Bắc Ninh, Hải Phòng phát hiện hàng loạt sai phạm mua bán nhà ở xã hội

Cò đất rao bán NƠXH

Đầu giờ sáng, phóng viên Tiền Phong có mặt tại một dự án khu NƠXH dành cho công nhân thuộc Khu đô thị mới thị trấn Nếnh (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang cũ), nay thuộc phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh . Ngay khi vừa hỏi thăm thông tin dự án, phóng viên được một bảo vệ giới thiệu gặp người làm môi giới bất động sản để “tư vấn mua NƠXH”.

Vị môi giới tỏ ra rất am hiểu dự án, nhiệt tình giới thiệu rằng toàn bộ các căn NƠXH tại đây đã bán hết. “Nếu có nhu cầu, khách chỉ còn cách mua lại của người khác”, người này nói và đưa ra mức giá chênh rất cao.

Theo lời môi giới, căn hộ 2 phòng ngủ, 1 vệ sinh, diện tích khoảng 60 m ² của dự án hiện được rao bán với giá từ 1,4 - 1,5 tỷ đồng, tương đương khoảng 24 - 25 triệu đồng/m ² , cao hơn khoảng 600 - 700 triệu đồng so với giá bán công khai ban đầu. Việc mua bán được mô tả khá “nhẹ nhàng”: hai bên tự thỏa thuận, làm hợp đồng trao tay, công chứng, thanh toán xong thì người mua cầm “sổ đỏ” (giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở). “Sau 5 năm mới sang tên được”, môi giới khẳng định.

Trong lúc cuộc trao đổi diễn ra, một đôi vợ chồng trẻ đến tìm hiểu mua lại NƠXH. Người chồng tự giới thiệu tên Kiên, làm nghề dịch vụ lái xe ô tô. Khi phóng viên thắc mắc những người không đúng đối tượng có được mua NƠXH? Vị môi giới khẳng định có hiện tượng tự mua bán với nhau, hiện có 4 căn đang cần sang nhượng. Trong đó, 3 căn đã đóng 95% giá trị, vài tháng nữa sẽ được cấp giấy chứng nhận; một căn đã ở hơn 1 năm và đã có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, sẵn sàng dẫn khách đi xem nếu “thiện chí”.

Ngay sau đó, môi giới đưa phóng viên và đôi vợ chồng trẻ đến một căn nhà đang rao bán. Thấy có người đến xem nhà, một phụ nữ đã có tuổi, niềm nở mời khách vào xem. Bà cho biết, gia đình quê ở thành phố Hà Nội. Bà đến ở cùng con để trông cháu. Hơn một năm trước, con bà kinh doanh nhà nghỉ ở tỉnh Bắc Ninh cũ, sau đó bỏ việc và mua căn NƠXH. Hiện, con bà làm nghề lái taxi và có nhu cầu bán lại căn hộ dù mới chỉ ở hơn một năm.

Hàng trăm căn NƠXH bị hủy hợp đồng và thu hồi

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong , ông Nguyễn Việt Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cho biết, thời gian qua, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh nhận được thông tin phản ánh về hiện tượng mua NƠXH không đúng đối tượng, có dấu hiệu trục lợi chính sách. Qua công tác kiểm tra, thanh tra, cơ quan chức năng đã phát hiện hàng trăm trường hợp vi phạm.

“Đối với các trường hợp mua NƠXH không đúng đối tượng, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với các cơ quan liên quan kiên quyết xử lý. Chủ đầu tư phải xóa tên, hủy hợp đồng, thu hồi nhà ở; Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh thu hồi giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở; Ngân hàng Chính sách xã hội hủy hợp đồng tín dụng và thu hồi tiền vay”, ông Hùng cho biết.

Theo thống kê của Sở Xây dựng, nhiều dự án đã bị xử lý với số lượng lớn căn hộ bị thu hồi. Điển hình như dự án khu nhà ở chung cư cho người thu nhập thấp tại Khu nhà ở Bắc Từ Sơn, phường Đồng Nguyên, bị hủy hợp đồng và thu hồi 54 căn; dự án Khu NƠXH tại phường Tân Hồng thu hồi 7 căn; dự án tại phường Khắc Niệm thu hồi 9 căn. Riêng dự án khu NƠXH dành cho công nhân tại lô CT1, CT2 thuộc Khu đô thị mới thị trấn Nếnh (nay là phường Nếnh) đã bị hủy tới 95 hợp đồng. Ngoài ra, dự án Khu NƠXH khu dân cư số 3, phường Trần Nguyên Hãn (thành phố Bắc Giang cũ) bị thu hồi 1 căn.

Nguyên nhân chủ yếu của các sai phạm, theo Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh , là do nhiều trường hợp lao động tự do được người khác “nhờ đứng tên”, được doanh nghiệp xác nhận là người lao động để hợp thức hóa hồ sơ, đồng thời khai báo không đúng điều kiện về thu nhập.

Không chỉ người mua, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cũng nhận được phản ánh một số dự án có dấu hiệu vi phạm khi chưa đủ điều kiện pháp lý đã mở bán, huy động vốn. Cụ thể là các dự án: Khu NƠXH số 2 tại khu số 5, số 9 thuộc Khu đô thị phía Nam (thành phố Bắc Giang cũ); dự án Khu NƠXH tại đường Lạc Long Quân, phường Vũ Ninh (thành phố Bắc Ninh cũ); dự án Khu NƠXH phường Đại Phúc (thành phố Bắc Ninh cũ).

Trước tình trạng này, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã chủ động phối hợp với Công an tỉnh và UBND cấp xã nơi có dự án tổ chức kiểm tra. Kết quả cho thấy, tại một số dự án xuất hiện tình trạng các tổ chức, cá nhân đặt điểm tư vấn, đăng quảng cáo, giới thiệu và nhận giữ chỗ trái quy định. Các chủ đầu tư đều chưa ký hợp đồng hoặc nhận đặt cọc như dư luận phản ánh.

Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã báo cáo UBND tỉnh, đồng thời đề xuất chỉ đạo các đơn vị liên quan xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, nhằm “bịt” các kẽ hở đang bị lợi dụng, đưa chính sách NƠXH trở lại đúng mục tiêu an sinh ban đầu.

“Bịt” lỗ hổng

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong , ông Nguyễn Văn Thành, Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản tỉnh Bắc Ninh cho rằng, việc hủy hợp đồng, thu hồi hàng trăm căn NƠXH không đúng đối tượng qua kiểm tra, thanh tra chỉ là phần nổi của một mô hình phân phối chưa phù hợp với bản chất chính sách NƠXH. Không ít dự án NƠXH và sàn giao dịch dùng đúng bộ công cụ đang áp dụng cho nhà ở thương mại: quảng cáo rầm rộ, môi giới nhận đặt cọc giữ chỗ, tiếp thị hướng tới những người có sẵn tiền, sẵn khả năng vay, sẵn sàng xuống tiền nhanh. Với nhóm khách hàng “đầu tư”, họ thạo việc chuẩn bị hồ sơ, hiểu luật, xoay vốn; còn công nhân, lao động thu nhập thấp là người “yếu thế” trong cuộc đua giành suất NƠXH.

Một lỗ hổng căn bản là bắt đầu “tìm người mua” khi sản phẩm đã hình thành. Để thay đổi quỹ đạo này, cần đảo ngược cách tiếp cận, đó là bắt đầu từ nhu cầu thật, rồi mới đến sản phẩm. Thay vì chỉ mở cửa nhận hồ sơ khi có dự án, Bắc Ninh hoàn toàn có thể xây dựng cơ chế tiếp nhận nhu cầu thường xuyên, theo kiểu “văn phòng một cửa về nhu cầu NƠXH”. Công nhân, người lao động, hộ thu nhập thấp có thể đăng ký thông tin nhu cầu nhà ở bất kỳ lúc nào, kể cả khi chưa có dự án cụ thể. Dữ liệu này được cập nhật, làm sạch, phân nhóm theo khu vực, thu nhập, khả năng trả góp, loại diện tích mong muốn.

Định kỳ, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh và chính quyền sử dụng dữ liệu này để định hướng nhà đầu tư, xây dựng kế hoạch phát triển NƠXH, phân kỳ đầu tư, dự báo tiến độ tiêu thụ. “Khi đó, dự án NƠXH mới không còn mò thị trường, mà bám vào một bể dữ liệu nhu cầu đã có sẵn”, ông Thành cho hay.

Theo ông Thành, mô hình tiếp nhận nhu cầu thường xuyên còn giúp giảm thiểu động cơ đầu cơ, gom suất. Khi hệ thống được thiết kế xoay quanh dữ liệu gốc - mỗi người/mỗi hộ gia đình gắn với mã số định danh, lịch sử đăng ký, lịch sử thụ hưởng chính sách thì việc “đứng tên hộ”, “mua giúp” hay xoay vòng suất sẽ khó hơn rất nhiều.

Hải Phòng : Đề nghị hủy hàng loạt hồ sơ mua NƠXH có vấn đề

Thanh tra TP Hải Phòng vừa kết luận thanh tra 4 dự án phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), gồm: 384 Lê Thánh Tông; Tổng kho 3 Lạc Viên; 39 Lương Khánh Thiện và khu chung cư An Đồng.

Tại thời điểm thanh tra, văn phòng bán hàng của chủ đầu tư các dự án không niêm yết công khai danh sách căn hộ đã bán, danh sách căn hộ còn lại; chưa cung cấp đầy đủ thông tin diện tích, giá bán, cho thuê đối với từng loại căn hộ theo quy định. Sau khi ký hợp đồng mua bán, chủ đầu tư lập không đầy đủ danh sách đối tượng gửi về Sở Xây dựng để công khai.

Tổ chức kiểm tra xác suất 155 bộ hồ sơ đăng ký mua NƠXH tại 4 dự án nêu trên, lực lượng chức năng phát hiện nhiều sai phạm, hạn chế. Trong đó, có 14 trường hợp không đúng đối tượng.

30 bộ hồ sơ đăng ký mua tại dự án 384 Lê Thánh Tông thì có 7 hồ sơ kê khai và xác nhận về đối tượng làm việc, điều kiện thu nhập không đúng thực tế. Các đơn vị, tổ chức xác nhận về đối tượng, điều kiện thu nhập để mua nhà, tuy nhiên người được xác nhận không làm việc thực tế tại đơn vị xác nhận.

Đáng chú ý, trong số 7 hồ sơ đăng ký mua NƠXH tại dự án 384 Lê Thánh Tông thì có 6 hồ sơ thể hiện người đăng ký là nhân viên của 2 doanh nghiệp phân phối bán NƠXH cho dự án khu chung cư An Đồng, gồm: Công ty CP đầu tư dịch vụ CDT Home, Công ty TNHH thương mại DHP Land. Đoàn thanh tra xác định, người đăng ký mua NƠXH thực tế không làm việc tại các công ty bất động sản nêu trên nên không đủ điều kiện về đối tượng mua NƠXH.

Ngoài 14 hồ sơ nêu trên, còn 25 bộ hồ sơ mua NƠXH có một số thông tin, tài liệu chưa đảm bảo tính chính xác, nhất quán. Quá trình thanh tra, đoàn thanh tra đã đề nghị Thuế thành phố Hải Phòng , BHXH, Sở NN&MT và các đơn vị liên quan xác nhận vào hồ sơ cho những người đăng ký mua nhà. Tuy nhiên, thời điểm kết thúc thanh tra, các thông tin, tài liệu thu thập được chưa đầy đủ cơ sở để xác định tính đúng/sai.

Thanh tra TP Hải Phòng kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng tăng cường công khai, minh bạch các thông tin về dự án NƠXH. Tập trung đẩy nhanh kiểm tra hồ sơ và phản hồi kết quả đối với những người đăng ký mua nhà. Khuyến khích chủ đầu tư trực tiếp tư vấn, bán nhà, giảm các khâu trung gian tránh rủi ro, tiêu cực khiến người dân khó tiếp cận mua NƠXH.