Vì sao không xử lý, truy cứu trách nhiệm để cổ phần hóa, thoái vốn DNNN ì ạch?

Tại buổi họp chuyên mới đây của Bộ Tài chính về “Tình hình tài chính, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh; Kết quả tái cơ cấu, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước”, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp Đặng Quyết Tiến đã trả lời báo chí một số nội dung liên quan đến việc chậm chạp, trì trệ trong thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (DNNN).

Cụ thể, theo ông Tiến, trong năm 2019 có 09 doanh nghiệp (DN) được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Tuy nhiên trong đó chỉ có 03 DN thuộc danh mục các DN cổ phần hóa theo công văn số 991/TTg-ĐMDN (02 DN) và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg (01 DN).

Lũy kế giai đoạn 2016 – 2019, đã có 168 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị DN là 443.056 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 206.694 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong 168 DN đã cổ phần hóa chỉ có 36/168 DN cổ phần hóa thuộc danh mục 128 DN cổ phần hóa theo công văn số 991/TTg-ĐMDN và Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (chỉ đạt 28% kế hoạch); số DN còn phải thực hiện cổ phần hóa theo kế hoạch tính đến hết năm 2020 là 92 DN.

Đối với tình hình thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg thì giai đoạn 2017 – 2020 thực hiện thoái khoảng 60.000 tỷ đồng vốn nhà nước tại các DN, Cục trưởng Tiến cho biết thêm.

Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp Đặng Quyết Tiến cung cấp thông tin tại cuộc họp báo. Ảnh: MOF

Trong năm 2019 có 13 DN thuộc danh mục ban hành theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg thực hiện thoái vốn với giá trị 896 tỷ đồng, thu về 1.839 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2017 -2019, thoái vốn nhà nước tại 92 đơn vị thuộc Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ với giá trị 4.704 tỷ đồng, thu về 8.964 tỷ đồng.

Tình hình thoái vốn nhà nước tại các DN ngoài Quyết định số 1232/QĐ-TTg, lũy kế từ năm 2017 đến năm 2019, cả nước đã thoái 3.785 tỷ đồng, thu về 110.392 tỷ đồng (bao gồm khoản thoái 3.436 tỷ đồng, thu về 109.965 tỷ đồng tại Sabeco).

Tình hình thoái vốn của các tập đoàn, tổng công ty, DNNN theo Đề án cơ cấu lại: Trong năm 2019 các tập đoàn, tổng công ty, DNNN thoái vốn với tổng giá 1.791 tỷ đồng, thu về 3.258 tỷ đồng; Lũy kế từ năm 2016 đến năm 2019, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước thực hiện thoái 16.279 tỷ đồng, thu về 51.714 tỷ đồng.

"Tổng số thoái vốn năm 2019, thoái 2.687 tỷ đồng, thu về 5.098 tỷ đồng. Lũy kế tổng số thoái vốn từ năm 2016 – 2019, thoái 24.769 tỷ đồng, thu về 171.072 tỷ đồng”, ông Tiến cho biết.

Cũng theo Cục trưởng Tiến, nhiều đơn vị còn tồn nhiều DN thuộc danh sách phải thực hiện CPH, trong đó hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM chiếm tới 54% số DN trong danh mục nhưng thời gian qua vẫn "án binh bất động".

Cụ thể, TP. Hà Nội còn phải cổ phần hóa 13 DN (4 tổng công ty), chiếm 14% kế hoạch. TP.HCM cổ phần hóa 38 DN (11 tổng công ty), chiếm 40% kế hoạch. Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN cổ phần hóa 6 DN (3 tập đoàn, 3 tổng công ty). Bộ Công Thương CPH 4 DN (3 tổng công ty). Bộ Xây dựng cổ phần hóa 2 tổng công ty.

Vì sao không xử lý, truy trách nhiệm?

Tại buổi họp trên, câu hỏi của phóng viên đặt ra về việc truy trách nhiệm đối với các DN thoái vốn chậm vì sao lại chưa diễn ra, liệu có vùng cấm nào không?

Ông Đặng Quyết Tiến cho biết: Bộ Tài chính là cơ quan quản lý nhà nước về tài chính, ban hành các chính sách tài chính, chỉ có thể phát hiện những người, DN không chấp hành quy định và đề xuất xử phạt.

Bộ Tài chính có nhiệm vụ theo dõi, giám sát chặt chẽ và công bố danh sách những DN chậm thoái vốn, không có quyền xử phạt. Quyền xử phạt theo quy định là quyền của Chính phủ và Chính phủ đã giao Bộ Nội vụ.

Bên cạnh nhiều lý do chủ quan, ông Tiến cũng cho biết việc chậm cổ phần hóa cũng còn do những DN phải cổ phần hóa đều là những DN lớn, nhiều tài sản như Agribank, TKV… nên việc triển khai không thể nhanh như các DN nhỏ, mà phải mất rất nhiều thời gian để xử lý đất đai, kiểm đếm tài sản.

Đặc biệt là vấn đề xác lập hồ sơ pháp lý đất đai do UBND địa phương thực hiện chậm, kéo dài thời gian hơn so với quy định dẫn đến các DN phải điều chỉnh tiến độ cổ phần hóa.

"Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục cùng các bộ, ngành, địa phương thường xuyên cảnh báo các đại diện chủ sở hữu trong việc chậm thoái vốn, cổ phần hóa theo đúng quy định pháp luật", ông Tiến nhấn mạnh.