Vì sao giá gạo xuất khẩu đột ngột giảm mạnh rồi đảo chiều tăng?

Theo cập nhật của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), đầu tháng 3, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam còn 594 USD/tấn, giảm 6 USD/tấn so với ngày 28-2. Đây là mức giá xuất khẩu thấp nhất trong 6 qua, sau khi giá gạo thế giới thiết lập mặt bằng mới kể từ khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng thường vào cuối tháng 7-2023. 

Các doanh nghiệp cho biết giá gạo xuất khẩu giảm chủ yếu do Việt Nam bước vào vụ Đông Xuân thu hoạch rộ và các nước nhập khẩu có tâm lý muốn chờ giá xuống mới ký hợp đồng.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến đến trung tuần tháng 2, cả nước đã gieo cấy được hơn 2,6 triệu ha lúa Đông Xuân, bằng 99,6% so cùng kỳ năm trước.

Diện tích lúa đã thu hoạch ước đạt 598.000 nghìn ha, bằng 97,8% cùng kỳ; sản lượng lúa ước trên diện tích thu hoạch đạt 3,2 triệu tấn, bằng 98,7% so với cùng kỳ; năng suất bình quân ước đạt 53,7 tạ/ha, bằng 101% cùng kỳ năm trước.

Tại thị trường trong nước, giá lúa tháng 2-2024 có xu hướng giảm tại các tỉnh ĐBSCL. Tại An Giang, giá thu mua lúa IR50404 tươi bình quân tháng 2 là 8.177 đồng/kg, giảm 11,8% so với tháng 1-2024 nhưng tăng 22,1% so với cùng kỳ năm 2023; giá thu mua lúa OM5451 tươi bình quân tháng 2 đạt 8.317 đồng/kg, giảm 9,8% so với tháng 1-2024 nhưng tăng 22,3% so với cùng kỳ năm 2023.

Tại Tiền Giang, giá lúa thường bình quân tháng 2 ở mức 7.400 đồng/kg, giảm 1,2% so với tháng 1-2024 nhưng tăng 19,4% so với cùng kỳ 2023.

Ngày 2-3, trao đổi với ông Nguyễn Văn Đôn, Chủ tịch Công ty TNHH Việt Hưng (Tiền Giang) xác nhận giá xuất khẩu gạo 5% tấm gần đây được giao dịch quanh mức 590-600 USD/tấn nhưng thị trường đang có xu hướng đi lên. Nhu cầu nhập khẩu gạo của các nước ở mức cao.

"Khoảng 3 ngày gần đây, giá gạo và nếp thu mua tăng từ 300 – 400 đồng/kg và xu hướng này đang tiếp tục khi liên tục có thông tin tốt về thị trường. Các doanh nghiệp xuất khẩu đã đẩy mạnh thu mua vì không thể chờ thêm được nữa. Thị trường đã thiết lập giá đáy nên không thể giảm được nữa" – ông Đôn dự báo.

Trong 2 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo ước đạt 1,01 triệu tấn mang về giá trị 708 triệu USD, tăng 13,3% về khối lượng và tăng 49,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.

Giá gạo xuất khẩu bình quân 2 tháng đầu năm 2024 ước đạt 699 USD/tấn, tăng 32,2% so với năm 2022.

Trong tháng 1 năm 2024, Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam với thị phần chiếm 53,6%, đạt 280,9 nghìn tấn và 194 triệu USD, tăng 2,2 lần về khối lượng và tăng 3 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.