Tại đất nước mà 800 triệu dân vẫn nhận trợ cấp lương thực, một ‘cơn ác mộng’ sắp ập đến khi doanh nghiệp có nguy cơ phá sản hàng loạt, hàng triệu lao động tái nghèo

Một phần lớn nền kinh tế Ấn Độ đang đối mặt với kịch bản ác mộng. Từ 27/8, mức thuế quan 25% mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt lên hàng hóa xuất khẩu của nước này sẽ tăng gấp đôi lên 50%. Các doanh nghiệp vốn chỉ đủ sức duy trì hoạt động nay đứng trước nguy cơ phá sản khi đơn hàng từ Mỹ sụt giảm mạnh.

“Chúng tôi rất sốc khi Mỹ áp 25% thuế. Giờ tăng lên 50% thì không thể nào trụ nổi. Sẽ có rất nhiều người mất việc”, ông Ishtiaq Ahmad Khan, chủ doanh nghiệp Ajaz Carpets tại Bhadohi, cho biết.

Bhadohi được coi là thủ phủ ngành dệt thảm của Ấn Độ. Ngành này phụ thuộc gần như hoàn toàn vào xuất khẩu vốn chiếm tới 98% sản lượng, trong đó gần 60% đi Mỹ. Với mức thuế mới, một tấm thảm 500 USD khi vào Mỹ sẽ đội thêm 125 USD thuế và sắp tới có thể thành 250 USD.

Theo ông Khan, khoảng 2,5 triệu lao động trong vùng sản xuất thảm Bắc Ấn có nguy cơ quay trở lại cảnh nghèo đói. Ngoài thảm, nhiều ngành xuất khẩu khác như dệt may, nuôi trồng thủy sản (tôm), và nội thất cũng sẽ chịu tổn thất nặng nề. Đây là những ngành sử dụng hàng triệu lao động và đem về hàng tỷ USD, giúp Ấn Độ duy trì ổn định tài chính trong nhiều giai đoạn khủng hoảng.

Kim ngạch thương mại giữa Ấn Độ và Mỹ đạt 129 tỷ USD năm ngoái. Trong khi thảm không phải mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao nhất, các ngành như dược phẩm, điện tử, dầu khí hay kim cương – đá quý cũng đang đứng trước nguy cơ bị cuốn vào làn sóng thuế quan.

Theo đó, Ấn Độ là nhà cung cấp chính thuốc generic cho Mỹ, nhưng chính quyền ông Trump từng tuyên bố có thể áp thuế tới 150–250% lên dược phẩm nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa.

Đối với ngành điện tử, việc dịch chuyển sản xuất iPhone từ Trung Quốc sang Ấn Độ có thể bị ảnh hưởng nếu chính sách miễn trừ thuế bị rút lại.

Trong ngành dầu khí – vốn được miễn trừ thuế, việc Ấn Độ vẫn nhập khẩu dầu từ Nga có thể khiến ông Trump áp thêm thuế lên New Delhi.

Ngoài ra, Mỹ là thị trường xuất khẩu đá quý và trang sức lớn nhất của Ấn Độ. Hiệp hội ngành này cảnh báo xuất khẩu đá quý và trang sức của Ấn Độ có nguy cơ sụt giảm 30% toàn cầu, tạo lợi thế cho đối thủ Thổ Nhĩ Kỳ và Thái Lan nhờ mức thuế thấp hơn.

Trong bài phát biểu nhân Ngày Độc lập (15/8), Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi không nêu đích danh ông Trump, nhưng nhấn mạnh “những thời khắc khó khăn” và kêu gọi người dân tự lực, tự cường, lấy lại tinh thần Gandhi trong cuộc đấu tranh giành độc lập. Ông khẳng định “một quốc gia càng phụ thuộc vào bên ngoài, tự do của quốc gia đó càng là bị đặt dấu hỏi”.

Tuy vậy, giới kinh tế và giới kỹ trị – vốn nhiều năm thúc đẩy Ấn Độ hội nhập thương mại tự do – lo ngại rằng lời kêu gọi này có thể khiến đất nước quay lưng với toàn cầu hóa.

Đối với các làng nghề thảm ở Bhadohi, quốc tế hóa thương mại từng giúp nâng cao mức sống. 80% lao động tại công ty Ajaz Carpets vẫn là nông dân, sống dựa vào trợ cấp ngũ cốc của chính phủ như 800 triệu người khác. Nhưng công việc dệt thảm giúp họ có thêm khoảng 170 USD/tháng – đủ để cho con đi học, mua sắm hàng tiêu dùng, và thúc đẩy kinh tế địa phương.

“Nếu không có giải pháp từ 2 chính phủ, người chịu thiệt hại nặng nề nhất sẽ là người dân làng chúng tôi – những thợ dệt, nông dân. Họ sẽ không còn lối thoát”, ông Khan nói.

Tham khảo: NYT