Nghi vấn Biti's sử dụng gấm của Taobao trong sản phẩm tôn vinh tự hào Việt Nam?

Kết hợp cùng nghệ sĩ Việt Max, mới đây, Biti's, cụ thể là Biti’s Hunter, đã cho ra mắt BST mới mang tên "Blooming Central" được lấy cảm hứng tự hào từ miền Trung - hình ảnh hoa trong đá. Được biết, BST này là một trong nhiều chiến dịch quảng bá văn hoá Việt Nam lên giày của Biti's. Hơn nữa, mỗi đơn hàng giày này sẽ được trích ra 100.000 đồng đóng góp cho quỹ Tài năng trẻ miền Trung.

Tuy nhiên, L.Q.B - một 9X được biết đến là chủ nhân của những đôi giày độc lạ với những họa tiết hoa văn triều Nguyễn Việt Nam - gần đây đã lên tiếng về việc Biti's sử dụng gấm của Taobao với toàn bộ họa tiết Trung Quốc để đưa vào giày trong BST "Blooming Central" mới ra mắt. Chia sẻ của L.Q.B sau gần 1 ngày đăng tải đã nhận được hơn 6.000 likes và 2.100 shares cùng nhiều ý kiến trái chiều.

Chân dung L.Q.B và những đôi giày độc lạ sở hữu họa tiết hoa văn triều Nguyễn Việt Nam.

Cụ thể chia sẻ của L.Q.B như sau:

"Giữa nhiều đánh giá về thiết kế khiên cưỡng, gồng gánh quá nhiều yếu tố không mấy hoà hợp thì Bitis lại phạm thêm một sai lầm nghiêm trọng nữa. Đó là tuyên truyền "Cảm hứng miền Trung" và "Được đầu tư sáng tạo, tìm tòi đa dạng vật liệu & tốn nhiều công sức sản xuất" thì lại sử dụng loại gấm rẻ tiền có sẵn của Trung Quốc, mà ở đây là gấm sợi nylon "hải thuỷ giang nhai 海水江崖" Hàng Châu rất rất phổ biến trong việc làm đồ lưu niệm giá thấp, và bán nhiều nhất trên Taobao. Loại gấm này vốn là thiết kế "mì ăn liền", dệt máy jacquard với chất lượng trung bình và độ bền thấp. Giá thành cao nhất khoảng 90.000 đồng/m hoặc mua sỉ là 30.000-50.000 đồng/m nhưng độ nhận diện rất cao, chỉ cần nhìn vào đã biết ngay hàng Trung Quốc.

Hình dáng mây, thủy ba cột thủy (hoa văn sóng nước) lẫn cách phối màu hoàn toàn không có nét nào liên quan đến mỹ thuật cung đình Việt Nam, mà nếu xét về miền Trung, chính là nhà Nguyễn. Việc thiết kế lòng hộp giày là con Long Mã nhà Nguyễn cũng đã ngụ ý Bitis cho rằng hoa văn trên gấm này là "bản sắc Việt Nam"? Nếu vậy, tôi cho rằng Bitis đã phạm "cultural appropriation" hay "đánh cắp văn hoá". Dẫu có là thiết kế mới gần đây đi nữa, vẫn là sáng tạo của người Trung Quốc, được lấy cảm hứng từ bào phục triều Thanh nước họ.

Trường hợp này làm tôi nhớ lại quán cafe Dabao Concept - Cố Đô đã bàn mấy tháng trước. Khi họ ra rả quảng bá là không gian đậm xứ Huế như "đường về xứ Huế quanh co" nhưng bên trong là một tổ hợp tứ xứ, ngay cả trần nhà là hai bức tranh copy thẳng từ 2 cổ vật Bổ Tử của triều đình Mãn Thanh tại Bảo tàng MET New York.

Việt Nam có rất nhiều cơ sở sản xuất lụa và gấm trải dài từ Bắc và Nam, Bitis hoàn toàn có thể hợp tác với họ cho ra những thước vải "nội địa" và tự tin dõng dạc "đầu tư sáng tạo", chứ không phải dùng gấm đại trà Trung Quốc về rồi dán mác "cảm hứng miền Trung" bán cho người Việt thế này. Tôi hi vọng đội ngũ Bitis sẽ đọc được và có một lời giải thích thoả đáng cũng như khắc phục cho những lần collab tiếp theo. Bitis cũng như các nhãn hàng thời trang nên nhớ rằng, làm kinh doanh từ văn hoá nên đi từ nội dung và chiều sâu, chứ không phải từ bề nổi hình thức."

Những sản phẩm được cho là hiện đang sử dụng loại gấm của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Việt Max - nghệ sĩ kết hợp cùng với Biti's trong BST mới này cũng đã nhận được những phản hồi từ người hâm mộ với thông tin sai về việc gắn mác văn hóa Việt Nam và văn hóa vùng miền. Theo ý kiến của người hâm mộ, hoa văn trên thổ cẩm giày là của người Chăm ở Ninh Thuận - Bình Thuận chứ không phải thổ cẩm ở Tây Nguyên. Trước thông tin này, Việt Max phản hồi bản thân đã có liên hệ với Biti's và hi vọng sẽ có câu trả lời thỏa đáng đến mọi người.

Hiện tại, Biti's chưa có động thái gì về vấn đề này. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật sự việc.