Parkson thất bại, Auchan tháo chạy: Bán lẻ - cuộc chơi khó nhằn

Bà Lê Thị Huyền Trang, Trưởng bộ phận nghiên cứu thị trường tại Việt Nam của JLL cho biết, tiềm năng của thị trường bán lẻ Việt Nam đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà đầu tư cũng như bán lẻ trong khu vực.

Từ năm 2014, thị trường đã chứng kiến hàng loạt các thương vụ mua bán sáp nhập. Có thể kể đến như việc Berli Jucker mua lại Metro Cash & Carry Vietnam, là hợp đồng mua bán & sáp nhập lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam.

Thị trường bán lẻ chứng kiến sự mở rộng của các trung tâm thương mại lớn...

Sau đó không lâu, Central Group - một tập đoàn khổng lồ khác của Thái Lan, đã mua lại Nguyễn Kim Trading và BigC Vietnam. Emart - nhà bán lẻ hàng đầu của Hàn Quốc – cũng chính thức gia nhập sân chơi vào năm 2015 với một trung tâm mua sắm trị giá 60 triệu USD ở phía bắc TP.HCM.

Cũng từ Hàn Quốc, Lotte Mart đã khá thành công với hàng loạt các siêu thị và trung tâm thương mại khắp cả nước. Aeon, một trong những tập đoàn bán lẻ hàng đầu thế giới đến từ Nhật Bản cũng đang từng bước mở rộng mạng lưới với trung tâm thứ 5 tại Hà Đông, Hà Nội đi vào hoạt động vào tháng 11/2019. Cũng từ Nhật Bản, Takashimaya đã hiện diện ở Việt Nam từ năm 2016 với vị trí đắc địa tại trung tâm TP.HCM.

Nhu cầu thuê tốt đã đảm bảo cho hiệu suất hoạt động lạc quan cho các trung tâm thương mại, đặc biệt là các dự án tại khu vực trung tâm, đắc địa.

Theo số liệu của JLL, trong quý 3/2019, diện tích trống vẫn duy trì ổn định khoảng 90% ở cả khu vực trung tâm và ngoài trung tâm. Thị trường hiện đang chứng kiến hiện tượng các khách thuê với nhu cầu trên 1.000 m2 rất khó có thể tìm được một vị trí phù hợp trong các trung tâm bán lẻ hiện tại. Hầu hết các khách thuê yêu cầu diện tích lớn phải chờ đợi và tìm kiếm nguồn cung tương lai hoặc các trung tâm bán lẻ đang trong quá trình cải tạo/nâng cấp. Giá thuê tại các trung tâm vẫn duy trì ổn định. Các dự án có vị trí đắc địa tại khu vực trung tâm vẫn là những lựa chọn được ưa thích nhất của các nhà bán lẻ, do đó mức giá cao và tăng trưởng tốt.

... nhưng cũng có những thương hiệu một thời đã phải đóng cửa, rời khỏi thị trường bán lẻ Việt Nam như Auchan.

"Tuy nhiên, thị trường bán lẻ vẫn có những gam màu tối với sự cạnh tranh và đào thải khá khắc nghiệt. Việc rút khỏi thị trường của các thương hiệu lớn như Auchan, hay việc thu hẹp mạng lưới hoạt động của Parkson tại thị trường nội địa, hay sự kiện hàng loạt các thương hiệu cửa hàng tiện lợi nước ngoài chật vật dành miếng bánh thị phần hay phải chuyển nhượng cho đối thủ nội địa như trường hợp Shop & Go cho thấy đây không phải là một sân chơi dễ dàng", bà Trang nhận định.

Cũng theo chuyên gia của JLL, nhìn vào sự thăng trầm của các thương hiệu đình đám tại thị trường có thể thấy thị trường bán lẻ Việt Nam là miếng bánh đầy tiềm năng nhưng không phải ai cũng có thể nắm bắt được cơ hội chiếm lĩnh thị phần.

Ngoài yếu tố tiên quyết là lựa chọn được vị trí có mật độ dân số và sức mua tốt, sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, cũng như sự cạnh tranh từ thương mại điện tử, đã khiến việc phát triển một mô hình bán lẻ phù hợp với thị trường mục tiêu trở thành yếu tố quyết định sự thành bại của một thương hiệu.

Sự quan trọng của việc chọn đúng mô hình còn được minh chứng qua những trường hợp thất bại như đối với Parkson đó là mô hình cơ cấu khách thuê kém đa dạng, tập trung quá nhiều vào nhóm ngành thời trang và mỹ phẩm, trong khi ăn uống và giải trí đang là lĩnh vực thu hút khách mua sắm thì chưa được chú trọng. Việc thiếu tính khác biệt trong mô hình với bối cảnh thị trường cạnh tranh là bài học khác từ sự ra đi của thương hiệu Auchan và Shop & Go.

Tại Việt Nam, ngoài những dự án trung tâm thương mại độc lập, thị trường còn đang chứng kiến nguồn cung mặt bằng bán lẻ đáng kể từ loại hình khối đế thương mại tại các tòa nhà chung cư. Loại hình bất động sản bán lẻ này đang khá chật vật trong việc tìm hướng đi và mô hình phù hợp do những hạn chế về quy mô, thiết kế, chủ đầu tư thiếu kinh nghiệm vận hành và sự cạnh tranh cao. Theo JLL, đối với loại hình này, chủ đầu tư nên tập trung cung cấp tiện ích cho cư dân trước tiên.

Để nắm bắt được cơ hội thành công, các đơn vị điều hành bán lẻ cần nghiên cứu kỹ để nhận biết rõ hơn xu hướng phát triển của thị trường bán lẻ trong thời gian tới. Theo quan sát của JLL, ngoài xu hướng tập trung vào các nhóm ngành F&B (ngành thực phẩm và dịch vụ ăn uống) và giải trí nhằm tăng lưu lượng khách đến các trung tâm thương mại, xu hướng phát triển không gian bán lẻ xanh, việc áp dung công nghệ và dữ liệu lớn cũng như các nỗ lực sáng tạo khác nhằm nâng cao trải nghiệm mua sắm của khách hàng cũng sẽ trở nên rõ nét hơn trên thị trường bán lẻ.

Trước sự thay đổi hành vi mua sắm và cạnh tranh khốc liệt từ thương mại điện tử, JLL cho rằng, "trải nghiệm" và "mô hình phù hợp" sẽ là từ khóa cho sự thành công của các bất động sản trung tâm thương mại vật lý truyền thống.