Nhà chức tránh toàn cầu lo ngại dự án tiền mã hóa của Facebook xâm phạm quyền riêng tư của người dùng

Mới đây, Facebook đã công bố dự án tiền mã hóa đầy tham vọng mang tên Libra, một phần trong nỗ lực mở rộng sang lĩnh vực thanh toán kỹ thuật số của họ. Tuy nhiên, với những bê bối rò rỉ dữ liệu, xâm phạm thông tin người dùng trong quá khứ, dự án mới của Facebook ngay lập tức làm dấy lên mối lo ngại về quyền riêng tư của người dùng.

Facebook tuyên bố đã liên kết với 28 đối tác, bao gồm Mastercard, PayPal và Uber để thành lập Hiệp hội Libra, một thực thể đặt trụ sở tại Geneva với nhiệm vụ quản lý đồng tiền mã hóa mới. Không một ngân hàng nào là thành viên của Hiệp hội.

Để tạo thuận lợi cho các giao dịch, Facebook cũng tạo ra Calibra, một công ty con cung cấp ví kỹ thuật số để lưu giữ, gửi và chi tiêu tiền mã hóa Libra. Calibra sẽ được kết nối với nền tảng nhắn tin Messenger và WhatsApp.

Toàn bộ hệ thống dự kiến sẽ chính thức đi vào hoạt động từ nửa đầu năm 2020.

Các giám đốc Facebook và những đơn vị liên quan tới Libra đều bày tỏ một khát vọng rất lớn. Họ hy vọng rằng đồng tiền mã hóa này không chỉ cho phép người dùng giao dịch với các doanh nghiệp trên toàn thế giới mà còn cung cấp những dịch vụ tài chính đầu tiên cho những ai chưa có cơ hội tiếp cận với các ngân hàng.

Facebook cũng muốn Libra giúp họ kiếm được nhiều doanh thu hơn từ các ứng dụng của mình, giống như cách Tencent đã làm với WeChat tại Trung Quốc.

Nhưng quá trình triển khai tiền mã hóa Libra sẽ không suôn sẻ như những gì Facebook dự tính

Đại diện Maxine Waters, Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ Viện Mỹ, cho rằng các giám đốc Facebook phải điều trần về Libra trước Quốc hội Mỹ. Ngoài ra, ông Waters còn yêu cầu Facebook tạm dừng phát triển Libra cho đến khi các nhà lập pháp và cơ quan quản lý xem xét kỹ dự án này.

"Với kế hoạch tạo ra một đồng tiền mã hóa, Facebook đang tiếp tục bành trướng và mở rộng khả năng tiếp cận không hề bị kiểm soát với cuộc sống của người dùng", ông Waters nói.

Các cơ quan quản lý và lập pháp cũng như quan chức chính phủ của các quốc gia khác trên toàn cầu cũng mau chóng đưa ra những tuyên bố quan trọng liên quan tới Libra. Bộ trưởng Tài chính Pháp vừa tuyên bố rằng ông đã yêu cầu giám đốc ngân hàng trung ương các nước G7 nộp báo cáo về dự án Libra của Facebook vào giữa tháng 7 tới.

Một đại diện của Facebook chia sẻ rằng mạng xã hội lớn nhất thế giới rất mong muốn được trả lời những câu hỏi của các nhà lập pháp.

Trước khi công bố dự án tiền mã hóa Libra, Facebook đã phải đối mặt với làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ cả các cơ quan chính phủ lẫn người dùng. Facebook bị cáo buộc sử dụng trái phép dữ liệu của người dùng, không có biện pháp đủ mạnh để ngăn chặn sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cứ Tổng thống Mỹ năm 2016... Những bê bối ấy khiến một số quan chức chính phủ kêu gọi trừng phạt Facebook hoặc buộc hãng này phải chia nhỏ hoạt động kinh doanh.

Kevin Weil, giám đốc sản phẩm của dự án Libra, chia sẻ rằng bằng cách công khai mọi thứ liên quan tới Libra, Facebook hy vọng có được sự chấp thuận của các cơ quan quản lý trên toàn cầu.

"Đây là một cơ sở để phát triển và có những cuộc đối thoại hữu ích với các nhà quản lý trên toàn thế giới", Weil nói. "Chúng tôi rất muốn làm điều ấy".

Cái tên Libra xuất phát từ cách tính khối lượng của người La Mã, cung chiêm tinh đại diện cho công lý và có nghĩa là tự do trong tiếng Pháp, David Marcus, trưởng dự án Libra tại Facebook chia sẻ.

"Tự do, công lý và tiền bạc, đó chính xác là những gì chúng tôi đang cố gắng làm với dự án này", Marcus nói.

Sau khi công bố dự án Libra, cổ phiếu Facebook tăng 0,1% khi kết thúc phiên giao dịch ngày thứ 3 (18/6).

Lĩnh vực chưa bị kiểm soát

Facebook đang tận dụng một trong những lĩnh vực ít bị kiểm soát nhất để tham gia thị trường dịch vụ tài chính.

Bitcoin, đồng tiền mã hóa nổi tiếng nhất, được tạo ra vào năm 2008 như một sự thay thế cho các loại tiền tệ truyền thống hiện đã bị kiểm soát bởi các chính phủ và ngân hàng trung ương. Do vậy, một số quốc gia đã tìm ra cách để điều tiết thị trường nhưng nhìn chung các giao dịch tiền mã hóa vẫn chưa bị giám sát chặt chẽ.

Bên cạnh việc các nhà đầu tư mất hàng trăm triệu USD do tiền mã hóa giảm giá mạnh và các vụ hack giao dịch tiền mã hóa, thị trường này cũng phải đối mặt với các cáo buộc liên quan tới rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Nhưng với vị thế và khả năng tiếp cận hàng tỷ người của mình, Facebook có thể hợp pháp hóa giao dịch tiền mã hóa, một thị trường mà từ trước đến nay vẫn còn chưa được công nhận và đầy biến động khó lường.

Những thành viên khác của Hiệp hội Libra bao gồm các công ty như Visa, Spotify, eBay và Vodafone cũng như các công ty đầu tư mạo hiểm như Andereesen Horowitz.

Họ hy vọng tới khi Libra được triển khai Hiệp hội sẽ có 100 thành viên. Mỗi người sẽ có một phiếu nếu cần quyết định các vấn đề quan trọng và mỗi công ty tham gia hiệp hội sẽ phải đầu tư ít nhất 10 triệu USD.

Hiệp hội Libra cũng hy vọng có thể huy động được tiền với tư cách độc lập trong những tháng tới. Facebook không có kế hoạch giữ vai trò lãnh đạo Hiệp hội của họ sau năm 2019.

Mặc dù nhóm thành viên ban đầu không hề có bất kỳ ngân hàng lớn nào nhưng đã có các cuộc thảo luận giữa các bên, Jorn Lambert, phó chủ tịch điều hành phụ trách các giải pháp kỹ thuật số của Mastercard chia sẻ.

Các ông lớn trong ngành tài chính đang chờ đợi xem cơ quan quản lý và người dùng phản ứng như thế nào với Libra trước khi quyết định có tham gia hay không, Lambert chia sẻ thêm.

Một số người ủng hộ dự án Libra thừa nhận rằng lo ngại về quyền riêng tư của người dùng hoặc các chính sách tài chính có thể khiến Libra không thể đạt được các mục tiêu cao cả đã đề ra. Tuy nhiên, họ cũng đã có các phương án đối phó.

Ví dụ, Calibra có kế hoạch kiểm tra tư cách pháp nhân và hồ sơ tội phạm với các khách hàng muốn đăng ký sử dụng Libra. Họ sẽ sử dụng các quy trình xác minh và chống gian lận thường được dùng bởi các ngân hàng.

Công ty con này sẽ chỉ chia sẻ dữ liệu khách hàng với Facebook hoặc các đối tác bên ngoài nếu có sự đồng ý hoặc trong số ít trường hợp cần thiết khác, Facebook tuyên bố. Các trường hợp cần thiết ấy có thể là hỗ trợ thực thi pháp luật, đảm bảo an toàn công cộng hoặc duy trì chức năng hệ thống nói chung.

Sri Shivananda, giám đốc công nghệ của PayPal, cho biết rằng dự án Libra vẫn còn đang trong giai đoạn trứng nước và còn rất nhiều việc cần làm để được sự chấp thuận của cơ quan chức năng cũng như được người dùng đón nhận.

Và ông Lambert của Mastercard thì chia sẻ rằng sẽ không triển khai nếu Libra nhận được quá nhiều phản ứng tiêu cực.

Theo Reuters