Những sai lầm khiến đàm phán thuế quan Mỹ - Ấn Độ sụp đổ

Các quan chức Ấn Độ dự kiến Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đích thân công bố thỏa thuận này vài tuần trước khi đến hạn chót 1/8. Tuy nhiên, tình hình thực tế hoàn toàn không như dự định.

New Delhi bất ngờ bị áp mức thuế 25%, cùng với các biện pháp hình phạt chưa biết là gì vì nước này mua dầu mỏ của Nga. Trong khi đó, ông Trump đã hoàn tất thỏa thuận thương mại với Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU), thậm chí đưa ra các điều khoản tốt hơn cho Pakistan - đối thủ truyền kiếp của Ấn Độ.

Reuters cho biết, các cuộc phỏng vấn của họ với 4 quan chức Chính phủ Ấn Độ và 2 quan chức Chính phủ Mỹ cho thấy những chuyện hậu trường chưa được tiết lộ về quá trình đàm phán giữa hai nước mà cuối cùng sụp đổ, dù hai bên đã trao đổi xong ở cấp kỹ thuật về hầu hết vấn đề.

Các quan chức của cả hai bên cho biết, những đánh giá sai lầm về chính trị và hiểu nhầm tín hiệu đã phá vỡ thỏa thuận tiềm năng giữa nền kinh tế lớn nhất và thứ năm thế giới, với kim ngạch thương mại song phương trị giá hơn 190 tỷ USD.

Nhà Trắng, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, Văn phòng Thủ tướng Ấn Độ và các bộ liên quan của hai nước không trả lời đề nghị bình luận về thông tin trên.

New Delhi tin rằng sau chuyến thăm của Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal đến Washington và chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance Delhi đến New Delhi, hai bên đã tìm được tiếng nói chung, cùng với những nhượng bộ để có thể chốt thỏa thuận.

Hai quan chức Chính phủ Ấn Độ nói với Reuters rằng New Delhi đề nghị mức thuế suất bằng 0 với hàng hóa công nghiệp - chiếm khoảng 40% kim ngạch xuất khẩu của Mỹ sang Ấn Độ.

Các quan chức cho biết, dù chịu áp lực trong nước, Ấn Độ vẫn sẽ giảm thuế dần dần cho ô tô và rượu của Mỹ theo hạn ngạch và chấp thuận yêu cầu chính của Washington về tăng cường nhập khẩu năng lượng và vũ khí.

Một quan chức cho biết, hầu hết khúc mắc đã được giải quyết sau vòng đàm phán thứ 5 tại Washington, “làm dấy lên hy vọng có thể đạt được bước đột phá". Các nhà đàm phán tin rằng Mỹ sẽ chấp nhận việc Ấn Độ không thể miễn thuế nhập khẩu nông sản và các sản phẩm từ sữa của Mỹ.

Tuy nhiên, đó là một tính toán sai lầm. Tổng thống Trump nhìn nhận vấn đề theo cách khác và muốn có thêm nhượng bộ.

"Đã có nhiều tiến triển trong các cuộc đàm phán với Ấn Độ, nhưng chưa bao giờ có thỏa thuận nào khiến chúng tôi cảm thấy hài lòng", một quan chức Nhà Trắng cho biết.

Tự tin và ngỡ ngàng

Sau chuyến thăm Washington vào tháng 2, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đặt mục tiêu đạt được thỏa thuận vào mùa thu năm nay và tăng gấp đôi kim ngạch thương mại song phương lên 500 tỷ USD vào năm 2030.

Để thu hẹp khoảng cách thương mại, Ấn Độ cam kết mua tới 25 tỷ USD năng lượng của Mỹ và tăng cường nhập khẩu quốc phòng.

Tuy nhiên, các quan chức thừa nhận Ấn Độ đã quá tự tin sau khi ông Trump nói về “một thỏa thuận lớn" sắp xuất hiện, coi đó là tín hiệu cho thấy thỏa thuận đã nằm trong tầm tay. New Delhi sau đó đưa ra lập trường cứng rắn hơn, đặc biệt về nông nghiệp và sữa - hai lĩnh vực rất nhạy cảm đối với Chính phủ Ấn Độ.

"Chúng tôi là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất, và Mỹ không thể bỏ qua thị trường 1,4 tỷ dân", một quan chức Ấn Độ tham gia đàm phán phát biểu vào giữa tháng 7.

Các nhà đàm phán thậm chí còn thúc giục Mỹ giảm mức thuế cơ bản 10% và giảm thuế với thép, nhôm và ô tô.

Tuy nhiên, Ấn Độ hạ thấp kỳ vọng sau khi Mỹ ký thỏa thuận thương mại với các đối tác lớn như Nhật Bản và Liên minh châu Âu, với hy vọng có thể đạt được mức thuế khoảng 15%.

Những suy tính và kỳ vọng đó khiến New Delhi hoàn toàn ngỡ ngàng khi ông Trump thông báo sẽ áp mức thuế 25% với hàng hóa Ấn Độ, đồng thời đe dọa trừng phạt nếu Ấn Độ tiếp tục mua dầu mỏ của Nga.

Hai bên vẫn tiếp tục đàm phán. Một phái đoàn Mỹ dự kiến sẽ đến New Delhi vào cuối tháng này và các quan chức Chính phủ Ấn Độ tin rằng vẫn còn cơ hội cứu vãn thỏa thuận.