Kiều hối về Việt Nam đứng trước nguy cơ sụt giảm do dịch COVID-19

Theo dữ liệu từ Hiệp hội xuất khẩu lao động Việt Nam (VAMAS), trong 3 tháng đầu năm 2021, 10.333 lao động Việt Nam đã tới Đài Loan (Trung Quốc) và 18.178 người đến Nhật Bản.

Việt Nam đã đặt mục tiêu đến năm 2025, sẽ có khoảng 500.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài. Song đến nay, giới chuyên gia nhận định con số này là 'quá cao', đặc biệt là trong bối cảnh dịch COVID-19 có diễn biến phức tạp.

Kể từ giữa tháng 1, Nhật Bản đã cấm nhập cảnh đối với tất cả công dân nước ngoài không phải thường trú dân khi làn sóng COVID-19 mới xuất hiện tại nước này. Lệnh cấm này sẽ ảnh hưởng lớn đến Chương trình Đào tạo Thực tập sinh Kỹ năng của Nhật Bản, vốn cung cấp cơ hội việc làm cho người nước ngoài.

Việt Nam hiện là thị trường trọng điểm cung cấp số lượng lớn thực tập sinh ngành kỹ thuật tại Nhật Bản. Hiện nay, khoảng 200.000 người Việt Nam đang sinh sống và làm việc với tư cách là thực tập sinh trong nhiều lĩnh vực, từ nông nghiệp, xây dựng đến sản xuất tại quốc gia này.

Chương trình đào tạo này cũng được xây dựng nhằm chuyển giao kỹ năng cho lao động tại các quốc gia đang phát triển. Dù vậy, trên thực tế, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản lại chỉ nhìn nhận thực tập sinh nước ngoài là nguồn lao động giá rẻ.

Bên cạnh đó, các hạn chế nhập cảnh của Nhật Bản cũng đang gây ảnh hưởng đến những công ty gửi thực tập sinh Việt Nam tới Nhật Bản. Ngày càng nhiều tổ chức trong lĩnh vực này đang tạm ngừng hoạt động tại quốc gia này.

Hanoi Link Service trước đây là công ty tư vấn, đào tạo du học sinh sang Nhật Bản. Nhưng mới đây, Chủ tịch công ty, ông Tô Tiến Nghĩa cho biết, công ty đang xem xét đến việc tập trung sang thị trường các nước khác. Nhật Bản đã từng là điểm đến hấp dẫn với các lao động Việt Nam, với mức lương trung bình từ 1.200 đến 1.400 USD/ tháng. Trong khi đó, tại Đài Loan, thu nhập trung bình của lao động Việt Nam là từ 700-800 USD.

Thực tế, từ trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, Việt Nam cũng đã gặp khó trong việc xuất khẩu lao động sang Nhật Bản dưới chương trình thị thực mới cho lao động có tay nghề được triển khai vào tháng 4/2019.

Nguyên nhân là Việt Nam chậm trễ tiến hành các bài kiểm tra kỹ năng và ngôn ngữ cho lao động tiềm năng theo yêu cầu của Nhật Bản. Việt Nam bị tụt lại đằng sau nhiều nước châu Á đã tiến hành những cuộc kiểm tra này từ trước cả hai năm, ví dụ như Philippines.

Trong năm 2020, số lao động xuất khẩu sang Nhật Bản của Việt Nam giảm một nửa xuống còn 38.000 người, nhưng đất nước này vẫn là thị trường tiếp nhận lớn nhất. Đài Loan và Hàn Quốc lần lượt tiếp nhận 34.000 và 1.300 lao động. Trong cùng giai đoạn, Đài Loan đã tiếp nhận khoảng 34.000 lao động Việt Nam, và Hàn Quốc là 1.300 lao động.

Sau Nhật Bản, Đài Loan cũng tạm dừng nhập cảnh đối với tất cả người nước ngoài không có thẻ cư trú vào ngày 19/5 do số ca nhiễm gia tăng. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội dự kiến gửi 90.000 lao động sang nước ngoài làm việc trong năm 2021 – tăng hơn 10.000 người so với năm ngoái – nhưng xu hướng suy giảm nhiều khả năng sẽ tiếp tục.

Khi số lượng lao động xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục giảm, nền kinh tế cũng từ đó bị ảnh hưởng theo. Trong những năm trước đó, số lượng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tăng đều theo từng năm. Lượng kiều hối được chuyển về Việt Nam hàng năm đạt ít nhất 4 tỷ USD. Con số này được dự báo sẽ sụt giảm mạnh khi số lượng người lao động làm việc ở nước ngoài đi xuống trước những ảnh hưởng của dịch COVID-19.