Ông Biden đề cử chưa từng có khi Thẩm phán Tòa án Tối cao nghỉ hưu?

Thẩm phán Stephen Breyer được Tổng thống Bill Clinton bổ nhiệm năm 1994, hiện là một trong ba thẩm phán tự do còn lại trong Tòa án Tối cao Mỹ. Trong tòa án cao nhất nước Mỹ hiện nay thẩm phán Breyer, 83 tuổi, là người cao tuổi nhất và có thâm niên công tác đứng thứ hai sau thẩm phán Clarence Thomas.

Một nguồn tin của đài CNN hôm 26-1 cho biết ông Breyer dự tính sẽ ở lại cho đến hết nhiệm kỳ của tòa án và cho đến khi người thay thế được xác nhận. Trước đó, các nhà hoạt động tự do như dân biểu Alexandria Ocasio-Cortez đã kêu gọi ông nghỉ hưu suốt nhiều tháng qua, khi đảng Dân chủ nắm giữ cả Nhà Trắng và Thượng viện, điều có thể thay đổi sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11.

Một chiếc xe tải do nhóm Demand Justice thuê và mang dòng chữ "Breyer Retire" rảo quanh đường phố Washington D.C. Theo nhiều nguồn tin, ông Breyer "buồn" trước tin tức bị rò rỉ vì ông "không định tuyên bố nghỉ hưu hôm nay".

Thẩm phán Stephen Breyer dự kiến thông báo nghỉ hưu sau gần 30 năm làm việc tại Tòa án Tối cao Mỹ. Ảnh: AP

Theo đài BBC, quyết định nghỉ hưu của ông Breyer cho phép Tổng thống Biden đề cử người kế nhiệm có xu hướng cấp tiến khác, có thể phục vụ trong nhiều thập kỷ. Hiện tại, Tòa án Tối cao Mỹ đang nghiêng về phe bảo thủ với tỉ lệ 6-3.

Tuy người được Tổng thống Biden chọn lựa và đề cử tới đây sẽ không thay đổi cán cân của tòa án cao nhất nước Mỹ, song việc ông Breyer coi như sẽ được một vị thẩm phán khác trẻ tuổi hơn thay thế, sẽ giúp có một người theo khuynh hướng cấp tiến trong cơ chế này nhiều năm tới.

Tòa án Tối cao Mỹ hiện có 6 thẩm phán theo khuynh hướng bảo thủ, được các tổng thống thuộc đảng Cộng hòa đề cử, cùng 3 thẩm phán được tổng thống đảng Dân chủ đề cử.

Sau khi có tin tin tức ông Breyer sẽ nghỉ hưu trong năm nay, nhiều nhà lập pháp của Đảng Dân chủ đã lên tiếng kêu gọi Tổng thống Biden giữ lời hứa chọn một phụ nữ da màu vào Tòa án Tối cao.

Trong chiến dịch tranh cử, ông Biden từng nhiều lần nói rằng nếu có chỗ trống tại Tòa án Tối cao, ông sẽ đề cử một phụ nữ Mỹ gốc Phi, vốn sẽ là điều đầu tiên xảy ra trong lịch sử tòa án này. Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nói với các phóng viên hôm 26-1 rằng Tổng thống Biden "chắc chắn làm như lời đã hứa" nhưng từ chối cung cấp bất kỳ chi tiết cụ thể nào.

Tổng thống Biden sẽ sớm đề cử người kế nhiệm để có thể bắt đầu nhiệm kỳ mới tại Tòa án Tối cao vào ngày 3-10.

Thẩm phán Ketanji Brown Jackson. Ảnh: NBC News

Trong số các ứng cử viên tiềm năng có thẩm phán Ketanji Brown Jackson, 51 tuổi. Hồi tháng 6-2021, Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu xác nhận thẩm phán liên bang Ketanji Brown Jackson vào vị trí Tòa phúc thẩm liên bang tại thủ đô Washington. Bà từng là thư ký cho ông Breyer. Ứng viên tiềm năng kế tiếp là thẩm phán Leondra Kruger của Tòa án Tối cao bang California.

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ, ông Chuck Schumer, nói rằng người được Tổng thống Biden đề cử "sẽ sớm được ra trước cuộc điều trần tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện" và sẽ sớm được toàn thể Thượng viện Mỹ thông qua.