Hệ thống tài chính Nga đối mặt khủng hoảng?

Hệ thống tài chính của Nga được cho là đang chịu áp lực ngày càng lớn khi cuộc chiến của Moscow ở Ukraine sắp bước sang năm thứ 4.

Theo các nguồn tin, Nhà Trắng đang tìm cách nối lại đàm phán hòa bình vào cuối tuần này, với cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Florida vào Chủ nhật. Trước thềm cuộc gặp, quân đội Nga gia tăng các đợt tập kích vào Ukraine, song việc xung đột kéo dài đang đặt ra rủi ro ngày càng lớn đối với kinh tế Nga.

“Một cuộc khủng hoảng ngân hàng là điều có thể xảy ra. Khủng hoảng trả nợ cũng có thể xảy ra”, một quan chức Nga giấu tên nói với Washington Post.

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine đầu năm 2022, kinh tế Nga cho thấy khả năng chống chịu trước các lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây. Trung Quốc và Ấn Độ đẩy mạnh mua dầu Nga giá rẻ trong bối cảnh châu Âu giảm mạnh việc nhập khẩu dầu khí Nga. Việc xoay trục thị trường xuất khẩu giúp Điện Kremlin duy trì nguồn thu và tài trợ cho quân đội.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, giá năng lượng lao dốc trong khi châu Âu và Mỹ siết chặt trừng phạt. Doanh thu từ dầu khí giảm 22% trong 11 tháng đầu năm, và theo ước tính của Reuters, nguồn thu tháng 12 có thể giảm gần 50%.

Để bù đắp hụt thu từ năng lượng, Moscow đã phải sử dụng tới quỹ tài sản quốc gia. Song nguồn lực này cũng đang cạn dần, buộc chính phủ tăng thu thông qua các biện pháp nâng thuế.

Trong khi đó, thị trường lao động thắt chặt và lạm phát cao khiến ngân hàng trung ương phải duy trì lãi suất ở mức cao. Việc nới lỏng lãi suất gần đây vẫn không đủ để ngăn chi tiêu suy giảm ở nhiều nhóm hàng tiêu dùng.

Dưới áp lực lãi suất cao và nhu cầu yếu, dữ liệu cho thấy tiền lương chưa thanh toán tại Nga trong tháng 10 tăng gần gấp 3 so với cùng kỳ năm trước, lên hơn 27 triệu USD. Washington Post cho biết tình trạng cho nghỉ việc tạm thời và cắt giảm giờ làm việc cũng ngày càng phổ biến.

Hệ quả là ngày càng nhiều người tiêu dùng gặp khó trong việc trả nợ. Trong bối cảnh bất lợi này, cảnh báo về nguy cơ khủng hoảng ngân hàng hay khủng hoảng thanh toán không còn là ý kiến cá biệt.

Tháng 6, các ngân hàng Nga đã phát tín hiệu về nguy cơ khủng hoảng nợ khi lãi suất cao bào mòn khả năng trả nợ của người vay. Cũng trong tháng này, Chủ tịch Liên minh Công nghiệp và Doanh nhân Nga cảnh báo nhiều doanh nghiệp đang ở trong “tình trạng tiền vỡ nợ”.

Đến tháng 9, ông German Gref, CEO của Sberbank –  một trong những ngân hàng hàng đầu Nga – nhận định kinh tế Nga rơi vào trạng thái “đình trệ kỹ thuật”. Ông cũng liên tục cảnh báo trong tháng 7 - 8 rằng tăng trưởng gần như bằng 0.

Tháng này, Trung tâm Phân tích Kinh tế vĩ mô và Dự báo ngắn hạn do nhà nước Nga hậu thuẫn nhận định nước này có thể đối mặt với khủng hoảng ngân hàng vào tháng 10 năm tới nếu các vấn đề nợ xấu gia tăng và người gửi rút tiền, theo Washington Post.

“Tình hình kinh tế Nga đã xấu đi rõ rệt”, Financial Times dẫn lời ông Dmitry Belousov, Giám đốc trung tâm viết trong một ghi chú cho biết. “Nền kinh tế đang trên bờ vực lạm phát đình trệ lần đầu tiên kể từ đầu năm 2023”.

Tham khảo: Fortune