Nghiên cứu mới gây sốc về trận động đất 7,7 độ hồi tháng 3 ở Myanmar: Thế giới chưa hề chuẩn bị cho điều này

Một nghiên cứu về trận động đất kinh hoàng ở Myanmar vào tháng 3 đã chỉ ra rằng các đứt gãy trượt bằng không nhất thiết lặp lại hành vi trong quá khứ. Điều này có nghĩa là đứt gãy San Andreas ở Mỹ có thể gây ra một trận động đất lớn hơn bất kỳ trận nào từng được ghi nhận.

Một nghiên cứu mới cho thấy, các đứt gãy địa chất như San Andreas không nhất thiết phải lặp lại hành vi trong quá khứ. Điều này có nghĩa là trận động đất lớn tiếp theo ở California có khả năng sẽ mạnh hơn bất kỳ trận động đất nào từng xảy ra trước đây, nằm ngoài tầm dự đoán của con người.

Những phát hiện mới này về hành vi của các đứt gãy xuất phát từ việc nghiên cứu trận động đất kinh hoàng ở Myanmar vào tháng 3, đã cướp đi sinh mạng của hơn 5.000 người và gây ra thiệt hại trên diện rộng. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng đứt gãy gây ra trận động đất, một "đại lộ siêu tốc của động đất" có tên là Đứt gãy Sagaing, đã bị đứt gãy trên một khu vực rộng lớn hơn và ở những nơi mà họ không ngờ tới dựa trên các sự kiện trước đó.

Các đứt gãy là những vết nứt trong vỏ Trái Đất. Áp lực có thể tích tụ dọc theo các đứt gãy này cho đến khi chúng đột ngột bị vỡ, gây ra một trận động đất. Vì Đứt gãy Sagaing và Đứt gãy San Andreas có nhiều điểm tương đồng, những gì đã xảy ra ở Myanmar có thể giúp các nhà nghiên cứu hiểu rõ hơn về những gì có thể xảy ra ở California.

"Nghiên cứu cho thấy rằng các trận động đất trong tương lai có thể không đơn giản là lặp lại các trận động đất đã biết trong quá khứ," đồng tác giả nghiên cứu Jean-Philippe Avouac, giáo sư địa chất tại Caltech, cho biết. "Những lần đứt gãy liên tiếp của một đứt gãy nhất định, ngay cả khi đơn giản như đứt gãy Sagaing hay San Andreas, có thể rất khác nhau và có thể giải phóng nhiều năng lượng hơn cả sự thiếu hụt trượt kể từ sự kiện cuối cùng."

Đứt gãy San Andreas là đứt gãy dài nhất ở California, trải dài khoảng 1.200 km từ phía nam tiểu bang, tại Biển Salton, đến phía bắc ngoài khơi bờ biển Mendocino. Theo Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), vào năm 1906, một vụ đứt gãy ở phần phía bắc của đứt gãy này đã gây ra một trận động đất kinh hoàng với cường độ 7.9, giết chết hơn 3.000 người.

Các trận động đất vốn khét tiếng là không thể dự đoán được, nhưng các nhà địa chất từ lâu đã cảnh báo rằng đứt gãy San Andreas sẽ gây ra một trận động đất lớn vào một thời điểm nào đó. Chẳng hạn, khu vực gần Los Angeles có 60% khả năng trải qua một trận động đất có cường độ từ 6.7 trở lên trong 30 năm tới, theo USGS.

Đứt gãy Sagaing dài 1.400 km tương tự như Đứt gãy San Andreas ở chỗ cả hai đều là các đứt gãy trượt bằng dài và thẳng, có nghĩa là các tảng đá trượt theo chiều ngang và hầu như không có chuyển động theo chiều dọc.

Các nhà địa chất đã dự đoán Đứt gãy Sagaing sẽ trượt ở một vị trí nào đó. Cụ thể, họ nghĩ rằng vụ đứt gãy sẽ xảy ra trên một đoạn dài 300 km của đứt gãy, nơi chưa từng xảy ra trận động đất lớn nào kể từ năm 1839. Dự đoán này dựa trên giả thuyết khoảng cách địa chấn, cho rằng một phần bị kẹt của đứt gãy – nơi không có chuyển động trong một thời gian dài – sẽ trượt để bù lại khoảng cách, theo tuyên bố.

Tuy nhiên, trong trường hợp của Sagaing, vụ trượt đã xảy ra trên hơn 500 km của đứt gãy, có nghĩa là nó đã "bù" được khoảng cách và còn hơn thế nữa. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật đặc biệt để đối chiếu hình ảnh vệ tinh trước và sau sự kiện. Những hình ảnh đó cho thấy sau trận động đất, phía đông của đứt gãy đã di chuyển về phía nam khoảng 3 mét so với phía tây. Các nhà khoa học cho biết kỹ thuật hình ảnh mà họ sử dụng có thể giúp cải thiện các mô hình dự báo động đất trong tương lai.

"Trận động đất này hóa ra là một trường hợp lý tưởng để áp dụng các phương pháp tương quan hình ảnh [kỹ thuật so sánh hình ảnh trước và sau một sự kiện địa chất] được phát triển bởi nhóm nghiên cứu của chúng tôi," tác giả chính của nghiên cứu, Solène Antoine, một học giả sau tiến sĩ về địa chất tại Caltech, cho biết. "Chúng cho phép chúng tôi đo lường sự dịch chuyển mặt đất tại đứt gãy, nơi mà phương pháp thay thế, giao thoa kế radar, không hiệu quả do các hiện tượng như sự mất tương quan và độ nhạy hạn chế đối với các dịch chuyển bắc-nam."

Nguồn: Live Science