Sau 2 thập kỷ gắn bó thân tình, vì sao Masayoshi Son và Jack Ma lại vừa chính thức 'đường ai nấy đi'?

Nhà sáng lập Softbank Masayoshi Son vừa kết thúc buổi họp đại hội đồng cổ đông hàng năm của công ty bằng một tuyên bố gây bất ngờ: Ông sẽ rời khỏi hội đồng quản trị của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba.

Vị tỷ phú này nói rằng việc rời đi của ông không nên được hiểu là dấu hiệu cho thấy có bất kỳ sự bất đồng ý kiến nào cả, mặc dù nhà sáng lập Alibaba là Jack Ma cũng đã rời hội đồng quản trị của Softbank không lâu trước đây. Ma và Son vẫn duy trì tình bạn thân thiết kể từ khi vị doanh nhân Nhật Bản sớm đầu tư vào Alibaba và song hành cùng họ đạt đến giá trị gần 600 tỷ USD như hiện tại. Bản thân Son luôn gọi Alibaba là "ông vua" trong danh mục đầu tư của Softbank.

"Tình huống này không giống như chúng tôi có một trận chiến, nó diễn ra hoàn toàn thân thiện".

Dù việc hai nhà sáng lập rời khỏi hội đồng quản trị của công ty còn lại không có tác động ngay lập tức đến cả 2 công ty nhưng các chuyên gia phân tích nhận định rằng đây là dấu hiệu cho thấy sự chấm dứt của một kỷ nguyên.

2 người đàn ông đều thuộc hàng những doanh nhân thành công nhất trong thế hệ của họ và họ đã dựa vào những lời khuyên của nhau trong hàng nhiều thập kỷ. Son nằm trong hội đồng quản trị của Alibaba kể từ khi họ IPO vào năm 2014. Khi Softbank gặp khó khăn với những khoản đầu tư thua lỗ vào năm nay, Son đã có thể sử dụng lượng cổ phần mình có ở Alibaba để huy động thêm vốn.

Masayoshi Son và Jack Ma những ngày đầu hợp tác từ 20 năm trước.

Alibaba vẫn là khoản đầu tư thành công nhất của Son cho đến giờ và cũng là tài sản giá trị nhất của công ty thời điểm này. Đầu năm 2000, Son đầu tư 20 triệu USD vào một cổng truy cập web ít tên tuổi của Trung Quốc kết nối với người mua ở nước ngoài, và giờ lượng cổ phần đó trị giá 150 tỷ USD. Điều đó đã tạo nên danh tiếng cho ông như một nhà đầu tư tài ba và sau đó giúp ông tạo nên quỹ Vision Fun 100 tỷ USD. Son trước đây đã luôn dành những lời có cánh cho Jack Ma:

"Cậu ấy không có kế hoạch kinh doanh nhưng lại sở hữu con mắt rất tinh tường. Tôi có thể nói rằng cậu ấy rất uy tín và có tài năng lãnh đạo".

Son nổi tiếng khi luôn mong muốn tìm kiếm những "Jack Ma tiếp theo" trong giới doanh nhân và Alibaba cũng luôn trở thành hình mẫu để ông kể cho các nhà sáng lập startup mà ông đầu tư.

Tuy nhiên điều đó cũng khiến Son đã chịu một "vố đau" với Adam Neumann – nhà sáng lập WeWork – người đã mắc những sai lầm quản trị nghiêm trọng, khiến WeWork từng được định giá 47 tỷ USD nhưng giờ đã bị mất tới hơn 90% giá trị.

Thời gian gần đây những kỷ lục thua lỗ của Son đã gây chú ý. Bắt đầu với bê bối tài chính của WeWork, ông tiếp tục gặp rắc rối với Wag Labs, Zume Pizza và Brandless. Softbank đã ghi nhận mức thua lỗ 18 tỷ USD với những khoản đầu tư thất bại của mình.

Tuy nhiên, Son vẫn tỏ ra lạc quan tại buổi họp đại hội đồng cổ đông vào thứ 5. Ông bắt đầu trình bày với các nhà đầu tư theo phong cách cũ, tái khẳng định về những thay đổi kỹ thuật số và trí thông minh nhân tạo – những thứ đều đang nổi lên trong đại dịch – sẽ giúp các khoản đầu tư của ông như vào TikTok hay nhà sản xuất chip Arm mang về thành công.

Softbank đang trong quá trình bán 4,5 nghìn tỷ yên (42 tỷ USD) tài sản để mua lại cổ phiếu, giảm nợ. Thứ 5, công ty tuyên bố mua lại 500 tỷ yên cổ phiếu.

Tuần này công ty cũng đồng ý bán cổ phần tại T-Mobile ở Mỹ với giá 20 tỷ USD. Cùng với 11,5 tỷ USD từ việc phát hành hợp đồng bán cổ phiếu Alibaba và bán cổ phần ở mảng viễn thông trong nước, công ty của Son hiện hoàn thành 80% việc gỡ bỏ tài sản.

Son nói rằng ông đã "tốt nghiệp" hội đồng quản trị của Alibaba. Mối quan hệ kéo dài 2 thập kỷ đã sản sinh ra một vài liên doanh hợp tác. Năm 2010, cả 2 đã đồng ý liên kết các nền tảng trực tuyến để cho phép người dùng Yahoo Nhật Bản mua sản phẩm trên Taobao của Alibaba tuy nhiên dự án này không thành công. Năm 2015, Alibaba cũng đã rót tiền cho hoạt động kinh doanh robot thất bại của Softbank.

"Sau sự rời đi của Jack Ma, Son rời khỏi Alibaba đơn thuần là cột mốc chấm dứt một kỷ nguyên. Hoạt động kinh doanh của 2 công ty sẽ vẫn bình thường", Jusstin Tang – một chuyên gia phân tích nói.

Một cổ đông đã đặt câu hỏi trong đại hội cổ đông của Softbank rằng có bao nhiêu trong số 88 công ty mà Vision Fund của Softbank đã rót tiền đầu tư vào sẽ trở thành Alibaba tiếp theo. Câu trả lời của Son là có 1 hoặc 2 "mini- Alibaba".