Xem clip mới biết vì sao ngàn năm người Mông cứ thích ăn món này

Clip: Cách chế biến mèn mén - món ăn truyền thống của người Mông.

Chia sẻ với DANVIET.VN, chị Phá Thị Vá, bản Cha Mạy (xã Long Hẹ, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La), cho biết: "Để làm được món mèn mén thơm ngon đúng chất của người Mông phải trải qua khá nhiều công đoạn khác nhau. Mèn mén muốn ngon phải được làm từ những hạt ngô răng ngựa đã được phơi khô, không có sâu. Nếu dùng ngô lai, mèn mén sẽ có vị đắng và không được thơm ngon".

"Đầu tiên, lấy những bắp ngô không có sâu mọt đã được phơi khô trên gác bếp đem tách lấy hạt. Sau đó, dùng cối đá xay hạt ngô thành bột. Công đoạn xay bằng cối đá là vất vả nhất. Phải chọn lấy những cối đá nặng thì mới nghiền được hạt ngô thành bột mịn. Cối đá nặng nên phải cần ít nhất 2 người kéo mới được. Hiện nay, để đỡ vất vả, nhiều người cũng có thể dùng máy để xay, nghiền nhưng dùng cối đá xay vẫn là ngon nhất", chị Vá tiết lộ với DANVIET.VN.

Để nghiền được hạt ngô thành bột mịn, phải cần 2 người kéo và 1 người bỏ hạt vào lỗ. Nấu cám cho lợn có thể bỏ cả nắm ngô vào cối đá nghiền, nhưng nấu mèn mén, cối đá xoay 3 lần chỉ bỏ từ 4 - 5 hạt ngô vào lỗ.

Nguyên liệu làm món mèn mén là những hạt ngô răng ngựa to, đẹp không có sâu mọt, được bà con đồng bào Mông trồng trên những vùng núi đá cao.

"Sau khi hạt ngô đã được xay xong, chị Vá dùng rổ đan bằng tre sàng 2 lần để bỏ vảy và sạn lấy bột mịn nhất. Tiếp đó, bỏ bột ngô vào mâm trộn cùng một ít nước lã vừa đủ làm sao để bột không quá khô, không bị kết thành cục. Sau đó, đổ vào chõ đậy kín, đặt lên ninh nhôm rồi đồ với lửa vừa phải" - chị Vá cho biết thêm.

"Khác với đồ xôi, mèn mén phải được đồ 2 lần. Lần đầu, đun lửa vừa phải đến khi chõ bốc lên mùi thơm nghi nghút thì đem bắc ra rồi trộn tiếp với lượng nước nhiều hơn, dùng tay vò đảo cho tơi. Lần hai, đồ với lửa đều đến khi có khói bay ra nơi vung đậy, có mùi thơm lừng là dùng được", chị Vá bảo.

Mèn mén khô nên người Mông thường ăn mèn mén với nước canh gà, dưa, lá sắn... Để cảm nhận hết hương vị đậm đà của mèn mén, theo chị Vá, người ăn nên thưởng thức chậm, nhai kỹ.