“Soi” khả năng sinh lời của các nhà băng

Phần lớn các nhà băng cho tới thời điểm này đã công bố báo cáo tài chính (BCTC) quý I/2018, trong đó, nhiều ngân hàng ghi nhận lợi nhuận tăng mạnh, thậm chí, gấp đôi, gấp ba so với cùng kỳ năm trước.

Vietcombank là một ví dụ. Sau khi báo lãi kỷ lục hơn 11 nghìn tỷ đồng trong năm 2017, ngân hàng này tiếp tục báo lợi nhuận trước thuế 4.359 tỷ đồng trong quý I/2018, tăng trưởng tới 59,3% so với cùng kỳ năm trước và tiếp tục dẫn đầu hệ thống về con số lợi nhuận.

Trong khi đó lợi nhuận trước thuế của VietinBank trong quý qua cũng đạt hơn 3.000 tỷ đồng, tăng trưởng 19% so với cùng kỳ và đã hoàn thành 33,5% kế hoạch lợi nhuận của cả năm.

Nhóm ngân hàng TMCP tư nhân cũng ghi nhận kết quả khả quan khi nhiều ngân hàng báo lợi nhuận nghìn tỷ đồng như VPBank đạt 2.618 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ. Tương tự, Techcombank báo lợi nhuận trước thuế trong kỳ đạt 2.568 tỷ đồng, tăng tới 94% so với cùng kỳ năm trước, hay MB đạt 1.918 tỷ đồng lợi nhuận, tăng 72,5% so với quý I/2017.

Trong khi đó, xét về tốc độ tăng trưởng, Eximbank và VIB là hai trong số các ngân hàng có lợi nhuận trước thuế tăng mạnh nhất so với cùng kỳ.

Theo đó, kết thúc quý I/2018, Eximbank đạt lợi nhuận trước thuế 560 tỷ đồng còn VIB đạt lợi nhuận 518 tỷ đồng, cùng gấp 3,3 lần so với con số đạt được trong quý I/2017.

Lớn nhất không có nghĩa hiệu quả nhất!

Dù phần lớn các nhà băng đều đạt lợi nhuận khả quan nhưng hiệu quả khai thác tài sản cũng như khai thác nguồn vốn tại các ngân hàng này lại có sự phân hoá khá rõ rệt.

Xét về tổng tài sản, hiện BIDV đang là ngân hàng đứng đầu nhóm được khảo sát với hơn 1,22 triệu tỷ đồng. Đứng thứ hai là VietinBank với 1,11 triệu tỷ đồng và thứ ba là Vietcombank với hơn 1 triệu tỷ đồng.

Trong nhóm ngân hàng TMCP tư nhân, một số ngân hàng có tổng tài sản lớn bao gồm Sacombank đạt 381 nghìn tỷ đồng, MBB đạt 316 nghìn tỷ đồng, ACB đạt gần 300 nghìn tỷ đồng...

Dù vậy, số liệu từ các BCTC lại cho thấy một điều khá bất ngờ là hiệu quả khai thác tài sản cao nhất lại không thuộc về nhóm ngân hàng quốc doanh, dù nhóm này có lợi nhuận khá cao trong kỳ.

Cụ thể, kết thúc quý I/2018, ROA của BIDV chỉ đạt 0,16%, nghĩa là cứ với 100 đồng tài sản, ngân hàng này chỉ tạo ra 0,16 đồng lợi nhuận.

Trong khi hiệu quả khai thác tài sản của các ông lớn khác là Vietcombank và VietinBank cao hơn với ROA đạt lần lượt 0,34% và 0,22%, nhưng mức này vẫn thấp hơn một số ngân hàng thuộc top dưới như MBB (0,49%), TPBank (0,42%), ACB (0,39%) hay VIB (0,32%),…

Trong khi đó, xét về quy mô, tổng tài sản của Techcombank chỉ bằng 22,3% tài sản của BIDV và bằng 24,5% - 27,2% tổng tài sản của VietinBank và Vietcombank nhưng đây lại là một trong những ngân hàng đang có khả năng khai thác tài sản tốt nhất hệ thống với ROA kết thúc quý I đạt 0,76%. Tiếp đó là VPB với ROA đạt 0,74%.

Ở chiều ngược lại, Sacombank hiện là ngân hàng có ROA thấp nhất trong 13 ngân hàng thuộc nhóm được BizLIVE khảo sát, chỉ đạt 0,11%.

Một mức ROA thấp là kết quả của một chính sách đầu tư hay cho vay không hiệu quả hoặc chi phí hoạt động của ngân hàng quá mức. Ngược lại, mức ROA cao phản ánh ngân hàng sử dụng một cơ cấu tài sản hợp lý, chính sách kinh doanh và đầu tư tài sản hiệu quả.

Các chỉ số đưa ra cho thấy, tính hiệu quả trong việc sử dụng tài sản đang thuộc về một số các ngân hàng TMCP tư nhân nhiều hơn.

Kết quả đưa ra tương tự cho hiệu quả sử dụng nguồn vốn (ROE).

Trong 3 tháng đầu năm, TPBank chính là ngân hàng có suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu cao nhất trong nhóm khảo sát. ROE 3 tháng đầu năm 2018 của TPBank là 7,35%, nghĩa là ngân hàng đã kiếm lời được 7,35 đồng trên 100 đồng vốn bỏ ra kinh doanh.

ACB cũng tiếp tục có một kỳ hoạt động kinh doanh tốt khi ROE 3 tháng đầu năm 2018 khi ban lãnh đạo ngân hàng đem về 6,89 đồng trên 100 đồng vốn. Các ngân hàng khác như VPBank, Techcombank cũng đạt ROE trong quý I khá cao với mức lần lượt 6,81% và 6,35%.

Trong khi đó, các ngân hàng VietinBank và BIDV đạt mức khá khiêm tốn trong 3 tháng đầu năm khi ROE đạt mức lần lượt 3,74% và 3,97%.