Startup AI 10 tỷ USD gây ‘choáng’ nhờ tăng trưởng thần tốc, định giá cao gấp 2,5 lần sau vài tháng ít ỏi

Trong đà bùng nổ các startup AI hỗ trợ viết code, Cognition Labs — công ty sáng lập bởi Scott Wu chuyên phát triển sản phẩm Devin AI — đang trở thành biểu tượng đổi mới. Từ khi thành lập vào cuối năm 2023, công ty này đã liên tục thu hút được đầu tư và giấy mực truyền thông nhờ tốc độ tăng trưởng chóng mặt, theo Forbes.

Ban đầu được định giá khoảng 350 triệu USD, Cognition Labs nhanh chóng gọi vốn, sau đó ghi nhận mức định giá 4 tỷ USD vào tháng 3/2025. Hiện tại, công ty đang đàm phán gọi thêm hơn 300 triệu USD ở mức định giá 10 tỷ USD — nghĩa là tăng giá trị gấp 2,5 lần chỉ trong vòng vài tháng. Vòng gọi vốn lần này được hỗ trợ bởi hai quỹ lớn là Founders Fund và Khosla Ventures.

Cùng thời điểm, Cognition thông báo mua lại Windsurf, một startup AI coding từng là mục tiêu thâu tóm trị giá 3 tỷ USD của OpenAI. Khi thương vụ bị hủy do Microsoft phản đối, CEO và nhiều nhân tài của Windsurf đã chuyển sang đầu quân cho Google thông qua một thỏa thuận trị giá 2,4 tỷ USD, để lại phần còn lại của Windsurf trong tình trạng hỗn loạn. Cognition nhanh chóng can thiệp và tiếp nhận phần còn lại chỉ trong vòng vài ngày.

“Tôi vô cùng phấn khích và lạc quan, nhưng trên hết là biết ơn. Thời khắc khó khăn giúp bộc lộ con người thật. Tôi không thể tự hào hơn về cách từng người tại Windsurf đã cùng nhau vượt qua ba ngày đó vì nhau và vì người dùng”, CEO Windsurf chia sẻ về thương vụ thâu tóm của Cognition trên X, mô tả thứ Sáu (11/7) “là ngày tệ nhất đời với 250 người”, nhưng tiếp sau đó, thứ Hai (14/7) “có lẽ là ngày tuyệt nhất”.

Theo Business Insider, có ba nguồn tin cho rằng Cognition, được định giá 4 tỷ USD, đã chi khoảng 300 triệu USD cổ phiếu để mua lại Windsurf. Sự kết hợp giữa Devin AI — công cụ gây chú ý nhờ khả năng tự động viết và gỡ lỗi mã như một kỹ sư phần mềm — với sản phẩm IDE mã hóa của Windsurf là bước đi chiến lược giúp Cognition nâng cao khả năng cạnh tranh ngay lập tức trên thị trường AI coding. Cạnh tranh lúc này đang ngày càng khốc liệt.

Cursor (của Anysphere) được định giá 10 tỷ USD khi đạt doanh thu thường niên khoảng 500 triệu USD, trong khi các startup như Lovable của Thụy Điển cũng tạo dấu ấn với mức doanh thu nhanh chóng là 100 triệu USD chỉ trong vòng vài tháng. Công ty lớn như Microsoft (GitHub Copilot) hiện tạo ra khoảng 30% mã nội bộ bằng AI; Google cũng có tỷ lệ tương đương. Trong bối cảnh đó, Cognition phải cạnh tranh không chỉ với startup mà còn với các ông lớn đã có quy mô và hệ sinh thái lớn sẵn có.

Tăng giá trị từ 350 triệu USD lên 10 tỷ USD, Cognition sở hữu lợi thế đội ngũ sáng lập toàn tài: Scott Wu, từng giành 3 Huy chương Vàng IOI, tốt nghiệp Đại học Harvard và Gennady Korotkevich – bậc thầy lập trình quốc tế. Tập thể nhân sự nhỏ nhưng tinh nhuệ này chính là nền tảng cho năng lực xây dựng sản phẩm AI coding có tư duy độc lập, xử lý tự động các tác vụ phát triển phần mềm và tối ưu vận hành cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đà tăng tốc của Cognition đi kèm nhiều thách thức, nhất là khi vẫn chưa chứng minh được lợi nhuận bền vững. Nhiều startup AI như Cursor, Windsurf vẫn đang hoạt động trong vùng lỗ do chi phí duy trì quá cao, thậm chí phải phụ thuộc vào bên thứ ba như Anthropic, OpenAI để cung cấp mô hình ngôn ngữ cơ bản. Cognition cũng không ngoại lệ.

Dù vậy, việc các quỹ lớn như Founders Fund và Khosla đứng sau vòng gọi vốn mới cho thấy niềm tin lớn vào Cognition. Sở hữu Devin AI và tiếp quản Windsurf giúp công ty này tăng tốc chuỗi sản phẩm, từ coding tự động đến công cụ hỗ trợ developer-driven IDE. Scott Wu nhấn mạnh: “Cognition hiện sẽ chạy nhanh hơn bao giờ hết khi tích hợp đội ngũ và công nghệ Windsurf vào hệ thống”.

Tương lai Cognition không chỉ là startup AI mã hóa, mà là thành viên sáng giá trong cuộc cạnh tranh giành thị phần ngành AI. Nếu vòng gọi vốn thành công, định giá 10 tỷ USD sẽ đặt Cognition ngang hàng với các ông lớn như Cursor hay Anysphere. Nhưng để duy trì vị thế, họ cần chứng minh mô hình kinh doanh thực. Đồng thời, việc tích hợp thành công Windsurf và giữ chân nhân tài cũng cực kỳ quan trọng trong thị trường đầy biến động và dễ “tan biến” bởi các Big Tech.

Theo: Forbes, Business Insider