Một công ty cạn tiền mặt vẫn thoát cảnh phá sản nhờ 'mánh khóe' này, vốn hóa thậm chí tăng thêm 75 tỷ USD

Cạn kiệt tiền mặt vào đầu năm 2023, công ty buôn bán xe cũ trực tuyến Carvana có trụ sở tại Arizona đã nhờ cậy Kirkland & Ellis - một công ty luật có thâm niên lâu năm trong lĩnh vực phá sản tại Mỹ.

Thay vì nộp đơn xin phá sản theo Chương 11 và để một thẩm phán liên bang giám sát việc tái cấu trúc, Carvana khéo léo sắp xếp lại bảng cân đối kế toán để huy động tiền mặt và đẩy lùi các trái phiếu đáo hạn hiện có. Các cổ đông, bao gồm cả gia đình sáng lập Carvana, đã tránh được việc bị xóa sổ vốn chủ sở hữu về 0 - một kết cục gần như chắc chắn sẽ xảy ra nếu họ bị đưa ra tòa.

Kể từ đó, cổ phiếu của nhà bán lẻ này đã tăng vọt từ 4 đô la lên 350 đô la. Vốn hóa thị trường vì thế tăng thêm khoảng 75 tỷ đô la. Tất cả nhờ hoán đổi nợ.

David Nemecek của Kirkland & Ellis , người có kỹ năng đặc biệt trong việc phân tích các thỏa thuận vay ngân hàng và hợp đồng trái phiếu, đã giúp Carvana trót lọt vượt qua cuộc chiến căng thẳng. Việc tìm ra lỗ hổng trong các hợp đồng pháp lý đã cho phép Carvana chuyển nhượng tài sản thế chấp và dồn ép các chủ nợ hiện tại, buộc các chủ nợ trái phiếu như Apollo Global phải chịu thiệt hại trên giấy tờ.

Nemecek nổi lên như một cố vấn quyền lực nhất cho các công ty đang gặp khó khăn. Các khách hàng nổi tiếng gần đây khác bao gồm chuỗi cửa hàng bách hóa Saks và tập đoàn truyền thông Warner Bros Discovery.

Đối với giới luật sư, bản chất thay đổi không ngừng của quá trình tái cấu trúc đã buộc các công ty luật phải đổi mới hoạt động của mình. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của các nhóm mới mang tên “giải pháp vốn” và “tình huống đặc biệt”, dựa trên nhiều phân ngành luật.

“Trò chơi đã thay đổi. Khách hàng không muốn một luật sư phá sản như 20 năm trước; ngày nay, họ muốn một người đa năng”, Vincent Indelicato, người đứng đầu nhóm tái cấu trúc tại công ty Proskauer Rose có trụ sở tại New York, cho biết.

Theo số liệu từ các tổ chức giám sát thị trường, nếu như cách đây một thập niên, số doanh nghiệp chọn phá sản và số doanh nghiệp chọn hoán đổi nợ còn ở mức cân bằng, thì đến năm 2025, ¾ các vụ vỡ nợ đều đi theo hướng hoán đổi. Điều này đánh dấu sự suy giảm rõ rệt vai trò của tòa án và kéo theo sự mờ nhạt của giới luật sư phá sản – những người từng một thời được coi là “nhạc trưởng” của quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp.

Sự trỗi dậy của các luật sư tài chính như David Nemecek đang định hình lại thế giới tín dụng. Một loạt chiến thuật mới xuất hiện, như “hoán đổi nâng hạng” hay “tháo tách tài sản”, cho phép doanh nghiệp huy động thêm vốn bằng cách gạt một phần quyền lợi của chủ nợ hiện hữu.

Trên thị trường pháp lý, những hãng luật lớn nhất nước Mỹ cũng thay đổi cấu trúc để thích ứng. Các phòng ban mới mang tên “giải pháp vốn” hay “tình huống đặc biệt” mọc lên, tập trung vào xử lý các khoản vay cao rủi ro, trái phiếu lãi suất cao và nợ phức tạp. Các hãng luật hàng đầu đại diện cho doanh nghiệp ngày càng nghiêng về phía luật sư tài chính, trong khi một số hãng khác đóng vai trò bảo vệ quyền lợi cho nhóm chủ nợ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, xu hướng mới không phải lúc nào cũng đảm bảo kết quả bền vững. Nhiều công ty sau khi tiến hành hoán đổi nợ vẫn buộc phải chấp nhận phá sản , như trường hợp của Serta Simmons hay Envision Healthcare. Khi ấy, các vụ kiện trở nên phức tạp hơn, bởi chủ nợ cũ vốn đã chịu thiệt hại từ những thỏa thuận trước đó nay càng quyết liệt trong việc bảo vệ quyền lợi.

Điều đáng chú ý là sự thay đổi này phản ánh những mâu thuẫn sâu xa trong hệ thống tài chính Mỹ. Các quỹ đầu tư tư nhân – thường là cổ đông lớn – có xu hướng ủng hộ hoán đổi nợ vì giúp họ duy trì quyền sở hữu. Trong khi đó, các chủ nợ trái phiếu hay ngân hàng thương mại lại trở thành bên chịu rủi ro bị hạ cấp thứ hạng. Hệ quả là nhiều giao dịch tái cơ cấu ngày nay không còn mang tính hợp tác như trước, mà trở thành cuộc đấu tranh giành lợi ích giữa các khối chủ nợ khác nhau.

Theo: Financial Times