Bỏ Mỹ về quê nhà khởi nghiệp với 21.000 USD, cựu kỹ sư Thung lũng Silicon thành tỷ phú

Khi 28 tuổi, Anand Deshpande đã có một công việc trong mơ ở Thung lũng Silicon: làm kỹ sư công nghệ tại Tập đoàn Hewlett Packard (HP) có trụ sở ở Palo Alto. Đây cũng là thời điểm Deshpande bắt đầu suy nghĩ tới các lựa chọn của mình: hoặc trở về Ấn Độ, hoặc định cư ở Mỹ.

Và cuối cùng Deshpande quyết định thu dọn đồ đạc, trở về Ấn Độ. Với vỏn vẹn 21.000 USD từ tiền tiết kiệm và vay mượn gia đình, bạn bè, Deshpande thành lập Persistent Systems – công ty IT chuyên sâu về mảng dữ liệu – tại Pune.

Persistent Systems hiện đã trở thành công ty công nghệ chuyên cung cấp các sản phẩm dịch vụ kỹ thuật số, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Gần 80% doanh thu hàng năm của Persistent Systems là từ Mỹ, 20% còn lại đến từ châu Âu và thị trường nội địa Ấn Độ. Từ đội ngũ 5 người ban đầu, công ty của tỷ phú Deshpande hiện có tới 14.000 nhân viên đến từ 45 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau. Trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2021, Persistent Systems đã báo cáo doanh thu tăng 13% lên 566 triệu USD và lợi nhuận ròng tăng 38% lên 62 triệu USD.

Cổ phiếu của Persistent Systems tăng tới 149% trong năm nay, đủ để đưa nhà sáng lập Anand Deshpande, 59 tuổi, lần đầu tiên lọt vào hàng ngũ tỷ phú. Ông hiện đang sở hữu 30% cổ phần công ty, ước tính trị giá hơn 1 tỷ USD.

Anand Deshpande coi danh hiệu tỷ phú của mình chỉ là “danh nghĩa”, đồng thời cho biết “đối với một người đam mê công nghệ như tôi, người đáng lẽ phải là giáo sư ở đâu đó, tôi đoán đây là kết quả của việc đến đúng nơi, vào đúng thời điểm".

Tỷ phú Anand Deshpande. Ảnh: Vikas Khot

Khi Anand Deshpande trở về Ấn Độ vào năm 1990, một khu công nghệ phần mềm đang được thành lập ở Pune và ông đã giành được một vị trí ở đó. Ông đặt tên cho công ty của mình là “Persistent” (Kiên trì) để biểu thị thuật ngữ kỹ thuật cho hệ thống dữ liệu. “Tôi muốn sống ở Ấn Độ nhưng tôi cũng không muốn ảnh hưởng đến lý lịch của mình", ông nói. “Tôi muốn làm những điều tiên tiến cho Ấn Độ, giống với những gì đã được thực hiện ở Mỹ".

Cái tên cũng biểu thị một phẩm chất mà Deshpande tự nhắc nhở mình phải có - sự bền bỉ - bởi mọi thứ diễn ra hết sức chậm chạp trong 10 năm đầu tiên. “Chúng tôi khi đó luôn chọn lọc rất kỹ những gì mình sẽ làm", tỷ phú Deshpande kể lại.

Năm 2000, Intel Capital đầu tư 1 triệu USD cho 3,5% cổ phần của Persistent Systems. 5 năm sau, Persistent Systems đã huy động được 20 triệu USD từ Norwest Venture và Gabriel Venture Partners. Vào năm 2010, Persistent Systems được niêm yết trên thị trường chứng khoán và từ đó tiếp tục phát triển lớn mạnh với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 14,6% về doanh thu và 13,2% về thu nhập.

Tỷ phú Deshpande đã từ chức giám đốc điều hành công ty vào năm 2019 song hiện vẫn đảm nhiệm vai trò chủ tịch và giám đốc quản lý, tập trung vào việc xác định các công nghệ thế hệ tiếp theo và thúc đẩy tinh thần kinh doanh của Persistent Systems. Công việc yêu thích của ông hiện nay là cố vấn cho các doanh nhân trẻ.

“Ông ấy là một trong những người đầu tiên hoạt động trong lĩnh vực này sẵn sàng chia sẻ những kiến thức mình có về cách phát triển doanh nghiệp, gia tăng doanh thu", Avinash Raghava, một tình nguyện viên sáng lập của Saasboomi – một cộng đồng gồm những người sáng lập và phát triển sản phẩm – cho biết.

Tình nguyện viên này cũng cho biết, kế hoạch tổ chức các buổi hội thảo về cách các công ty công nghệ có thể vượt qua mốc doanh thu 500 triệu rupee của tỷ phú Deshpande sẽ sớm được triển khai. “Ông ấy luôn sẵn lòng giúp đỡ các doanh nhân khác", anh Raghava khẳng định.

Giảng dạy và chia sẻ là bản chất của hoạt động từ thiện mà tỷ phú Deshpande đang thực hiện thông qua Quỹ deASRA. Quỹ deASRA do tỷ phú Deshpande và vợ, bà Sonali, thành lập năm 2015, với mục tiêu tạo ra một phong trào khởi nghiệp rộng rãi để biến những người tìm việc thành những người tạo ra việc làm. Nó cung cấp một loạt các dịch vụ từ hỗ trợ viết kế hoạch kinh doanh đến phát triển các chiến lược tăng trưởng.

Những hoạt động này đã giúp tỷ phú Deshpande được tạp chí Forbes vinh danh một trong những những nhà từ thiện hào phóng nhất châu Á năm 2018. Ông hiện đang làm việc với cơ quan tư vấn chính sách công NITI Aayog của chính phủ Ấn Độ về cổng thông tin doanh nhân dành cho phụ nữ.