Tăng trưởng thế giới chậm lại sẽ tác động như thế nào đến kinh tế Việt Nam trong những tháng cuối năm?

Rủi ro tăng trưởng thế giới chậm lại cùng với lạm phát cao

Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô mới đây của CTCK Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS) nhận định, mặt bằng giá cả hàng hóa đang có xu hướng đần tìm đến điểm cân bằng ở mức cao đặc biệt là giá các mặt hàng năng lượng. Dự báo trong dài hạn, giá cả hàng hóa vẫn neo ở mức cao

Bên cạnh đó, các vấn đề căng thẳng địa chính trị kèm theo gián đoạn chuỗi cung ứng, các dự báo về nền kinh tế lớn thứ hai thế giới dự báo chỉ tăng trưởng 3,5% trong năm nay cũng được coi là tín hiệu kém lạc quan.

"Theo đó, khả năng tăng trưởng thấp của nền kinh tế toàn cầu đi kèm lạm phát cao hiện hữu", báo cáo cho hay.

Fed vẫn đang trong quá trình tăng mạnh lãi suất để ứng phó với lạm phát với kế hoạch thêm một lần tăng lãi suất 50-75 điểm cơ bản trong tháng 9. Đáng chú ý, Fed đã đưa ra thông điệp rõ ràng về việc ưu tiên kiểm soát lạm phát. Trong khi đó, ECB cũng đã tiến hành lần tăng lãi suất lần thứ 2 vào tháng 8 với mức tăng 75 điểm. VCBS cho rằng ECB sẽ phải tiếp tục có những can thiệp mạnh mẽ với lãi suất và chương trình mua lại tài sản.

Báo cáo cho biết, giai đoạn này, chính sách tiền tệ thắt chặt trở nên khá rõ nét ở các ngân hàng trung ương (NHTW) lớn đặt ra bài toán về lãi suất tăng trong dài hạn trên phạm vi toàn cầu. Theo đó, bài toán với các NHTW còn lại tiếp tục được đặt ra khi đảm bảo mục tiêu liên quan đến lạm phát và sự cân đối trong tương quan về chính sách tiền tệ so với các quốc gia khác trên thế giới.

"Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. VCBS đánh giá trong giai đoạn này ưu tiên hàng đầu về chính sách của Việt Nam là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô khi các yếu tố bất định gia tăng", VCBS nhận định.

Mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam gặp thách thức lớn?

Các hoạt động sản suất kinh doanh tiếp tục phục hồi và tăng tốc. Theo đó, tính chung 8 tháng năm 2022, IIP ước tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam tháng 8 đạt 52,7 điểm với hoạt động sản xuất đang có tín hiệu hồi phục tích cực hơn bất chấp một số khó khăn về giá nguyên vật liệu tăng và gián đoạn chuỗi cung ứng trong các tháng vừa qua.

Song, báo cáo lưu ý, trong giai đoạn này, khi áp lực lạm phát trên thế giới vẫn đang có xu hướng kéo dài, giá cả hàng hóa nguyên vật liệu đầu vào và khả năng nguồn cung thiếu hụt của các sản phẩm có thể ảnh hưởng đến tốc độ hồi phục của hoạt động sản xuất trong nền kinh tế. Cùng với đó, tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại cũng có khả năng làm giảm nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam.

Mặc dù gặp phải một số khó khăn ở khu vực sản xuất do gián đoạn chuỗi cung ứng nhưng các chuyên gia của VCBS cho rằng, mức hồi phục vượt kỳ vọng tại khu vực dịch vụ góp phần đóng góp tăng trưởng tích cực. Theo đó, tăng trưởng GDP quý 3/2022 dự báo đạt 8,5%-10%. Số liệu tăng trưởng dự báo cho năm 2022 được dự báo đạt 6,49% - 7,6%.

Tăng trưởng GDP theo quý của Việt Nam giai đoạn 2017-2022. Nguồn: GSO, VCBS Research

VCBS đánh giá, nhìn chung nền kinh tế Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn hồi phục nhưng các điều kiện sản xuất vẫn tiềm ẩn các yếu tố không thuận lợi. Tuy vậy, bù lại khu vực dịch vụ hồi phục mạnh mẽ đóng góp tích cực vào tăng trưởng của nền kinh tế.

Về lạm phát, VCBS nhận định, áp lực lạm phát do hiệu ứng vòng 2 phần nào hạ nhiệt, nhờ giá xăng dầu trong nước liên tục điều chỉnh giảm giá. Theo đó, VCBS dự báo lạm phát tháng 9 có thể tăng 3,64% - 3,69% so với cùng kỳ năm 2021.

Báo cáo cho rằng, những biện pháp quyết liệt từ phía Chính phủ trong nỗ lực bình ổn giá đang bắt đầu cho thấy hiệu quả. Do đó, trong điều thuận lợi, giá cả nguyên-nhiên-vật liệu có xu hướng hạ nhiệt, lạm phát cả năm 2022 có thể đạt mục tiêu dưới 4% được đề ra của Quốc hội dự báo dao động trong khoảng 3,65%-3,73%.

Trong bối cảnh đó, VCBS cho biết, sự kết hợp các chính sách tài khoá và tiền tệ là yếu tố tiên quyết để tạo môi trường ổn định trong quá trình thích ứng an toàn với dịch bệnh. Trong đó, chính sách tiền tệ có sự cân đối hợp lý, hài hoà trong điều kiện không thuận lợi: lạm phát toàn cầu tăng cao đặt ra thử thách lớn đối chính sách điều hành tỷ giá hay lãi suất.

Ngoài ra, các gói thầu dự án giao thông trọng điểm cần được chỉ đạo sát sao nhằm đảm bảo tiến độ, giải quyết các vướng mắc phát sinh. Đồng thời, các dự án liên quan đến dịch vụ cảng logistic cũng như đầu tư vào ngành công nghệ cao, cơ sở hạ tầng cũng cần phải được chú trọng nhằm đẩy mạnh liên kết vùng. Báo cáo cũng cho biết, sự dịch chuyển dòng vốn bắt đầu cho thấy tác động lên các ngành nghề mang tính hỗ trợ cho việc chuyển dịch sản xuất như BĐS khu công nghiệp, Năng lượng,…