Tắc hàng sang TQ : Buôn bán theo cách cũ, Việt Nam gánh phần thiệticon

Tồn nặng nhất ở Lạng Sơn

Tại họp báo chuyên đề giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động thông quan hàng hóa tại cửa khẩu biên giới phía Bắc ngày 21/12, ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về Hải quan (Tổng cục Hải quan), cho biết: Tại Lạng Sơn, tính đến sáng 21/12, tổng lượng xe tồn tại 3 khu vực cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma là 4.461 xe (giảm 137 xe so với ngày 20/12.

Khu vực bến bãi tại các cửa khẩu đã quá tải, khó bố trí, sắp xếp được thêm (gồm cả các khu vực tạm sử dụng), ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu, chất lượng hàng hóa, tăng thời gian xuất khẩu cũng như tăng chi phí, khó khăn cho công tác kiểm soát phòng, chống dịch và bố trí, sắp xếp các phương tiện vận chuyển.

Tổng cục Hải quan họp báo khẩn thông tin về tình trạng ùn tắc hàng hóa ở cửa khẩu

Tại Quảng Ninh, lối xuất hàng ở cầu Bắc Luân II còn tồn 346 xe chờ xuất khẩu. Tại khu vực Lối mở Cầu phao Km3+4, trung bình lượng phương tiện vận tải chở hàng qua đây là 150 xe/ngày,  lượng hàng hóa tồn đọng còn rất lớn. Đến nay, lượng xe tồn là 1.188 xe.

Phía Trung Quốc thông báo đóng cửa khẩu Bắc Sơn - cửa khẩu đối đẳng với cửa khẩu Kim Thành - Lào Cai và kiểm soát chặt đối với hàng nông sản (thanh long) của Việt Nam từ ngày 18/7. Từ 28/8, các mặt hàng chuối xanh, mít được xuất khẩu trở lại. Do vậy, hàng hóa xuất khẩu không dồn về các cửa khẩu thuộc địa bàn tỉnh Lào Cai từ trước nên không xảy ra tình trạng ùn tắc hàng hóa tại đây, nhưng kim ngạch xuất khẩu giảm gần 20% so với cùng kỳ 2020.

Phía Trung Quốc tiếp tục áp dụng các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 là nguyên nhân hạn chế việc lái xe hàng qua lại khu vực biên giới; có cửa khẩu chỉ đáp ứng 20-25% so với lưu lượng thông quan...

Đặc biệt, khi quan chức năng phía Trung Quốc yêu cầu thay đổi phương thức giao nhận hàng hóa tại cặp cửa khẩu Tân Thanh - Pò Chìa và cặp cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Hữu Nghị Quan theo hướng lái xe chuyên trách điều khiển xe sang phía Trung Quốc giao hàng và yêu cầu lái xe phải đi về trong ngày, niêm phong cabin xe, lái xe không được xuống xe và phải tiêm đủ 2 mũi vắc xin, xét nghiệm PCR định kỳ 3 ngày/lần.

Chính quyền TP. Đông Hưng còn thông báo tạm dừng làm thủ tục thông quan cho người, hàng hóa qua cửa khẩu Đông Hưng (gồm cả khu mậu dịch cặp chợ biên giới) từ 0h ngày 21/12.

Từ ngày 1/1/2022, các Lệnh số 248, 249 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc có hiệu lực cũng là nguyên nhân khiến lượng hàng hóa đổ dồn về các cửa khẩu biên giới phía Bắc chờ xuất khẩu trước giờ G. Theo đó, DN xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc phải chủ động trong kế hoạch kinh doanh, đáp ứng đúng các quy định như: nguồn gốc xuất xứ, bao bì nhãn mác, chất lượng hàng hóa, hợp đồng, hóa đơn thương mại...

Nông thủy sản xuất khẩu chính ngạch qua cửa khẩu ở Lạng Sơn chỉ chiếm 3%.

"Khi phía Trung Quốc thông báo dự kiến tạm dừng nhập khẩu trước và sau Tết nguyên đán 14 ngày đối với xe lạnh càng gây áp lực cho các DN Việt Nam đưa hàng hóa lên cửa khẩu để kịp xuất khẩu", ông Âu Anh Tuấn cho biết.

Trong khi đó, cách thức mua bán vẫn không tuân theo các chuẩn mực thương mại quốc tế (hợp đồng thương mại quốc tế, các điều khoản quy định cụ thể về phương thức giao nhận hàng hóa, thanh toán tiền hàng cũng như các điều khoản quy định trong trường hợp rủi ro,... ) nên thiệt hại nhiều năm qua vẫn nghiêng về phía người xuất khẩu Việt Nam.

Cần Trung Quốc mở cửa cho nông sản xuất khẩu chính ngạch

Trước tình hình đó, Tổng cục Hải quan đã chủ động chỉ đạo đơn vị trực thuộc bám sát diễn biến hiện tượng ùn tắc hàng hóa xuất khẩu sang Trung Quốc để thực hiện các giải pháp phù hợp như bố trí cán bộ công chức giải quyết thủ tục ngoài giờ hành chính.

Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến cho doanh nghiệp xuất khẩu và phối hợp các lực lượng Biên phòng, Công an điều tiết giao thông cho xe ra vào nhằm hạn chế ùn tắc tại các cửa khẩu và tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa, nông sản, trái cây tươi qua các cửa khẩu.

Tổng cục Hải quan đề nghị Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ NN-PTNT, Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan đàm phán, kiến nghị vơi các bộ, ngành và chính quyền địa phương phía Trung Quốc triển khai các giải pháp nhằm tăng thời gian thông quan tại các cửa khẩu; nâng cao hiệu suất làm việc của các lực lượng chức năng, đơn vị tại cửa khẩu phía Trung Quốc nhằm tạo thuận lợi hơn cho hoạt động thông quan, xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là các mặt hàng nông sản của Việt Nam.

Đối với Bộ NN-PTNT, Tổng cục Hải quan đề nghị thường xuyên đàm phán với Hải quan Trung Quốc ký kết Nghị định thư về việc giảm tỷ lệ kiểm tra kiểm dịch, xây dựng cơ chế để kiểm tra nhanh các chứng thư kiểm dịch động thực vật và thống nhất cơ chế giám sát an toàn thực phẩm đối với các lô hàng nông lâm thủy sản của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc; đàm phán mở cửa thị trường về mặt kỹ thuật với các cơ quan hữu quan phía Trung Quốc nhằm mở rộng danh mục sản phẩm nông sản, thủy sản cũng như bổ sung danh sách DN Việt Nam được phép xuất khẩu sang thị trường này.

Lương Bằng