Thủ tướng: Các tập đoàn, tổng công ty cần tránh tình trạng “nóng đâu phủi đấy”

Tại cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp hôm nay (17/7), Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, Ủy ban không thể là cơ quan quan liêu kiểu cũ, không thể là một cấp hành chính tạo gánh nặng cho doanh nghiệp.

Tại cuộc làm việc, một số tập đoàn, tổng công ty cho rằng, cần có cơ chế làm sao phân cấp mạnh hơn cho doanh nghiệp để ra quyết định kinh doanh kịp thời, không để bỏ lỡ cơ hội thị trường bởi "chậm là thua". 

Có ý kiến cho rằng, việc phối hợp công tác giữa quản lý Nhà nước và quản lý vốn Nhà nước đối với doanh nghiệp là một vấn đề rất mới, chưa từng có trong thực tiễn, cần có thêm thời gian để nghiên cứu, đề ra các quy chế, phương thức quan hệ công tác phù hợp.

Thời gian qua, có một số vướng mắc về thể chế, quy định, trong đó vướng mắc trong việc xác định cơ quan có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư đối với một số dự án đầu tư của tập đoàn, tổng công ty, về phân công, phân cấp thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư… Các ý kiến cho rằng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, là cơ quan quản lý Nhà nước với Ủy ban, là cơ quan quản lý vốn.

Về vướng mắc của các tập đoàn, tổng công ty, Thủ tướng đánh giá cao sự cố gắng vượt khó vươn lên, cần tiếp tục củng cố đủ cán bộ để điều hành công việc, nâng cao trình độ quản trị, điều hành tập đoàn, tổng công ty; cần tách bạch rõ ràng giữa hội đồng quản trị, hội đồng thành viên và tổng giám đốc điều hành. 

Các tập đoàn, tổng công ty cần có bộ phận nghiên cứu chiến lược, nghiên cứu thị trường, quản lý dự án, tránh tình trạng "nóng đâu phủi đấy", không có chiến lược phát triển, tầm nhìn hay lúng túng trong quản trị dự án. Việc kiện toàn cán bộ, nhân sự tại các tập đoàn, tổng công ty là việc gấp, cần làm ngay. 

Tiếp tục tham gia một số chương trình quốc gia như xây dựng thành phố thông minh, chính phủ điện tử, thanh toán điện tử hay một số việc khác mà chính phủ yêu cầu. Tiếp tục chống tham nhũng, lợi ích nhóm, sân trước, sân sau.

"Điều quan trọng hiện nay là cần rút kinh nghiệm những vấn đề đặt ra đối với Ủy ban sau 10 tháng hoạt động, trong đó có hai việc cấp bách là phối hợp chặt chẽ, tập trung tháo gỡ ngay những khó khăn, vướng mắc trong xử lý các vấn đề của các tập đoàn, tổng công ty đã chuyển giao về Ủy ban, vì chúng ta đã nói là việc thành lập cơ quan mới này để tạo điều kiện tốt nhất cho các tập đoàn, tổng công ty hoạt động. Việc thứ hai là cần kiện toàn tổ chức, tiếp tục nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Ủy ban", Thủ tướng nói. 

Đồng thời Thủ tướng cũng nhấn mạnh vai trò của kinh tế Nhà nước, cụ thể là doanh nghiệp Nhà nước, trong đó có 19 tập đoàn, tổng công ty được bàn giao sang Ủy ban, với số vốn 2,3 triệu tỷ đồng. Không chỉ lớn về vốn mà các tập đoàn, tổng công ty này đóng góp sản phẩm quan trọng, tham gia vào các cân đối lớn của nền kinh tế, đóng góp cho tăng trưởng GDP, tạo việc làm, nộp ngân sách Nhà nước.

Thủ tướng yêu cầu Ủy ban cần chủ động hơn, đổi mới cách làm, linh hoạt, sáng tạo, vận dụng tốt, đúng quy định của pháp luật trong xử lý các vấn đề cụ thể đối với các tập đoàn, tổng công ty.

Trên cơ sở báo cáo của Ủy ban và tiếp thu các ý kiến, Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ủy ban và các bộ, ngành liên quan khẩn trương soạn thảo Thông báo kết luận cuộc họp hôm nay, trong đó, cần đánh giá rõ kết quả hoạt động của Ủy ban. Các tập đoàn phần lớn làm ăn có lãi. Doanh thu của các tập đoàn, tổng công ty thời gian qua đã tăng 15%, lợi nhuận trước thuế tăng hơn 21%, nộp ngân sách tăng trên 31%.

Định hướng nhiệm vụ của Ủy ban thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, trong đó có thể chế tạo điều kiện, khắc phục vướng mắc, bất cập kéo dài đối với các tập đoàn, tổng công ty.

Tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa, hoàn thiện hơn nữa Nghị định 131, trong đó tiếp tục hoàn thiện quy định, quy chế nội bộ, rà soát, kiện toàn tổ chức bộ máy, lưu ý bố trí đúng người, đúng việc, công tâm trong công tác cán bộ. Tăng cường quản lý, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các tập đoàn, tổng công ty bàn giao.

Phải xây dựng được mô hình quản trị doanh nghiệp hiện đại, phù hợp với các nguyên tắc, chuẩn mực quốc tế, tập trung nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh của doanh nghiệp Nhà nước. Đặc biệt lưu ý kiện toàn hệ thống kiểm soát nội bộ doanh nghiệp Nhà nước, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các vi phạm.

Đẩy mạnh cơ cấu lại, tập trung vào những lĩnh vực then chốt, tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội, lĩnh vực các thành phần kinh tế khác không đầu tư được hoặc là các lĩnh vực Nhà nước cần phải nắm. Không phải chỉ có Ủy ban, mà cả các tập đoàn phải ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đầu tư các lĩnh vực quan trọng mang tính chiến lược, định hướng, dẫn dắt, tạo sức lan tỏa, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế. 

"Đặc biệt, trách nhiệm của các đồng chí là phối hợp chặt chẽ, tạo mọi điều kiện phát triển, nhưng tăng cường kiểm tra, giám sát, không để xảy ra thất thoát vốn, tài sản Nhà nước trong quá trình hoạt động kinh doanh, quá trình sắp xếp cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước, sử dụng vốn Nhà nước, phòng chống lợi ích nhóm, tham nhũng tiêu cực, lạm dụng chức vụ quyền hạn đối với các tập đoàn, tổng công ty", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đối với vướng mắc tại một số nghị định, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì tổng hợp trình Chính phủ trong phiên họp tháng 7 để xử lý, tạo thuận lợi cho sự phát triển. Các bộ cần nâng cao tinh thần trách nhiệm, chứ không "khoán trắng" cho Ủy ban trong vấn đề thẩm định một số dự án.

Ủy ban cần kịp thời hơn nữa trong phê duyệt kế hoạch sản xuất kinh doanh các tập đoàn, tổng công ty, khẩn trương xử lý với các đề nghị của các tập đoàn, tổng công ty trình Ủy ban.

Hoàn thành kế hoạch sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn niêm yết trên thị trường chứng khoán được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Chương trình cổ phần hóa cũng như các doanh nghiệp đã cổ phần hóa không đặt vấn đề phải thoái vốn lại.

Ủy ban không thể là cơ quan quan liêu kiểu cũ, không thể là một cấp hành chính tạo gánh nặng cho doanh nghiệp mà cần tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển tốt hơn nữa. Trong kinh tế thị trường, thời cơ là quan trọng, do đó, Ủy ban cần trả lời nhanh, quyết đáp nhanh những vấn đề tập đoàn, tổng công ty xin ý kiến.

Thủ tướng nhất trí, Chính phủ, các bộ cần có cơ chế phân cấp mạnh hơn cho tập đoàn, tổng công ty trên cơ sở đề nghị của Ủy ban. Ủy ban cần tập trung vào kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả, "giao quyền phải đi liền với trách nhiệm".