Luận tội Tổng thống Trump sang giai đoạn mới: Chính trường Mỹ xoay chuyển?

Kết thúc điều trần, cuộc điều tra luận tội đang ở giai đoạn nào?

Ủy ban Tình báo Hạ viện đã kết thúc các phiên điều trần và đang gửi một báo cáo đến Ủy ban Tư pháp Hạ viện. Ủy ban này thông báo sẽ bắt đầu các phiên tòa với các chuyên gia về Hiến pháp vào ngày 4/12 và mời ông Trump đến tham dự hoặc cử cố vấn tới. Cho tới Chủ nhật tuần này (1/12), Nhà Trắng sẽ quyết định liệu ông Trump hoặc các cố vấn của ông có tham gia hay không.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Bởi vì cuộc điều tra luận tội không chỉ là một vấn đề chính trị mà còn liên quan đến cả tình báo nên Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff là người dẫn đầu cuộc điều tra này. Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Jerold Nadler cũng tham gia vào tiến trình và thực hiện vai trò truyền thống mà cơ quan của ông đảm nhiệm, đó là phác thảo và bỏ phiếu về các điều khoản luận tội Tổng thống. Từ đây, các điều khoản này sẽ được gửi tới Hạ viện, nơi mà cuộc bỏ phiếu cuối cùng sẽ được thực hiện.

Trong khi tuần lễ Tạ ơn đang diễn ra và Quốc hội tạm nghỉ thì cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump bước vào giai đoạn “cao trào”. Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff trong một bức thư gửi tới các đồng nghiệp trong Hạ viện hôm 25/11 đã khẳng định các nhà điều tra "hiện đang chuẩn bị một bản báo cáo tóm tắt các bằng chứng mà chúng tôi có được cho tới nay rồi sau đó sẽ sớm chuyển sang cho Ủy ban Tư pháp Hạ viện sau khi Hạ viện quay lại làm việc sau kỳ nghỉ Tạ ơn".

"Cuộc điều tra vẫn tiếp tục và chúng tôi đang thu thập thêm các thông tin gần như mỗi ngày", ông Schiff cho biết, đồng thời tuyên bố thêm, mặc dù các phiên điều trần cùng các nhân chứng mới có thể được bổ sung, Hạ viện sẽ không "để Tổng thống Trump hoặc những người khác kéo dài các phiên tòa này trong hàng tháng trời". Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện đã gọi cuộc điều tra là một "vấn đề khẩn cấp mà chúng ta không thể chờ đợi nếu chúng ta muốn bảo vệ an ninh quốc gia và sự thống nhất của cuộc bầu cử".

Trái lại, đảng Cộng hòa tiếp tục phản đối đảng Dân chủ và cho rằng các hành động của Tổng thống Trump không nghiêm trọng đến mức bị luận tội.

Sau khi các phiên điều trần kết thúc, đảng Dân chủ sẽ chuẩn bị một báo cáo để gửi tới Ủy ban Tư pháp Hạ viện nhằm giúp cơ quan này thúc đẩy các điều khoản luận tội. Báo cáo này sẽ miêu tả chi tiết các bằng chứng trong cuộc điều tra 8 tuần vừa qua của Ủy ban Tình báo Hạ viện.

“Chúng tôi sẽ công bố những nỗ lực điều tra trong thời gian qua cho thấy Tổng thống Trump đã tìm kiếm sự can thiệp từ bên ngoài trong cuộc bầu cử của chúng ta nhằm đem lợi ích quốc gia đánh đổi với các lợi ích chính trị cá nhân. Mặc dù đã phác thảo báo cáo này, nhưng chúng tôi vẫn để ngỏ khả năng sẽ công khai thêm các bằng chứng".

Các quan chức cấp cao trong Ủy ban Tư pháp Hạ viện và Ủy ban Tình báo Hạ viện sẽ tiếp tục trao đổi với các nhân viên của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi để quyết định quy mô và mức độ các điều khoản luận tội. Quyết định cuối cùng sẽ thuộc về bà Pelosi.

Đảng Dân chủ đang cân nhắc đến một số điều khoản luận tội Tổng thống như: lạm quyền, cản trở Quốc hội, cản trở luật pháp và tham nhũng. Việc có bao gồm cả các nội dung trong báo cáo của công tố viên đặc biệt Robert Mueller vào điều khoản cản trở luật pháp hay không cũng đang được tính tới.

Theo CNN, các nghị sĩ đảng Dân chủ trao đổi riêng với nhau rằng họ hy vọng các phiên tòa luận tội tại Ủy ban Tư pháp sẽ diễn ra trong tuần đầu tiên của tháng 12 khi Quốc hội quay trở lại để hoàn tất tiến trình luận tội trước Giáng sinh.

Những phiên điều trần sắp tới tại Ủy ban Tư pháp sẽ đánh dấu một giai đoạn quan trọng tiếp theo trong cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump. Ủy ban Tư pháp sau đó sẽ tranh luận và bỏ phiếu về các điều khoản luận tội, "dọn đường" cho cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện nếu ủy ban này thông qua những điều khoản trên.

Chính trường Mỹ sẽ xoay chuyển?

Khi vai trò trung tâm trong cuộc điều tra luận tội chuyển từ ông Schiff sang ông Nadler, liệu cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump sẽ diễn ra như thế nào?

Với các thành viên đảng Dân chủ, đây là một tình thế tương đối phức tạp. Đảng Dân chủ đã giành được nhiều sự chú ý sau các phiên điều trần nhưng dường như bấy nhiêu nỗ lực của họ vẫn chưa thể làm thay đổi quan điểm của người dân Mỹ về việc luận tội và buộc Tổng thống phải từ chức.

Một số thành viên đảng Dân chủ bắt đầu cảm nhận được rằng họ đang thua trong cuộc chơi này. Nghị sĩ đảng Dân chủ Brenda Lawrence - người từng ủng hộ cuộc điều tra luận tội, nay lại khẳng định rằng đảng Dân chủ chỉ nên bỏ phiếu cho một cuộc chỉ trích hoặc phê bình hành động của ông Trump thay vì tiến hành một cuộc điều tra như hiện nay.

"Chúng ta đã tiến rất gần đến kỳ bầu cử. Tôi muốn nói rằng khi hiểu được đất nước này đang bị chia rẽ như thế nào thì tôi không thấy việc buộc Tổng thống phải từ chức có bất kỳ ý nghĩa nào".

Cuộc điều tra luận tội, ở một khía cạnh nào đó, cũng giống như một cuộc "thử lửa" để nhà lãnh đạo Mỹ khảo sát về mức độ ủng hộ của các cử tri và các nghị sĩ đảng Cộng hòa dành cho ông.

Trong khi đảng Dân chủ tiến hành các phiên điều trần với hàng loạt các nhân chứng, chủ yếu là các quan chức chính phủ trong lưỡng đảng và các tài liệu bao gồm các email, tin nhắn và ghi chú để chứng minh cho cáo buộc của mình thì vẫn còn một lỗ hổng khiến những nỗ lực này có thể "xôi hỏng bỏng không". Đó là việc không có nhân chứng nào có thể khẳng định rằng Tổng thống Trump đã trực tiếp ra điều kiện hoãn khoản viện trợ quân sự trị giá 400 triệu USD với Ukraine để gây sức ép với chính phủ nước này nhằm điều tra đối thủ chính trị của ông, gia đình cựu Phó Tổng thống Joe Biden.

Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa khẳng định, thậm chí cả khi tìm ra mối liên hệ giữa 2 sự việc này thì điều ấy vẫn không đủ để luận tội Tổng thống Trump và buộc ông phải từ chức. Hơn nữa, trong tình hình hiện nay, khi lỗ hổng bằng chứng trên chưa được lấp đầy thì bức tường bảo vệ Tổng thống Trump của đảng Cộng hòa vẫn vô cùng mạnh mẽ.

Kể cả bước sang giai đoạn mới, đảng Cộng hòa dường như không có dấu hiệu gì sẽ “bỏ rơi” Tổng thống Trump.

Ngày 27/11, Tổng thống Trump đã đăng tải trên Twitter một bức ảnh chế ghép mặt ông vào thân hình vạm vỡ của diễn viên Sylvester Stallone, thủ vai võ sĩ đấm bốc trong phim Rocky III. Dòng tweet bất thường này của nhà lãnh đạo Mỹ dường như nhất quán với thông điệp mà ông muốn gửi đến các đối thủ của mình rằng dù bất cứ khi nào, bất cứ ở đâu ông đều sẵn sàng “đấu” với họ. Tổng thống Trump đang theo dõi từng diễn biến của cuộc điều tra luận tội, đồng thời biến cuộc điều tra này thành vũ khí để chống lại các đối thủ chính trị của ông.

Trong khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã cận kề, cuộc điều tra luận tội của đảng Dân chủ giống như một cuộc “chạy đua” với thời gian . Liệu đây sẽ là một “nước cờ khôn ngoan” của đảng Dân chủ hay một bước đi “gậy ông đập lưng ông”, đáp án cuối cùng chỉ có thể dùng thời gian để trả lời.