Siêu dự án hàng không Trung Quốc cạnh tranh Airbus và Boeing: Động cơ là 'gót chân Achilles'?

Tờ South China Morning Post (SCMP) ngày 29/9 đưa tin, theo báo cáo tài chính của các hãng hàng không hàng đầu Trung Quốc, việc giao Comac C919 - mẫu máy bay phản lực chở khách thân hẹp đầu tiên của Trung Quốc - cho ba hãng hàng không nội địa lớn nhất nước này có thể đang chậm tiến độ, làm dấy lên đồn đoán trên thị trường về khả năng gián đoạn nguồn cung động cơ của mẫu máy bay này.

Theo báo cáo, Air China và China Eastern Airlines mỗi hãng chỉ nhận được một máy bay C919 trong nửa đầu năm nay, bất chấp mục tiêu đặt ra là bổ sung thêm 10 chiếc vào năm 2025.

Theo báo cáo của China Southern Airlines, hãng hàng không này dự kiến sẽ nhận được 12 chiếc máy bay phản lực một lối đi này trong năm nay, nhưng tính đến tháng 6, hãng mới chỉ "thuê tài chính" được tổng cộng 3 chiếc, mà không đề cập đến quyền sở hữu.

Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (Comac) - đơn vị phát triển máy bay phản lực chở khách một lối đi C919 được thiết kế để cạnh tranh với dòng máy bay Airbus A320 và Boeing 737 - đã nhận được đơn đặt hàng hàng trăm chiếc từ ba hãng hàng không quốc doanh của Trung Quốc vào năm 2024.

Với mục tiêu thâm nhập vào thị trường đang do hai gã khổng lồ phương Tây là Airbus và Boeing thống trị, Comac - công ty có trụ sở tại Thượng Hải - đã đạt được những tiến bộ để thực hiện mục tiêu đó với việc có hơn 2 triệu hành khách được vận chuyển bằng máy bay C919 kể từ chuyến bay thương mại đầu tiên của mẫu máy bay này vào tháng 5/2023.

Nhà phân tích hàng không độc lập Li Hanming cho biết Comac có thể đang gặp một chút khó khăn trong nỗ lực đảm bảo động cơ cho mẫu máy bay này. 

Comac đã không phản hồi đề nghị bình luận của SCMP hôm 26/9 về lịch trình giao hàng tại Trung Quốc.

Theo SCMP, máy bay C919 có sức chứa 192 hành khách cho các chuyến bay dài tới 5.555 km, cho đến nay vẫn phục vụ thị trường nội địa Trung Quốc – thị trường lớn thứ hai thế giới, sau Mỹ – nhưng đang chịu ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại toàn diện do Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động kể từ khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai hồi tháng 1.

Trong bối cảnh tranh chấp, chính quyền Tổng thống Trump được cho là đã cấm nhà cung cấp động cơ máy bay GE Aerospace (Mỹ) bán động cơ máy bay cho Comac – bao gồm cả các mẫu LEAP-1C được sử dụng trên máy bay C919 – trước khi dỡ bỏ lệnh cấm vào tháng 7. Các động cơ này được sản xuất bởi một liên doanh giữa GE và Safran Aircraft Engines (Pháp).

Những lo ngại vẫn còn đó, Li nói. "GE lo ngại về việc giao động cơ Leap", ông nói, và Comac đã "rất kín tiếng".

Công ty tư vấn và tình báo hàng không IBA đã cảnh báo trong một báo cáo triển vọng hồi tháng 8 rằng việc Comac phụ thuộc vào các mô-đun lõi do Mỹ sản xuất vẫn là một điểm yếu chiến lược đối với nhà sản xuất Trung Quốc này.

"Comac đã tích trữ một số động cơ và hệ thống quan trọng, nhưng thực tế của ngành sản xuất hàng không vũ trụ hiện đại đồng nghĩa với việc những khoản dự trữ này chỉ đủ đáp ứng nhu cầu sản xuất trong vài tháng chứ không phải vài năm", IBA cho biết.

'Hiện tại không cần phải tăng công suất'

SCMP đưa tin, một số nhà phân tích cho biết rằng các hãng hàng không ở Trung Quốc có thể sẽ không cần nhiều máy bay đến vậy trong thời gian sớm như vậy.

Theo đơn vị cung cấp dữ liệu kinh tế CEIC Data, tỷ lệ sử dụng trung bình trên mỗi máy bay tại Trung Quốc là 8,9 giờ vào năm ngoái, và công ty phân tích hàng không dân dụng Cirium cho biết mức trung bình của thế giới năm 2024 là 9,3 giờ đối với loại máy bay phản lực một lối đi.

"Tôi cho rằng hiện tại không cần phải tăng công suất", Dennis Lau - Giám đốc dịch vụ tư vấn của công ty dịch vụ hàng không Asian Sky Group có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc) - cho biết. "Có rất nhiều máy bay đang lưu thông ở Trung Quốc."

Theo dịch vụ trực tuyến và ứng dụng Flightradar24, Air China và China Southern mỗi hãng đã nhận được 5 máy bay C919, và China Eastern đã nhận được 11 chiếc.

Theo báo cáo tài chính giữa năm của hãng hàng không hàng đầu Trung Quốc này, Air China dự kiến sẽ nhận thêm 10 chiếc vào năm tới, và 10 chiếc nữa vào năm 2027.

Trong báo cáo giữa năm, China Eastern Airlines cho biết họ dự kiến sẽ nhận được 9 chiếc C919 vào cuối năm nay, tiếp theo là 10 chiếc vào năm tới, và 10 chiếc nữa vào năm 2027.

Nhà sản xuất máy bay Comac đã tìm được khách hàng ở Đông Nam Á cho các máy bay C909 nhỏ hơn - trước đây được gọi là ARJ21, nhưng vẫn đang xin phê duyệt theo quy định đối với C919 ở bên ngoài Trung Quốc.

Trong triển vọng tháng 8, IBA dự báo "mức tăng trưởng được đo lường kỹ lưỡng hơn" so với mục tiêu sản xuất C919 của Comac.