Bộ Tài chính lý giải đề xuất thu phí môi trường với khí thải

Ngày 21/12, Bộ Tài chính đã phản hồi về đề xuất thu phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với khí thải.

Bộ Tài chính khẳng định: Việc đề nghị các bộ, ngành liên quan nghiên cứu đề xuất thu phí BVMT đối với khí thải của bộ ngày 26/11 vừa qua xuất phát từ kiến nghị của cử tri tỉnh Lào Cai (do Ban dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuyển đến Bộ Tài chính tại văn bản số 251/BDN ngày 15/6/2018) và đề nghị của UBND TP.Hà Nội (tại công văn số 3977/UBND-ĐT ngày 28/8/2018) đề nghị trình cấp có thẩm quyền quy định phí BVMT đối với khí thải.

Theo đó, công văn số 14648/BTC-CST gửi các bộ ngành mới chỉ là một bước đề nghị nghiên cứu, xây dựng phương án thu phí BVMT đối với khí thải để thực hiện kiến nghị của UBTVQH, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, đồng thời, phù hợp với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Phí và lệ phí, Luật BVMT.

Báo cáo của Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính, trước sự gia tăng ô nhiễm không khí của phương tiện giao thông đã ở mức báo động, tình hình ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn Hà Nội có xu hướng tăng, ảnh hưởng đến chất lượng môi trường sống của nhân dân trên địa bàn Hà Nội.

Do đó, UBND TP.Hà Nội đã báo cáo Thủ tướng về việc lập Đề án “Thu phí phương tiện cơ giới vào một số khu vực trên địa bàn Thành phố có nguy cơ ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường để hạn chế số lượng xe cơ giới đi vào”.

Đề án này nhằm mục tiêu thực hiện các giải pháp vừa lâu dài, vừa cấp bách, cụ thể để tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường, đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu đi lại và nâng cao chất lượng sống của nhân dân trên địa bàn Thành phố Hà Nội với tầm nhìn dài hạn đến năm 2030.

Vì vậy, Văn phòng Chính phủ có công văn số 10040/VPCP-KTTH ngày 16/10/2018, truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ gửi các Bộ: Tài chính, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường, UBND TP. Hà Nội.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu kiến nghị của UBND TP.Hà Nội, chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giao thông vận tải khẩn trương hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành Nghị định về phí bảo vệ môi trường khí thải.

Tiếp đến ngày 25/10/2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) có Báo cáo số 340/BC-UBTVQH14 về kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV. Tại điểm 6 Báo cáo số 340/BC-UBTVQH14 có nội dung: “Chính phủ xem xét ban hành Nghị định quy định về phí bảo vệ môi trường đối với khí thải (theo kiến nghị của cử tri Lào Cai)”.

Trước yêu cầu của UBTVQH, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, căn cứ Điều 148 Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 và Luật phí và lệ phí (Tại điểm 1.2 mục IX phần A Danh mục phí ban hành kèm theo Luật phí và lệ phí quy định phí bảo vệ môi trường đối với khí thải thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ), ngày 26/11/2018, Bộ Tài chính có công văn số 14648/BTC-CST gửi các bộ, ngành liên quan đề nghị các Bộ chỉ đạo đơn vị chức năng khẩn trương đề xuất phương án thu phí BVMT đối với khí thải gửi về Bộ Tài chính để nghiên cứu, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định thu phí theo thẩm quyền.

Trên cơ sở góp ý của các bộ, ngành về phương án thu phí đối với khí thải, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp, hoàn thiện phương án thu phí theo nguyên tắc: Mức thu phí phải phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước, bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch, bình đẳng.

Khi đã đạt được các tiêu chí trên, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp các ý kiến khả thi để tiếp tục lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, bao gồm cả việc đăng thông tin trên trang thông tin điện tử của Chính phủ, của Bộ Tài chính để xin ý kiến rộng rãi các tổ chức, cá nhân liên quan.

Sau đó, khi nhận được các ý kiến, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện phương án thu phí, gửi xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp, trình cấp có thẩm quyền xem xét ban hành Nghị định, bảo đảm tính khả thi và sự ủng hộ của dư luận xã hội.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy lo ngại: “Ðời sống người dân còn rất khó khăn, việc phụ thu ô nhiễm môi trường theo mức khí thải của phương tiện cần xem lại bởi trong giá xăng đã bao gồm thuế bảo vệ môi trường. Nếu thu thuế bảo vệ môi trường từ xăng dầu , sau đó thu tiếp phí môi trường trên phương tiện giao thông thì có nghĩa là thu phí hai lần”.

Theo PGS. TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), xăng dầu đang chịu các loại thuế xuất nhập khẩu, thuế VAT, thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt. “Từ ngày 1/1/2019, thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu tăng kịch trần. Khi sử dụng xăng dầu, người dân đã đóng thuế bảo vệ môi trường để xử lý khí thải đó. Do vậy, cần phải cân nhắc kỹ bởi lẽ, khi thu nhập của người dân chưa cao mà có quá nhiều loại thuế, phí sẽ vắt kiệt sức dân”, TS Ngô Trí Long bày tỏ.