Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua một cú “quay xe” đầy bất ngờ trong những phút cuối phiên giao dịch ngày 25/12. Trước thời điểm đóng cửa, bức tranh chung vẫn khá tích cực khi VN-Index phần lớn thời gian duy trì trên mốc tham chiếu, dòng tiền dù thận trọng nhưng chưa hề rút lui, đủ sức giữ chỉ số tăng quanh 5–10 điểm. Thậm chí, có lúc VN-Index còn chạm ngưỡng 1.800 điểm – cột mốc lịch sử lần đầu tiên được ghi nhận.
Tuy nhiên, diễn biến bất lợi liên quan tới nhóm cổ phiếu “họ Vin” bất ngờ xuất hiện đã trở thành mồi lửa kích hoạt làn sóng bán tháo cuối phiên. Áp lực xả hàng dồn dập chỉ trong vài phút, đặc biệt ở đợt khớp lệnh ATC, khiến lực cầu không kịp trở tay để nâng đỡ thị trường.
Kết quả, VN-Index lao dốc mạnh ngay trước giờ đóng cửa, mất gần 40 điểm, tương đương 2,2%, lùi về 1.742,85 điểm – khép lại một phiên giao dịch mà cảm xúc hưng phấn nhanh chóng nhường chỗ cho sự choáng váng của nhà đầu tư.
Diễn biến này xuất hiện sau thông tin Tập đoàn Vingroup xin rút đăng ký đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Theo doanh nghiệp, động thái này nhằm tập trung nguồn lực cho các dự án hạ tầng và năng lượng trọng điểm, như dự án Khu đô thị thể thao Olympic và sân vận động cấp quốc gia Trống Đồng, các tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành - Cần Giờ và Hà Nội - Quảng Ninh…
Ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc Phân tích Chứng khoán Yuanta Việt Nam cũng cho rằng việc thị trường bất ngờ quay đầu giảm mạnh đến từ áp lực nhóm cổ phiếu họ Vingroup. Tính riêng ba mã này đã đóng góp gần như phần lớn mức giảm của chỉ số, ước khoảng 90%.
Theo chuyên gia, cú đảo chiều diễn ra quá nhanh khiến nhà đầu tư rơi vào trạng thái bị động. Thông tin liên quan đến việc Vingroup rút đăng ký đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam xuất hiện vào cuối phiên, đúng thời điểm thị trường nhạy cảm khiến nhà đầu tư phản ứng theo bản năng.
"Khi giá cổ phiếu giảm sâu trong thời gian ngắn, tâm lý hoảng loạn lan rộng, đặc biệt với nhà đầu tư cá nhân, dẫn tới hành động bán tháo “chạy trước, tính sau” mà quên mất những cú sốc mang tính tâm lý như vậy thường qua nhanh", ông Nguyễn Thế Minh cho biết.
Chuyên gia nhận định, nếu thông tin này xuất hiện từ đầu phiên hoặc trong buổi sáng, nhà đầu tư có thể có thêm thời gian đánh giá và thị trường sẽ không phản ứng cực đoan như vậy. Tin ra quá nhanh khiến nhà đầu tư bị động cộng hưởng với việc một số công ty chứng khoán trước đó đã giảm tỷ lệ cho vay margin đối với cổ phiếu họ Vingroup khiến đà bán bị dồn nén càng bung mạnh.
Ngoài yếu tố từ nhóm Vin, chuyên gia cho rằng không có thêm thông tin vĩ mô tiêu cực nào đủ sức tác động mạnh đến thị trường trong phiên. Một số thông tin liên quan đến lãi suất liên ngân hàng xuất hiện trong buổi chiều nhưng nhìn chung hệ thống ngân hàng vẫn ổn định, thanh khoản cuối năm có phần thắt chặt theo mùa vụ nhưng chưa tạo ra rủi ro đáng lo ngại. Hoạt động tín dụng đang chững lại khi năm tài chính sắp khép lại và dự kiến thanh khoản hệ thống sẽ cải thiện trở lại từ đầu tháng 1.
Đánh giá riêng về thông tin Vingroup rút đăng ký đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, chuyên gia cho rằng nếu xét về bản chất, đây không phải là yếu tố đủ lớn để gây ra một cú giảm sốc như phiên vừa qua. Trước đó, Vingroup mới chỉ tham gia dự án ở mức đăng ký, mang tính thủ tục, chưa triển khai thực tế. Trong khi đó, tại thời điểm ngày 19/12, nhiều dự án hạ tầng lớn khác đã đồng loạt khởi công, cho thấy Vingroup đang có sự lựa chọn và sắp xếp lại ưu tiên đầu tư.
Về yếu tố kỳ vọng, chuyên gia cho rằng phản ứng của thị trường trong phiên mang nặng yếu tố tâm lý hơn là sự thay đổi về kỳ vọng lợi nhuận. Đầu tư hạ tầng vốn có biên lợi nhuận thấp, không phải là mảng mang lại hiệu suất sinh lời cao như bất động sản – lĩnh vực vốn là thế mạnh truyền thống của Vingroup. Vì vậy, việc rút khỏi dự án hạ tầng không đồng nghĩa với triển vọng xấu đi, mà ngược lại còn giúp tập đoàn tập trung vào những mảng có hiệu quả cao hơn.
Nhận định về xu hướng sắp tới, chuyên gia cho rằng những cú sốc tâm lý như vậy thường qua nhanh. Thị trường có thể chỉ cần một vài phiên để ổn định trở lại, thậm chí có khả năng phục hồi ngay trong phiên kế tiếp.
Xu hướng ngắn hạn của VN-Index theo đánh giá vẫn đang là xu hướng tăng, và cú giảm mạnh trong phiên vừa qua chưa đủ để làm gãy xu hướng này. Triển vọng ngắn hạn của thị trường vẫn được nhìn nhận theo hướng tích cực.