[Quy tắc đầu tư vàng] William Delbert Gann: Từ đứa trẻ trồng bông nghèo khổ đến huyền thoại đầu tư

Tháng 3/2017, Investopedia đã thực hiện một bài viết về chân dung của William Delbert Gann - ông được mệnh danh là nhà đầu tư thành công và "vô cùng bí ẩn" trong những thập niên trước khi sử dụng các công cụ hình học, chiêm tinh học và toán học cổ đại để dự đoán các sự kiện diễn ra trên thị trường tài chính, chứng khoán. Câu chuyện này được đặt tựa đề là "Chân dung một nhà đầu tư thành công đi lên từ cậu bé trồng bông".

William Delbert Gann sinh ra vào năm 1878 tại Lufkin, Texas. Ông xuất thân trong một gia đình trồng bông thuần nông tại ven ngoại ô nước Mĩ. Những năm tháng tuổi thơ nghèo khó, Gann chỉ đi học tới hết tốt nghiệp trung học sau đó ở nhà nối nghiệp cha ông đi trồng bông và thu hoạch trên cánh đồng của gia đình.

Tuy vậy, ước mơ ấp ủ được đi học tiếp vẫn luôn hiện lên rõ rệt đau đáu trong ông. Chính vì lẽ đó, Gann luôn mượn những cuốn sách tại thư viện trong một tu viện trong làng và học say sưa mỗi lúc rảnh rỗi trong các kho chứa bông. Con đường tự học của Gann bắt đầu như vậy cho tới khi ông quyết định rời nghề trồng bông của gia đình để lên đường tới Texarkana và bắt đầu sự nghiệp chân phụ việc của mình trong một công ty môi giới.

Không chỉ đi làm ban ngày, mỗi buổi tối đều đặn hàng tuần ông đều đăng kí theo học lớp bổ túc tại trường kinh doanh Texar và không ngừng nghỉ học hỏi trau dồi kiến thức đầu tư cơ bản nhất tại nơi đây.

Năm 1903, một năm sau khi Gann bắt đầu vững vàng hơn với kiến thức được học, ông bắt đầu chuyển tới một công ty chứng khoán và hàng hóa tại phố Wall. Tại đây, ông nhanh chóng thành công và sau đó đã mở được công ty môi giới riêng của mình với tên gọi WD Gann & Company. Những năm tháng sau này, Gann tiếp tục phát triển chiến lược đầu tư của mình khi ông quan sát những sai lầm của khách hàng của mình và học được nhiều bài học đầu tư từ họ.

Dù vậy, trái với tính cách của một con người thích thử thách, ham mê tìm tòi những phương pháp mới lạ, Gann đã nghiên cứu và sau đó phát triển những công cụ phân tích kỹ thuật chuyên biệt như: Gann Grid, Square of 9, Hexagon, Circle of 360, Gann angles, … mà tính ứng dụng của chúng vẫn được sử dụng tới tận ngày hôm nay.

Bên cạnh việc phát triển những công cụ phân tích kĩ thuật, ông còn thành công nhờ việc chăm chỉ nghiên cứu những dữ liệu quá khứ mang tính lịch sử từ thị trường tài chính, toán học và vật lí cổ đại, áp dụng thêm từ nghiên cứu tâm lý học, chiêm tinh và thiên văn học, ông đã bước đầu đạt được những thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực dự báo trên thị trường đầu tư tài chính và chứng khoán thế giới.

Một trong những dự báo nổi tiếng nhất khi nhắc đến Gann phải kể tới dự báo về đáy cổ phiếu những năm 1932, xu hướng giá bông nguyên liệu trên thị trường Mĩ những năm 1923-1925, xu hướng giá dầu tại đây vào những năm 1940…

WD Gann & Company do ông sáng lập và đứng đầu, nhờ cách thức nghiên cứu cẩn thận trong đầu tư này mà các khách hàng chịu khó nghe những lời tư vấn từ Gann đã từng đạt tỷ lệ sinh lới gấp ba lần chỉ số S&P 500, bất chấp cả những giai đoạn của khó khăn nhất của thị trường chứng khoán Mỹ. Và tất nhiên, không cần một bảng quy tắc dài hàng trang giấy, nguyên tắc đầu tư của Gann chỉ gói gọn trong 2 điều cơ bản.

1. Lịch sử luôn lặp lại – tính chu kì luôn đi theo quy luật vũ trụ

Có lẽ chính vì Gann xuất thân từ một gia đình thuần nông theo đạo nên ông có một đức tin mạnh mẽ vào những trật tự trong thiên nhiên, tự nhiên luôn tồn tại theo tính quy luật đối với vạn vật trong vũ trụ. Do đó ông thường sử dụng các phân đoạn của kinh thánh làm nền tảng không chỉ trong cuộc sống mà còn trong các phương pháp đầu tư của bản thân. Gann thường trích dẫn các câu trong Kinh Thánh như cuốn Ecclesiastes, chương 1, câu 9: "Điều đã xảy ra là điều sẽ xảy ra, điều đã làm xong là điều sẽ được thực hiện, chẳng có gì là mới mẻ, dưới ánh mặt trời."

Trong những chu kỳ này, ông nói: " Để thành công, bạn phải tiếp tục nghiên cứu hồ sơ quá khứ, tự khác biệt hơn số đông, biết rút kinh nghiệm ngay khi mắc những sai lầm giao dịch trong quá khứ bởi vì thị trường trong tương lai sẽ là sự lặp lại của quá khứ".

Ông tin rằng mọi thứ xảy ra ở các thị trường đều có điểm tham khảo từ dữ liệu quá khứ được xây nên từ lịch sử. Cơ bản, mọi thứ đã xảy ra trước đây, cuối cùng cũng sẽ lặp lại chính nó bởi "Lịch sử sẽ lặp lại vì bản chất yếu đuối của con người".

Về cơ bản, theo suy nghĩ của ông, phố Wall không bao giờ thay đổi. Thậm chí khi túi tiền thay đổi, cổ phiếu thay đổi nhưng thị trường thì mãi mãi vẫn vậy bởi vì bản chất con người không bao giờ thay đổi Ông cũng nghiên cứu hình học cổ đại và chiêm tinh học để nghiên cứu các sự kiện thị trường và các con số cụ thể lặp lại như thế nào trong các chu kỳ thời gian khác nhau trong mỗi giai đoạn đỉnh và đáy thị trường để từ đó đưa ra các quyết định đầu tư.

Đối với Gann, một cách khác để có thể kiếm được nhiều tiền là trong mỗi chu kỳ , giai đoạn của thị trường hãy đầu tư vào lĩnh vực mà hiện tại tỏ ra kém hiệu quả tại thời điểm hiện tại, tuy nhiên nhìn thấy được phần nào tiềm năng tương lai giữa bối cảnh vĩ mô và bán chốt lời những khoản mà hiện tại đang được số đông đánh giá quá cao.

Đồng thời, thay vì tiếp tục trách móc về việc mắc lỗi lầm đã xảy ra trong quá khứ khi đầu tư, Gann đưa ra lời khuyên là có chăng chúng ta nên nghĩ về những thứ có thể thay đổi trong tương lai. Do đó, nếu muốn tránh mắc phải lỗi cũ, tốt nhất nên rút kinh nghiệm và học hỏi từ sai lầm ấy nữa. Đừng nên để sau mỗi giao dịch, biết là sai, nhưng tại sao chúng ta luôn tự hỏi là bản thân cứ lặp lại phải những lỗi lầm cũ?.

2. Nếu đầu tư là một cuộc chơi, hãy tự tạo lập định luật cho riêng mình

Đối với Gann, tự tạo định luật trong đầu tư, không có nghĩa là phải đạt được lợi nhuận bằng mọi giá trong những lúc thị trường đang xấu đi. Mà trong mọi trường hợp, hãy cố gắng hết sức để hiểu hơn về những giá trị nội tại của doanh nghiệp mà mình lựa chọn, tự rà soát lại nguyên tắc mua hoặc bán cổ phiếu của bản thân trước khi đưa ra quyết định…

Hiện nay trên thị trường có khá nhiều các chiến lược mua - bán & trường phái đầu tư có thể mang lại kết quả cho nhà đầu tư. Mỗi một NĐT khác nhau lại có những chiến lược sao cho phù hợp với phong cách trading của bản thân. Chính vì thế mỗi khi "quyết định" nhấn lệnh, nhà đầu tư cá nhân nên rà soát kĩ lưỡng lại các điều kiện cần và đủ tự đặt ra trong giới hạn phương pháp của mình. Khi mua vì nguyên tắc gì thì khi nguyên tắc vi phạm, hãy tuân theo kỉ luật bán vì điều đó. Có lẽ bạn chỉ có thể thắng khi bạn là người tạo ra cuộc chơi, còn nếu là tham gia vào cuộc chơi của người khác, khả năng thua luôn là rất cao khi "Nếu hôm nay, bạn không tự tạo định luật chơi cho mình. Ngày mai, sẽ có người bắt bạn chơi theo luật của họ".