Nhân vật quyền lực hàng đầu ngành ngân hàng Nga gióng hồi chuông cảnh báo về nền kinh tế, thúc giục Moscow giải quyết vấn đề mang tính ‘an ninh và tồn vong quốc gia’

Các nhà hoạch định chính sách của Nga đang quá tập trung vào vấn đề lạm phát mà quên mất bức tranh lớn hơn – đó là tăng trưởng kinh tế.

Ông German Gref, Tổng giám đốc Sberbank – ngân hàng lớn nhất nước Nga, đưa ra cảnh báo tại cuộc họp của Hội đồng Nhà nước về Chính sách Dân số và Gia đình Nga vào tuần trước.

“Chúng ta đã quá chú trọng vào việc kiềm chế lạm phát đến mức quên mất tăng trưởng kinh tế. Nếu không có tăng trưởng, sẽ chẳng còn gì cả – chúng ta không thể giải quyết được các vấn đề xã hội hay bất kỳ điều gì khác”, một trong những người quyền lực nhất ngành ngân hàng Nga nhấn mạnh.

Ông Gref, từng là Bộ trưởng Kinh tế Nga giai đoạn 2000–2007, cho biết: “Tăng trưởng kinh tế phụ thuộc vào 2 yếu tố: năng suất lao động và số lượng người có việc làm”. Nhưng cả hai trụ cột này đều đang chịu áp lực.

“Về nguyên tắc, chúng ta có thể đạt được tăng trưởng nếu bắt đầu ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo, robot và các công nghệ mới khác, nhưng điều đó đòi hỏi đầu tư lớn cùng cam kết mạnh mẽ cho giáo dục và khoa học”, ông nói. Tuy nhiên, điều đó sẽ rất khó trong bối cảnh thiếu vốn và lãi suất cao như hiện nay, ông Gref thừa nhận.

Những bình luận của Gref được đưa ra trước khi Ngân hàng Trung ương Nga hạ lãi suất cơ bản 50 điểm xuống còn 16,5% vào 24/10.

Giới doanh nghiệp Nga thời gian qua liên tục phàn nàn về chính sách tiền tệ thắt chặt của ngân hàng trung ương, cho rằng lãi suất vay quá cao đang bóp nghẹt hoạt động cho vay và đầu tư. Tuy nhiên, cơ quan này vẫn bảo vệ quan điểm, cho rằng mức lãi suất cao là cần thiết để kiềm chế lạm phát, vốn ở mức khoảng 6,4% trong quý 3.

Ông Gref dự báo tăng trưởng GDP của Nga trong 2 năm tới chỉ dao động 1–1,5%, và tăng trưởng năm nay có thể giảm xuống còn 0,8%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 4,3% đạt được năm ngoái.

Đầu tháng này, một lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu Nga cũng cảnh báo nền kinh tế đang chững lại đến mức có thể đe dọa khả năng trang trải chi phí quốc phòng, an ninh và an sinh xã hội đang tăng vọt.

Nga đang đối mặt với khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng trầm trọng, với nguy cơ thiếu hụt gần 11 triệu lao động vào năm 2030, Bộ trưởng Lao động Anton Kotyakov đưa ra cảnh báo hồi tháng 7.

Cuộc chiến ở Ukraine càng làm tình hình tồi tệ hơn khi thương vong trên chiến trường cùng làn sóng di cư của giới trẻ có trình độ khiến lực lượng lao động suy giảm mạnh.

Nga đang phải dựa vào lao động nước ngoài – chủ yếu từ Trung Á – để bù đắp thiếu hụt, nhưng ông Gref cho rằng nước này đang rơi vào “hiệu ứng chọn lọc ngược”.

“Chúng ta chủ yếu thu hút lao động phổ thông, trong khi lại mất đi các chuyên gia có tay nghề cao”, ông nói, đồng thời kêu gọi chính phủ tích cực thu hút nhân lực chất lượng cao từ nước ngoài và tạo điều kiện cho sinh viên quốc tế ở lại làm việc sau khi tốt nghiệp.

“Đây là vấn đề an ninh quốc gia và sự tồn vong của đất nước”, ông nhấn mạnh.

Tình trạng thiếu nhân lực đã khiến tỷ lệ thất nghiệp ở Nga chỉ khoảng 2,1%, trong khi tăng trưởng lương nhanh lại gây sức ép lạm phát.

Các doanh nghiệp đang vật lộn để thích ứng, buộc phải tuyển dụng cả người hưu trí và thanh thiếu niên nhằm lấp đầy khoảng trống nhân sự.

Tổng thống Vladimir Putin coi gia tăng dân số là ưu tiên quốc gia, gọi đó là vấn đề của “sự sống còn dân tộc”, đồng thời khuyến khích phụ nữ sinh nhiều con.

Theo số liệu của chính phủ, năm 2024, Nga chỉ ghi nhận 1,22 triệu ca sinh – thấp nhất kể từ năm 1999, trong khi số ca tử vong tăng lên 1,82 triệu người.

Tham khảo: BI