Thấy gì từ tình hình nợ xấu ngân hàng tăng?

PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân

11 bài viết

• Sau giai đoạn trầm lắng, thị trường bất động sản đã có tín hiệu phục hồi tích cực nên dư nợ tín dụng bất động sản tăng mạnh song chưa đến mức “quá nóng”
  Tại: Tín dụng đang chảy mạnh vào bất động sản

Liên tục rao bán nợ xấu trăm tỷ

VietinBank Gia Lai vừa thông báo đấu giá khoản nợ của Công ty TNHH Đức Long Dung Quất, một doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Đức Long Gia Lai.

Khoản nợ đấu giá là toàn bộ dư nợ (gốc, lãi và lãi đối với dư nợ gốc quá hạn) của Công ty TNHH Đức Long Dung Quất tại VietinBank Gia Lai, phát sinh từ hợp đồng tín dụng ký từ năm 2016.

Đến ngày 19/5/2025, tổng dư nợ của Công ty TNHH Đức Long Dung Quất tại VietinBank Gia Lai là hơn 434,6 tỷ đồng. Trong đó, nợ gốc là 277,6 tỷ đồng, nợ lãi 157 tỷ đồng.

VietinBank đưa ra mức giá khởi điểm gần 279,5 tỷ đồng, tương đương với giá trị của khoản nợ gốc.

BIDV cũng vừa thông báo đấu giá khoản nợ trăm tỷ của CTCP Kinh doanh Cảng Hạ Long và CTCP Logistic Đông Nam Á ở Quảng Ninh.

Tổng dư nợ của khoản nợ tạm tính đến ngày 14/7/2025 là 173 tỷ đồng. Trong đó, khoản nợ của Công ty CP Kinh doanh Cảng Hạ Long là hơn 96 tỷ đồng; CTCP Logistic Đông Nam Á là gần 76,87 tỷ đồng (bao gồm nợ gốc, nợ lãi và lãi phạt quá hạn).

Giá khởi điểm cho khoản nợ của hai doanh nghiệp trên (không bán riêng từng khoản nợ) là gần 155,66 tỷ đồng.

Theo thống kê tổng giá trị nợ xấu tính đến cuối tháng 6/2025 của 28 ngân hàng đạt mức 294.215 tỷ đồng, tăng hơn 12% so với đầu năm. Về cơ cấu, phần lớn mức tăng từ nhóm nợ dưới tiêu chuẩn (nhóm 3) và nhóm có khả năng mất vốn (nhóm 5).

Trong đó, VPBank nằm trong top các ngân hàng có quy mô nợ xấu "phình" ra với 32.945 tỷ đồng tại thời điểm 30/6, tăng hơn 3.876 tỷ đồng (tương ứng 13,3%) so với đầu năm. SHB cũng tăng gần 1.580 tỷ đồng nợ xấu sau nửa năm.

Ở nhóm ngân hàng quy mô nhỏ hơn, PGBank cùng Nam A Bank chứng kiến mức tăng đáng kể về giá trị nợ xấu , lần lượt 42,5% và 40%.

Theo dữ liệu từ Wichart, trong 6 tháng đầu năm số dư nợ xấu (từ nhóm 3 đến nhóm 5) của toàn ngành ngân hàng đã tăng hơn 16% so với cuối năm 2024, đạt 267.329 tỷ đồng - đây là mức cao kỷ lục. Trong khi đó cùng thời điểm, số dư dự phòng rủi ro của các ngân hàng đạt 213.393 tỷ đồng, lại chỉ tăng 3,2%.

Trước đó, cuối tháng 7/2024, tỷ lệ nợ xấu nội bảng (gồm cả nợ xấu của các ngân hàng mua lại bắt buộc và ngân hàng được kiểm soát đặc biệt) ở mức 4,75%, tăng so với mức 4,55% vào cuối năm 2023 và khoảng 2% cuối năm 2022.

Như vậy, nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng, theo Ngân hàng Nhà nước, có giảm nhẹ so với năm ngoái nhưng vẫn ở mức cao trong suốt thời gian qua, tập trung tại một số ngân hàng yếu kém.

Ngân hàng khó xử lý nợ xấu

Nợ xấu ở mức cao song việc xử lý trên thực tế gặp nhiều khó khăn. Các ngân hàng thương mại, tổ chức mua bán, xử lý nợ và Hiệp hội ngân hàng Việt Nam cho biết, một số quy định của Nghị quyết số 42 không được luật hóa tại Luật các tổ chức tín dụng. Điều này tạo ra độ chững trong công tác xử lý nợ xấu , xử lý tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu .

Các ngân hàng phản ánh có nhiều bất cập khiến việc xử lý nợ xấu gặp khó khăn. Do đó, ngành ngân hàng đề xuất ba nội dung về luật hoá quy định về quyền thu giữ tài sản đảm bảo; quy định về kê biên tài sản đảm bảo của bên phải thi hành án và quy định về hoàn trả tài sản đảm bảo là vật chứng trong vụ án hình sự và bổ sung quy định về hoàn trả tài sản đảm bảo là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong các vụ việc vi phạm hành chính.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Hữu Huân cho rằng, giải ngân vốn tín dụng nhiều mà nợ xấu tăng mạnh là điểm đáng lưu tâm, đặc biệt một số ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu trên 3% - ngưỡng cảnh báo về tính an toàn. Trước đó, nợ xấu đã có dấu hiệu tăng từ quý I năm nay do Thông tư 02/2023 về cơ cấu thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn hết hiệu lực, buộc các ngân hàng phải chuyển nhóm nợ về đúng bản chất. Đến nay, cùng với việc các khoản nợ xấu bộc lộ, tình hình sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp vẫn còn khó khăn. Mặt khác, thị trường bất động sản có chuyển biến tích cực nhưng không đồng đều cũng khiến nhiều khoản nợ trong lĩnh vực này biến thành nợ xấu .

“Nợ xấu là vấn đề đáng quan ngại với nền kinh tế. Do đó, cần thực hiện đồng thời các giải pháp từ điều tiết và kiểm soát vốn tín dụng trong nền kinh tế, khẩn trương xử lý nợ xấu và tiếp tục tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém để tiếp tục củng cố và phát triển hệ thống ngân hàng lành mạnh”, ông Huân nhấn mạnh.

Từ phía cơ quan điều hành chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết, công tác cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu tiếp tục được triển khai quyết liệt, góp phần giữ vững ổn định, an toàn hệ thống.

Trong những tháng tiếp theo, ngành ngân hàng sẽ tiếp tục triển khai thực hiện Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025; đẩy mạnh công tác xử lý nợ xấu ; triển khai các biện pháp phòng ngừa, hạn chế phát sinh nợ xấu mới.