Nâng hạng thị trường: Blue-chip Việt vươn ra sân chơi toàn cầu

Các giải pháp kỹ thuật nhằm tháo gỡ vướng mắc cho nhà đầu tư nước ngoài đã và đang được cơ quan quản lý nỗ lực triển khai. Tuy nhiên, việc giải quyết các rào cản kỹ thuật chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ, yếu tố quyết định sự thành công của cuộc nâng hạng nằm ở chất lượng nội tại của chính các "tế bào" cấu thành nên thị trường: Các doanh nghiệp niêm yết.

Vietcombank, ngân hàng thương mại hàng đầu Việt Nam với lịch sử lâu đời và vai trò tiên phong trong lĩnh vực tài chính. Trong những năm gần đây, Vietcombank không chỉ thể hiện sự tăng trưởng ổn định về lợi nhuận mà còn đi đầu trong việc áp dụng các chuẩn mực quản trị rủi ro theo Basel II, nâng cao minh bạch báo cáo tài chính và tuân thủ các nguyên tắc quản trị doanh nghiệp của OECD.

FPT cũng là một minh chứng rõ ràng cho xu thế quản trị hiện đại. Từ một doanh nghiệp công nghệ trong nước, FPT đã mở rộng thành tập đoàn toàn cầu với hoạt động trải rộng tại hơn 30 quốc gia. FPT thường xuyên công bố báo cáo phát triển bền vững, đẩy mạnh quản trị ESG và chú trọng vào việc tạo lập cơ cấu hội đồng quản trị độc lập. Chính nhờ vậy, cổ phiếu FPT liên tục nằm trong danh mục ưu tiên của các quỹ lớn, phản ánh niềm tin vào triển vọng tăng trưởng và sự minh bạch trong vận hành.

Từ những trường hợp trên có thể thấy, thị trường chứng khoán Việt Nam đang dần chứng kiến sự “tiến hóa” của khái niệm blue-chip. Nếu trước đây, một cổ phiếu blue-chip được hiểu đơn giản là những doanh nghiệp quy mô lớn, dẫn đầu thị phần, thì nay, để được xếp vào hàng blue-chip thế hệ mới, các doanh nghiệp phải chứng minh được năng lực quản trị chuẩn mực, sự minh bạch trong thông tin và cam kết đối với các nguyên tắc phát triển bền vững.

Trong xu hướng ấy, HDBank - một ngân hàng có cổ phiếu HDB nằm trong rổ VN30 cũng nổi lên như một trường hợp điển hình, cho thấy đây không chỉ là con đường tất yếu mà các doanh nghiệp đầu ngành phải đi mà còn là chiến lược phát triển dài hạn.

Mô hình "Chủ tịch 0%": bước ngoặt quản trị định hình thế hệ blue-chip mới

Ngày 29/04/2022, HĐQT HDBank bổ nhiệm ông Kim Byoungho, một chuyên gia tài chính kỳ cựu người Hàn Quốc, vào vị trí Chủ tịch HĐQT, và đáng chú ý là ông Kim không sở hữu cổ phiếu HDB nào. Đây chính là mô hình “Chủ tịch 0%” – một thông lệ tiên tiến được khuyến nghị bởi OECD, nhằm tách bạch hoàn toàn lợi ích sở hữu và vai trò giám sát. Khi Chủ tịch HĐQT không bị chi phối bởi lợi ích cổ đông, các quyết định quản trị trở nên khách quan và minh bạch hơn.

Đồng thời, việc lựa chọn một chuyên gia từng là CEO của Hana Bank (Hàn Quốc) còn cho thấy HDBank chủ động "nhập khẩu" hệ thống tri thức và kinh nghiệm vận hành quốc tế, tạo ra bước nhảy vọt trong quản trị.

Sự đúng đắn của chiến lược này được nhanh chóng chứng minh khi HDBank nhận giải thưởng Top 5 Doanh nghiệp niêm yết Việt Nam có điểm quản trị tốt nhất theo Thẻ điểm Quản trị Công ty ASEAN (ACGS) vào tháng 7/2025 vừa qua.

Và trong hơn 3 năm liên tục, HDBank – với vị Chủ tịch 0% - đã tạo nên một chuỗi tăng trưởng kép trên 25% mỗi năm.

Dấu ấn tăng trưởng vượt trội và quản trị hiện đại

Năm 2021, năm tài chính cuối cùng trước khi ông Kim Byoungho được bổ nhiệm, lợi nhuận trước thuế (LNTT) của HDBank đạt 8.070 tỷ đồng. Ngay trong năm 2022, LNTT đã tăng vọt 28,2% lên 10.268 tỷ đồng. Đây là lần đầu tiên ngân hàng vượt mốc lợi nhuận 10.000 tỷ. Đà tăng trưởng này không hề chậm lại mà tiếp tục được duy trì ở mức cao năm 2023, LNTT đạt 13.017 tỷ đồng (tăng trưởng 26,8%) và năm 2024 đạt 15.850 tỷ đồng (tăng trưởng 21,8%).

6 tháng đầu năm 2025 HDBank đạt 8.710 tỷ đồng LNTT, tăng 18% so với cùng kỳ và đặt nền tảng vững chắc cho một năm tiếp tục phá kỷ lục.

Một minh chứng cho chất lượng quản trị là khả năng kiểm soát rủi ro đi cùng hiệu quả hoạt động. HDBank tiếp tục dẫn đầu toàn ngành về hiệu quả hoạt động với tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) đạt 26,5%; tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản (ROA) đạt mức cao với 2,2%. Tỷ lệ nợ xấu theo quy định NHNN tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp 1,94%. Hệ số an toàn vốn (CAR) hơn 13% (theo chuẩn Basel II). Các chỉ tiêu an toàn khác được đảm bảo ở mức tốt so với ngành.

Đáng chú ý, dư nợ cho vay của HDBank vượt 517.000 tỷ đồng, tăng 18,2% so với đầu năm và gấp gần hai lần mức chung toàn ngành (tăng 9,9%), hướng vào các lĩnh vực ưu tiên là hạ tầng, sản xuất, tiêu dùng và là những động lực tăng trưởng của nền kinh tế với rủi ro thấp.

Ngân hàng tích cực triển khai các chương trình lớn theo định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước như cho vay phát triển nhà ở xã hội và khách hàng trẻ mua nhà ở, gói tín dụng cho lĩnh vực hạ tầng và công nghệ số, các chuỗi giá trị, cho vay khu vực nông thôn và nông nghiệp công nghệ cao, tín dụng xanh…

Những con số trên, được duy trì qua một chu kỳ kinh tế nhiều biến động từ năm 2022 đến nay, chính là kết quả trực tiếp của một mô hình quản trị độc lập, nơi các quyết định được đưa ra dựa trên phân tích dữ liệu và chiến lược dài hạn theo chuẩn mực quốc tế.

Blue-chip Việt Nam và chìa khóa nâng hạng thị trường

Trước đây, quá trình tạo ra thế hệ blue-chip đầu tiên thường gắn liền với câu chuyện cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hoặc một số doanh nghiệp tư nhân lớn, nổi bật bởi quy mô tài sản và thị phần. Nhưng ngày nay, yêu cầu của dòng vốn, đặc biệt là dòng vốn quốc tế không chỉ nhìn vào quy mô, mà soi xét kỹ hơn vào chất lượng quản trị, sự minh bạch và các tiêu chuẩn ESG. HDBank chính là đại diện cho thế hệ "Blue-chip 2.0" này.

Các quỹ đầu tư quốc tế khi phân bổ vốn vào một thị trường mới nổi, họ cần một sự đảm bảo rằng vốn của họ được an toàn, các quy tắc hoạt động minh bạch, và quyền lợi của cổ đông thiểu số được bảo vệ. Niềm tin này không thể được xây dựng chỉ bằng các văn bản pháp quy, mà phải được chứng minh bằng hành động của chính các doanh nghiệp niêm yết.

Một trong những tiêu chí quan trọng trong đánh giá nâng hạng là mức độ mở room sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài. Đây vẫn đang là một “nút thắt” của thị trường Việt Nam, đặc biệt ở những ngành đặc thù như ngân hàng. Với HDBank, việc tham gia tích cực vào nhiệm vụ tái cơ cấu hệ thống ngân hàng theo phân công của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã mở ra cơ hội đặc biệt: trở thành một trong những ngân hàng thương mại có thể được xem xét nới room ngoại lên 49%. Nếu điều này được hiện thực hóa, HDBank không chỉ củng cố vị thế trong nước mà còn tạo ra một tiền lệ tích cực cho thị trường, đáp ứng yêu cầu về tính mở và tính hấp dẫn với khối ngoại.

Hành trình nâng hạng là một cuộc chơi mà ở đó, Chính phủ và các cơ quan quản lý xây dựng "phần cứng" là cơ sở hạ tầng và pháp lý. Nhưng "phần mềm" tức là niềm tin, sự minh bạch và chất lượng phải được kiến tạo bởi các doanh nghiệp. Câu chuyện của HDBank, bắt đầu từ chiếc ghế chủ tịch "0%" và được chứng minh bằng những con số tài chính ấn tượng, đã cho thấy rằng đầu tư vào quản trị theo chuẩn quốc tế không phải là một chi phí, mà là một khoản đầu tư chiến lược hiệu quả nhất cho tương lai của cả một thị trường đang khát vọng vươn ra biển lớn.