Vợ cũ Jeff Bezos gây choáng: Dội "bom tiền", một tay định hình lại cách làm từ thiện ở Mỹ sau khi bỗng chốc lọt top tỷ phú giàu nhất thế giới hậu ly hôn

Một email được gửi đi để nói về món quà tặng trị giá 15 triệu USD nhưng đã bị nghi ngờ là trò lừa đảo và nằm im lìm, không được mở ra trong suốt 1 tháng. Vài email khác về số tiền từ thiện 20 triệu USD bị cho là giả mạo và cũng bị bỏ qua. Thậm chí có người nhận được email đã mang đến luật sư vì cho rằng đó là trò lừa đảo.

Nghe thật khó tin nhưng có hàng trăm email như vậy. Chúng không chỉ hoàn toàn là thật mà cùng đến từ 1 nguồn: một nhóm đại diện cho MacKenzie Scott – nữ tỷ phú giàu thứ 4 thế giới đang trở thành nhân vật bí ẩn và quyền lực nhất trong giới từ thiện.

Với gần 8,6 tỷ USD đã được cam kết cho đi dưới dạng quà tặng chỉ trong 12 tháng, Scott bỗng chốc trở thành người hào phóng nhất, thậm chí số tiền cho đi còn vượt qua cả số tiền mà các quỹ nổi tiếng như Gates và Ford Foundation làm từ thiện hàng năm. Tuy nhiên, bà vẫn rất kín tiếng. Những ngày nay bà không chia sẻ gì nhiều ngoài danh sách các tổ chức may mắn được tặng tiền và trích dẫn 1 câu nói truyền cảm hứng.

Để có cái nhìn rõ hơn, Bloomberg đã phân loại (theo địa điểm và loại) tất cả 786 quà tặng mà Scott đã cho đi. Kết quả khảo sát và theo dõi dòng tiền cho thấy đã có ít nhất 4,3 tỷ USD được phân bổ vào 375 phần quà từ thiện. 411 người nhận còn lại không tiết lộ chi tiết.

375 khoản nói trên bao trùm nhiều lĩnh vực. Các tổ chức giáo dục, nghệ thuật và văn hóa cởi mở hơn trong việc chia sẻ thông tin. Dữ liệu cho thấy Scott tập trung vào hỗ trợ những cá nhân nghèo và đem đến cho các tổ chức phi lợi nhuận những khoản tài trợ lớn nhất trong lịch sử.

Hơn 1,6 tỷ USD được tặng cho các tổ chức phi lợi nhuận trong ngành giáo dục cùng với các trường cao đẳng, đại học. Các tổ chức hỗ trợ xã hội cung cấp thực phẩm và chỗ ở cho người nghèo như Goodwill và YMCA nhận được khoảng 1 tỷ USD. 1,2 tỷ USD khác được tặng cho các tổ chức tập trung vào gọi vốn cho các hoạt động từ thiện.

Phần lớn số tiền được tặng cho các cá nhân và tổ chức ở Mỹ, bên cạnh đó cũng có những quỹ ở nước ngoài xuất hiện trong danh sách.

Trong gần 90% tổ chức tham gia khảo sát của Bloomberg, số tiền họ nhận từ Scott là lớn nhất từ trước đến nay (số tiền nằm trong khoảng từ 750.000 đến 60 triệu USD). Đó là khoản tiền sẽ giúp người nhận thực hiện được rất nhiều điều mang tính đột phá.

Scott mới chỉ sở hữu khối tài sản khổng lồ sau khi ly hôn với Bezos năm 2019. Không lâu sau đó bà đã ký vào Giving Pledge, cam kết cho đi phần lớn tài sản của mình. Theo tính toán mới nhất, bà và chồng mới là giáo viên khoa học Dan Jewett có tổng tài sản vào khoảng 58 tỷ USD. Chồng cũ của bà, tỷ phú giàu nhất thế giới Jeff Bezos, có tài sản 191 tỷ USD nhưng vẫn chưa tham gia Giving Pledge như nhiều tỷ phú khác.

Điểm đáng chú ý ở Scott là bà quan tâm đến rất nhiều lĩnh vực. Bà và đội ngũ của mình hành động rất thầm lặng nhưng đầy quyết đoán và các quyết định của họ dường như phụ thuộc vào tin tức. Dường như khi ai đó gặp phải điều tồi tệ nhất trong góc tối của xã hội, MacKenzie Scott sẽ xuất hiện với "đại bác bắn tiền" của mình.

Tháng 7/2020, sau vụ người đàn ông da màu George Floyd thiệt mạng, Scott thông báo cho đi 1,7 tỷ USD, trong đó khoản lớn nhất – 587 triệu USD – được gửi đến các nhóm đấu tranh chống phân biệt chủng tộc.

5 tháng sau, khi kinh tế Mỹ chìm trong suy thoái vì đại dịch, các ngân hàng thực phẩm cạn kiệt trong khi ngày càng nhiều người Mỹ phải dựa vào đó, Scott gửi tiền cho các nhóm như Meals on Wheels và Feeding America. "Số tiền đó giống như 1 phép màu", Eric Cooper, CEO của San Antonio Food Bank nói.

Và gần đây nhất, khi tình trạng tội phạm nhắm vào người gốc Á tăng mạnh ở Mỹ, Scott đã gửi tiền cho một số nhóm hỗ trợ người Mỹ gốc Á.

Cơ cấu các khoản từ thiện có tổng trị giá 4,3 tỷ USD mà Scott đã cho đi tính theo các lĩnh vực.

Nhiều tổ chức từ thiện được Scott lựa chọn có quy mô rất nhỏ - một nửa trong số các nhóm phản hồi khảo sát của Bloomberg có chưa đến 50 nhân viên – và họ thường không nhận được sự chú ý của các nhà tài trợ lớn. Có hàng chục tổ chức đã để lại bình luận trên blog của Scott, hi vọng sẽ là cái tên tiếp theo được chọn.

Sự bí ẩn xung quanh Scott và nhóm của bà đôi lúc gây ra những tình huống khó xử. Robert Garza, hiệu trưởng trường cao đẳng Palo Alto, cho biết trợ lý của ông nghĩ rằng những email nói về khoản tiền 20 triệu USD là trò lừa đảo. "Không có số điện thoại, không có logo và cũng không có địa chỉ", Garza nói về những email đó. Sau đó người của Scott đã liên hệ trực tiếp với Garza và trường mới nhận được khoản tiền tài trợ lớn nhất trong lịch sử.

Có ý kiến cho rằng việc hành động dưới tư cách cá nhân sẽ cho phép Scott tiết lộ bao nhiêu thông tin tùy thích. Các quỹ như Bill & Melinda Gates Foundation phải tuân thủ nhiều yêu cầu phức tạp về báo cáo. Trên website của Gates Foundation cũng chia sẻ thông tin về người đứng đầu cũng như hơn 1.700 nhân viên trên toàn cầu. Trong khi đó Scott không chia sẻ nhiều thông tin ngoài danh sách các tổ chức và cá nhân nhận được tài trợ được đăng tải trên blog của bà.

Đặc biệt, bản thân Scott cũng ít khi ra mặt. Ngược lại Bill Gates và Melinda French Gates đều rất tích cực xuất hiện trước công chúng và gặp mặt trực tiếp các bên nhận tài trợ. Lần công khai nhất mà Scott từng thực hiện là khoản từ thiện 40 triệu USD mà bà phối hợp cùng với French Gates. Kể cả Bezos cũng xuất hiện nhiều hơn và thường xuyên chia sẻ những bức ảnh và video đi làm từ thiện trên mạng xã hội.

Nhiều tổ chức tham gia khảo sát của Bloomberg chưa biết sẽ làm gì với số tiền nhận được. Một số có kế hoạch thuê thêm nhân viên hay đầu tư vào công nghệ. Theo Celia Turner, lãnh đạo của tổ chức hỗ trợ người đồng tính nữ Astraea Lesbian Foundation, "khoản tiền đã giúp ích rất nhiều về mặt tinh thần". Tổ chức của Turner nhận được 4 triệu USD vào tháng 7/2020.

Có vẻ như đó cũng là những gì mà Scott đang hướng tới.

Trong 1 bài viết đăng trên blog hồi tháng 6, bà đặt câu hỏi "chúng tôi nghĩ họ sẽ làm gì nếu nhận được số tiền nhiều hơn mong đợi? Thuê thêm số lượng nhân viên mà họ nghĩ là sẽ đủ tiền để trả lương trong 5 năm tới. Mua thêm ghế ngồi. Không cần phải làm việc vào mỗi cuối tuần nữa và hãy yên tâm ngủ ngon".

Tham khảo Bloomberg