Nguy cơ mất tiền trong ATM gia tăng vì chậm chuyển thẻ từ sang thẻ chip

Hiện nay, các ngân hàng Việt Nam đang “chạy đua” chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip. Sự chuyển đổi này không chỉ thực hiện yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là phải hoàn thành trong năm 2020, mà còn để chiếm lĩnh khách hàng, vốn đang thay đổi thói quen tiêu dùng từng ngày.

Ông Nguyễn Quang Hưng, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas) cho biết, tháng 5 vừa qua, mới chỉ có 7 ngân hàng sẵn sàng chuyển đổi thẻ chip và 5 đơn vị cung cấp thẻ trắng (phôi thẻ), song đến thời điểm này đã có hơn 20 ngân hàng sẵn sàng chuyển đổi và 6 đơn vị cung cấp thẻ trắng. Dự kiến đến quý 1/2020, con số này sẽ lên tới 26 ngân hàng và 10 công ty cung cấp thẻ trắng.

Mặc dù vậy, nhiều ý kiến cho rằng, so với nhiều nước trên thế giới, việc chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip ở Việt Nam vẫn diễn ra khá chậm chạp. Một trong những nguyên nhân chính là do chi phí.

Chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip chậm có thể khiến các vụ mất tiền gia tăng. (Ảnh minh họa: KT)

Theo ông Nguyễn Đình Thắng, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng LienvietPostbank, đầu tư công nghệ cũ cần có một thời hạn khấu hao, trong khi đó, khi áp dụng thẻ chip, hệ thống core thẻ phải thay đổi, hệ thống đầu cuối, cây ATM, hệ thống POS cũng phải bỏ và đầu tư hệ thống mới có thể nhận diện chip. Chưa kể, việc thay đổi thẻ chip cũng cần thời gian cho khách hàng thích nghi, làm quen.

Cùng quan điểm, ông Trần Công Quỳnh Lân, Phó tổng giám đốc VietinBank cho hay, khi chuyển sang thẻ chip, ngân hàng sẽ phải thay đổi một loạt máy móc, chi phí phát hành thẻ chip cũng cao hơn thẻ từ nhiều lần. Tuy nhiên, các ngân hàng đều nhận thấy cần thiết phải chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip và làm sao để thẻ chip có thể tích hợp, đồng bộ thanh toán được các chi phí như: bảo hiểm, giáo dục, y tế chứ không chỉ đơn thuần là giữ tài khoản ATM.

Trong khi việc các ngân hàng phát hành thẻ chip nội địa đang diễn ra chậm chạp thì tình trạng tội phạm, đặc biệt là tội phạm nước ngoài “hack” tài khoản khách hàng để lấy trộm tiền qua hình thức skimming ngày càng gia tăng.

Cụ thể, hồi tháng 11 vừa qua, Bộ Công an phối hợp với Công an TP.Vinh (Nghệ An) bắt giữ 3 người Trung Quốc để điều tra việc sử dụng máy tính, mạng viễn thông chiếm đoạt tài sản. Lực lượng chức năng đã thu giữ 333 thẻ ngân hàng giả. Trong số này có 319 thẻ đã được quét thông tin về chủ tài khoản, 22 thẻ đã bị rút tiền khỏi tài khoản và 14 thẻ trắng, 3 bộ thiết bị điện tử, máy tính, thẻ nhớ, cùng nhiều tang vật liên quan.

Bằng các thủ đoạn tinh vi là nhập cảnh vào Việt Nam thuê khách sạn ở, chúng đã cài đặt các thiết bị “lạ” vào máy ATM của ngân hàng để ăn cắp thông tin thẻ của khách hàng. Dữ liệu thông tin ban đầu được các đối tượng xử lý rồi chuyển về Trung Quốc giải mã và chuyển lại cho 3 đối tượng trên thực hiện đổ dữ liệu vào các thẻ ATM trắng thành thẻ giả rồi đi rút tiền tại các máy ATM…

Theo các chuyên gia kinh tế, chiêu thức trộm tiền bằng skimming đã xuất hiện từ nhiều năm nay trên thế giới và Việt Nam được đánh giá là “trọng điểm” của tội phạm nước ngoài bởi còn dùng thẻ ATM băng từ, trong khi nhiều nước đã chuyển đổi sang thẻ chip.

Số liệu của Tổ chức toàn cầu quản lý thông số kỹ thuật EMV (EMVCo) cho thấy, tính đến cuối năm 2018, tỷ lệ giao dịch thẻ ATM theo tiêu chuẩn chip trên thế giới chiếm 73,6%, riêng các nước tại châu Á có tỷ lệ tăng lên 68,15% thay vì 54,4% của năm 2017. Một số nước trong khu vực đã chuyển đổi sang thẻ chip thành công như: Malaysia chuyển đổi thẻ quốc gia vào cuối năm 2018 và đang thực hiện giai đoạn 2 sang chip chuẩn quốc tế EMV. Tại Indonesia, chuyển đổi thẻ ATM chip nội địa 30% vào cuối năm 2018, 50% vào cuối năm 2019 và đạt 100% vào năm 2021…

Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu khuyến cáo, trong giai đoạn các ngân hàng Việt Nam chuẩn bị chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip có thể sẽ gặp nhiều rủi ro, bởi tội phạm công nghệ tận dụng cơ hội này để “thâm nhập” vào các nước chưa kịp chuyển đổi sang thẻ chip có tính an toàn bảo mật cao hơn. Do đó, chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip là việc làm cần thiết, được thực hiện càng sớm càng tốt để bảo vệ tài sản cho cả khách hàng và ngân hàng.

Để an toàn cho người sử dụng, TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng lưu ý, người dùng thẻ phải bảo mật thẻ của mình thật an toàn. Bất kể là thẻ từ hay thẻ chip khi những thông tin bảo mật bị lọt ra ngoài thì kẻ gian vẫn có thể sử dụng và chiếm đoạt tiền trong tài khoản. Cùng với đó, người tiêu dùng nên thường xuyên thay đổi mật khẩu để tránh bị lộ thông tin mật khẩu/.