ động loại bỏ khỏi cuộc sống của mình thứ mà ông cho là xiềng xích của những thông báo vô tận và sự phân tâm liên tục.

Từ các buổi họp báo ra mắt sản phẩm, những sự kiện công nghệ tầm cỡ, cho đến hàng ghế VIP tại các trận đấu tennis hay bóng rổ, có một điều bất biến: công chúng chưa bao giờ thấy một chiếc điện thoại di động trên tay Larry Ellison. Thực tế này được xác thực qua hàng thập kỷ hình ảnh lưu trữ bởi các hãng thông tấn lớn như Getty Images và Reuters... không có bất kỳ khoảnh khắc nào cho thấy ông đang sử dụng một thiết bị di động cá nhân.

Cỗ máy vận hành không cần smartphone

Nhiều người sẽ thắc mắc, làm thế nào một tỷ phú điều hành cả một đế chế công nghệ lại có thể sống thiếu điện thoại? Câu trả lời nằm ở hai chữ: hệ thống. Larry Ellison không hề bị cô lập, ông chỉ đơn giản là không cho phép mình bị tiếp cận một cách tùy tiện. 

Theo các phân tích về phong cách lãnh đạo của ông trên các tạp chí kinh doanh uy tín như Forbes và The Wall Street Journal, Ellison vận hành công việc thông qua một vòng tròn thân tín gồm các trợ lý và nhân viên cấp cao.

Ông đã xây dựng một "bộ lọc thông tin" hoàn hảo xung quanh mình. Mọi liên lạc đều phải đi qua đội ngũ trợ lý và nhân viên thân cận. Họ có nhiệm vụ sàng lọc, tổng hợp và chỉ trình lên những gì thực sự quan trọng. Thay vì bị động phản ứng với từng tiếng "ting" của thông báo, ông chủ động tiếp nhận thông tin theo lịch trình của mình.

Các kênh liên lạc của ông là những công cụ có chủ đích: email trên máy tính bảo mật, điện thoại bàn tại văn phòng hoặc nhà riêng, và quan trọng nhất là các cuộc họp trực tiếp. Điều này buộc mọi tương tác với Ellison phải được chuẩn bị kỹ lưỡng, súc tích và hiệu quả. Nó tạo ra một quyền lực vô hình: người khác phải tìm đến thế giới của ông, chứ không phải ông luôn sẵn sàng 24/7 trong thế giới của họ.

Quyền lực của sự tập trung và nỗi lo an ninh

Đằng sau lựa chọn này là hai yếu tố cốt lõi: sự tập trung và an ninh.

Trong một thế giới đầy xao nhãng, cách làm của Ellison là một ví dụ điển hình cho nguyên tắc "Làm việc sâu" (Deep Work) được thảo luận rộng rãi trên tạp chí Harvard Business Review. Bằng cách loại bỏ thiết bị gây xao nhãng lớn nhất, ông giải phóng toàn bộ tài nguyên nhận thức của mình cho việc tư duy chiến lược, giải quyết các vấn đề phức tạp và đưa ra những quyết định trị giá hàng tỷ đô la. 

Mặt khác, với vị thế của mình, một chiếc smartphone không chỉ là công cụ mà còn là một rủi ro an ninh khổng lồ. Nó có thể trở thành một thiết bị theo dõi tinh vi, một cánh cửa cho các cuộc tấn công mạng nhắm vào thông tin cá nhân và dữ liệu kinh doanh nhạy cảm. Với Ellison, sự tiện lợi nhỏ nhoi của một chiếc điện thoại không đáng để đánh đổi với những nguy cơ tiềm tàng.

Ngắt kết nối – Biểu tượng mới của giới tinh hoa?

Larry Ellison không đơn độc. Warren Buffett nổi tiếng với việc sử dụng một chiếc điện thoại nắp gập trong nhiều năm. Nhiều nhà văn, đạo diễn và học giả cũng chọn cách sống tương tự để bảo vệ sự sáng tạo.

Điều này đang hé lộ một xu hướng ngầm trong giới siêu giàu và quyền lực: sự ngắt kết nối đã trở thành một biểu tượng mới của sự xa xỉ. Khi phần còn lại của thế giới coi việc "online" mọi lúc mọi nơi là cần thiết, giới tinh hoa lại có thể "mua" được sự tự do khỏi nó. Đó là thứ xa xỉ của việc không thể bị làm phiền, của việc làm chủ hoàn toàn thời gian và sự chú ý của bản thân.

Câu chuyện của Ellison không phải là lời kêu gọi chống lại công nghệ . Ngược lại, nó là bài học sâu sắc nhất về việc làm chủ công nghệ . Ông cho thấy rằng công cụ mạnh mẽ nhất không phải là chiếc smartphone mới nhất, mà là khả năng quyết định khi nào, ở đâu và làm thế nào chúng ta cho phép công nghệ bước vào cuộc sống của mình.

Và có lẽ, tất cả chúng ta đều nên tự hỏi: "Mình đang làm chủ chiếc điện thoại, hay đang để nó làm chủ cuộc sống của chính mình?"