Vì sao không áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới ngay kỳ tính thuế 2025?

Ngày 17.10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế sẽ tăng lên 15,5 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9%) và cho mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9%).

ẢNH: NGỌC THẮNG

Theo dự thảo luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), thời điểm hiệu lực thi hành về thuế thu nhập cá nhân đối với các khoản thu nhập có kỳ tính thuế theo năm (thu nhập từ kinh doanh, thu nhập từ làm công ăn lương, bao gồm cả nội dung mới điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh) đều từ ngày 1.1.2026.

Trong khi đó, đối với các khoản thu nhập này, kỳ tính thuế năm 2025 sẽ được quyết toán vào cuối quý 1/2026. Vì vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ về việc áp dụng pháp luật đối với kỳ tính thuế thu nhập cá nhân năm 2025 của người làm công ăn lương và các hộ, cá nhân kinh doanh, trên cơ sở đó hoàn thiện dự thảo luật, bảo đảm rõ ràng, dễ thực hiện.

Liên quan thời điểm áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới, thời gian qua, nhiều đoàn đại biểu Quốc hội cũng như chuyên gia kinh tế bày tỏ băn khoăn, đề xuất nên áp dụng ngay cho kỳ tính thuế 2025.

Trao đổi với Thanh Niên, luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên thường trực Hội Tư vấn thuế Việt Nam, phân tích mức giảm trừ gia cảnh đã lạc hậu từ lâu. Nếu tới kỳ tính thuế năm 2026 mới áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới thì người nộp thuế quá thiệt thòi.

"Kỳ quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2025 diễn ra đầu năm 2026. Thời hạn chậm nhất khai hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân với tổ chức là ngày 31.3.2026 và với cá nhân là ngày 30.4.2026. Như vậy, việc áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới cho kỳ quyết toán thuế 2025 rất thuận tiện, không làm tăng thủ tục hành chính cũng như chi phí xã hội", ông Được nói.

Ông Được cũng đề cập khía cạnh, áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới ngay kỳ tính thuế năm 2025 hoàn toàn đúng với quy định pháp luật, phù hợp với luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015.

Lý giải được vị chuyên gia đưa ra là, theo các chính sách của Đảng, Nhà nước cũng như quy định pháp luật hiện hành, trong các trường hợp gây ảnh hưởng tới an sinh xã hội, đời sống người dân, ảnh hưởng tới nền kinh tế thì có thể áp dụng hồi tố.

Bộ Tài chính nói gì?

Theo Bộ Tài chính , về thuế thu nhập cá nhân với các khoản thu nhập có kỳ tính thuế theo năm như tiền lương, tiền công, thu nhập từ kinh doanh, nếu áp dụng cho kỳ tính thuế 2025 sẽ phát sinh một số bất cập.

Cụ thể như sẽ phát sinh nhiều thủ tục liên quan đến quyết toán, hoàn lại số thuế đã nộp vì cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công đã được cơ quan chi trả khấu trừ thuế ngay từ đầu năm 2025. 

ẢNH: ĐAN THANH

Việc này ảnh hưởng đến số dự toán, khối lượng công việc để thực hiện hoàn thuế là rất lớn. Đồng thời, trước tình hình bão lũ, thiên tai xảy ra hiện nay, ngân sách nhà nước cũng cần ưu tiên đảm bảo để khắc phục, xử lý hậu quả của các vấn đề này.

Ngoài ra, một số khoản thu nhập mới đưa vào diện chịu thuế sẽ phải thực hiện nghĩa vụ thuế ngay. Do đó, việc áp dụng từ kỳ tính thuế 2025 có thể không có lợi cho người nộp thuế.

"Dự kiến, luật sẽ được Quốc hội xem xét, thông qua vào tháng 12.2025. Thời gian còn lại để hoàn thiện các chính sách tại các văn bản quy định chi tiết là rất ngắn; cùng đó là việc tập huấn, phổ biến cho các đối tượng áp dụng để việc kê khai, khấu trừ được thuận lợi, chính xác ngay từ đầu.

Vì thế, để đảm bảo tính ổn định và phù hợp với điều kiện về quản lý thuế, dự thảo luật quy định cho áp dụng từ luật từ 1.7.2026. Riêng nội dung liên quan đến các khoản thu nhập có kỳ tính thuế theo năm như tiền lương, tiền công, thu nhập từ kinh doanh áp dụng từ 1.1.2026", Bộ Tài chính nêu.