Tín dụng giảm tốc, hàng loạt ngân hàng vẫn lãi lớn nhờ đâu?

Lợi nhuận tăng trưởng mạnh

Cho tới thời điểm hiện tại, các nhà băng vẫn chưa công bố BCTC quý II/2018. Tuy nhiên, theo con số sơ bộ mà một số ngân hàng đã công bố thì nhiều khả năng 2018 sẽ tiếp tục là một năm “ăn nên làm ra” của các nhà băng.

Với lợi thế quy mô vốn cũng như tài sản, hiện Vietcombank đang tạm thời dẫn đầu lợi nhuận trong toàn hệ thống khi 6 tháng đầu năm đạt lợi nhuận trước thuế (LNTT) lên tới 7.722 tỷ đồng, tăng 52,7% so với cùng kỳ năm 2017 và bằng 55,2% kế hoạch năm 2018.

Trong khi đó, một ngân hàng tầm trung là VIB cũng báo lãi trước thuế 1.151 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2018, gấp 3 lần cùng kỳ năm 2017. Đóng góp quan trọng nhất vào sự tăng trưởng lợi nhuận của VIB là hoạt động ngân hàng bán lẻ, với doanh thu tăng 100% so với cùng kỳ.

Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) cũng cho biết, 6 tháng đầu năm, lợi nhuận trước thuế, sau khi trích lập đầy đủ dự phòng, đạt mức 1.024 tỷ đồng, tăng 541 tỷ đồng, tương đương tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, đồng thời đạt 112% so với kế hoạch 6 tháng đầu năm 2018. Trong đó, riêng quý II, ngân hàng đạt lợi nhuận trước thuế 512 tỷ đồng.

TPBank cho biết, có được kết quả này, bên cạnh việc tăng thu từ tín dụng thì có phần đóng góp tích cực của tăng thu nhập từ dịch vụ, đạt 242 tỷ đồng, gấp đôi so với cùng kỳ năm 2017. Thu nhập từ hoạt động bảo hiểm cũng có mức tăng trưởng rất khả quan, đóng góp đáng kể vào thu nhập của ngân hàng.

Đây là tín hiệu cho thấy mùa kết quả kinh doanh khả quan cho ngành ngân hàng trong năm nay.

Tín dụng giảm tốc nhưng nhiều yếu tố khác hỗ trợ

Thống đốc NHNN, bà Nguyễn Thị Hồng mới đây cho biết, tăng trưởng tín dụng 6 tháng đầu năm đạt 7,88% trong khi mức tăng trưởng trong cùng kỳ năm ngoài là 9,06%.

Việc tăng trưởng tín dụng 6 tháng đầu năm giảm tốc nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái phản ánh quan điểm thận trọng hơn của NHNN đối với cung tiền M2 và cho vay mới do lạm phát đang tăng tốc.

Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia tại CTCP Chứng khoán TP. HCM (HSC), mặc dù tăng trưởng tín dụng giảm tốc nhưng sẽ không ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận của các ngân hàng. Do yếu tố này đã nằm trong giả định trước đó và các ngân hàng đang hưởng lợi từ tỷ lệ NIM tăng nhờ lãi suất nhìn chung tăng.

Ngoài ra, các dòng thu nhập ngoài lãi tốt nhờ lợi nhuận từ kinh doanh ngoại hối trong môi trường biến động tỷ giá, phí dịch vụ tăng và thị trường chứng khoán khởi sắc trong quý I cũng như việc bán 1 phần danh mục trái phiếu Chính phủ để hiện thực hóa lợi nhuận.

Bên cạnh đó, các ngân hàng còn có đóng góp từ gia tăng nguồn thu thanh lý các tài sản đảm bảo ngoại bảng đã được trích lập đầy đủ và xóa nợ; ghi nhận lợi nhuận không thường xuyên từ chuyển nhượng cổ phần tại các ngân hàng khác như trong trường hợp của Vietcombank; hay đóng góp từ các thương vụ đại lý bảo hiểm như trong trường hợp của VPBank, Techcombank; mở rộng mảng tài chính tiêu dùng với sự gia nhập của những tên tuổi mới như MBB và chi phí dự phòng giảm khi nhiều ngân hàng hoàn thành trích lập dự phòng trái phiếu VAMC và nợ xấu tồn đọng.

Tuy nhiên, HSC cũng cho rằng, hệ số CAR thấp và tỷ trọng rủi ro cao có thể ảnh hưởng đến triển vọng lợi nhuận trong một số trường hợp nhất định.

Đối với các ngân hàng với hệ số CAR thấp như BIDV và Vietinbank phải cẩn thận đối với việc mở rộng cho vay. Trong khi đó các ngân hàng với tỷ trọng cho vay bất động sản cao như Techcombank sẽ đã phải giảm bớt tốc độ mở rộng của phân khúc cho vay này khi mà tỷ trọng cho vay bất động sản của Techcombank đã tăng kể từ đầu năm nay.

Một trở ngại khác đối với các ngân hàng là quy định giảm tỷ lệ huy động ngắn hạn cho vay trung dài hạn xuống 40% tối đa vào cuối năm nay.

Tuy nhiên bất chấp những khó khăn này, các ngân hàng vẫn đang hoạt động rất tốt, phản ánh ở chất lượng tài sản và công tác quản lý rủi ro tín dụng đã được cải thiện đáng kể. Nhờ vậy chi phí dự phòng giảm và tỷ lệ nợ xấu ổn định và ở mức thấp.

Ngoài ra, cơ cấu lợi nhuận ngân hàng linh hoạt hơn nhờ đóng góp từ các dòng thu nhập ngoài lãi cao hơn và phí dịch vụ ngân hàng tăng trong khi đóng góp từ các dòng thu nhập mới như hoa hồng bảo hiểm và tài chính tiêu dùng (ở các ngân hàng cỡ trung) cũng được mở rộng.

Theo đó, HSC dự báo lợi nhuận 6 tháng đầu năm ngành ngân hàng sẽ tăng dao động từ 8%-150% so với cùng kỳ và do đó hoàn thành hơn 50% kế hoạch cả năm.