Các chuyên gia kinh tế: Thương mại của Trung Quốc không thể "yên ổn" trước mâu thuẫn Nga - Ukraine

Theo ước tính từ ANZ Research, thặng dư thương mại của gã khổng lồ sản xuất châu Á có thể thu hẹp xuống còn 238 tỷ USD trong năm nay - khoảng 35% so với mức lịch sử 676 tỷ USD mà nước này đạt được vào năm ngoái.

Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế cấp cao về Trung Quốc tại công ty nghiên cứu Capital Economics, cho biết: "Xung đột ở Ukraine sẽ sớm bắt đầu đè nặng lên thương mại ròng do nhu cầu nước ngoài giảm và phí nhập khẩu cao hơn".

Chịu tác động bởi các đối tác thương mại lớn

Nhà kinh tế cấp cao Betty Wang của ANZ Research cho biết chiến sự có thể gây ra sự suy giảm trên diện rộng hơn đối với nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là ở châu Âu.

Liên minh châu Âu (EU) là đối tác thương mại lớn thứ hai của Trung Quốc, chiếm khoảng 15% tổng kim ngạch xuất khẩu của quốc gia châu Á này. Theo ANZ Research, xuất khẩu sang EU đã tăng vọt vào năm ngoái, chiếm 16% trong 30% tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc.

Ông Wang cho biết: "Về mặt thống kê, tăng trưởng kinh tế của EU có mối tương quan cao với tổng tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc". Ông còn cho biết thêm rằng cứ mỗi 1 điểm phần trăm tăng trưởng GDP của EU bị giảm đi thì tổng tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc sẽ giảm 0,3 điểm phần trăm.

Sự gián đoạn lớn của chip, nỗi lo về niken

Tình trạng thiếu chất bán dẫn vốn đã trầm trọng, nhưng chiến dịch của Nga ở Ukraine sẽ tiếp tục làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

ANZ Research cho biết xung đột đã làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu chip toàn cầu. Đây là thứ mà Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào để sản xuất các mặt hàng điện tử xuất khẩu của mình. Công ty nghiên cứu này cho biết xuất khẩu các mặt hàng điện tử đóng góp 17,1 điểm phần trăm vào tăng trưởng xuất khẩu 30% của Trung Quốc vào năm 2021.

Các nhà phân tích lưu ý cả Ukraine và Nga đều đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu.

Theo ANZ, Ukraine cung cấp khí hiếm tinh khiết như neon và krypton và cả hai đều rất cần thiết trong việc sản xuất chất bán dẫn. Nước này cũng sản xuất kim loại quý dùng để chế tạo chip, điện thoại thông minh và xe điện.

Theo báo cáo của TS Lombard, Trung Quốc nằm trong số các thị trường mới nổi dễ bị thiếu hụt hàng hóa do xung đột gây ra. Đặc biệt, báo cáo cho biết Trung Quốc rất nhạy cảm với sự gián đoạn nguồn cung niken.

Tuần trước, Sàn giao dịch kim loại London đã tạm dừng giao dịch niken sau khi giá tăng hơn gấp đôi do lo ngại nguồn cung bị gián đoạn do xung đột. Nga là nhà sản xuất niken lớn thứ ba trên thế giới.

Niken là nguyên liệu chính trong pin xe điện và Trung Quốc là nhà sản xuất xe điện lớn nhất trên toàn cầu. Nikkei đưa tin vào tuần trước rằng số lượng xe điện mà nước này xuất khẩu sang các nước khác đã tăng gấp 2,6 lần lên gần 500.000 vào năm ngoái - nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới.

Một nghiên cứu cho thấy, xe điện do Trung Quốc sản xuất chiếm khoảng 44% lượng xe điện được sản xuất từ ​​năm 2010 đến năm 2020.

Giá năng lượng tăng cao

Cuộc khủng hoảng Ukraine cũng dẫn đến giá dầu biến động, đã tăng vọt lên mức cao kỷ lục vào tuần vừa qua trước khi giảm hơn 20%. Điều đó có khuynh hướng giáng đòn vào nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới là Trung Quốc.

Các nhà kinh tế Nathan Chow và Samuel Tse của ngân hàng Singapore DBS cho biết Trung Quốc đã nhập khẩu các sản phẩm năng lượng trị giá 423 tỷ USD vào năm ngoái. Trong đó, 253 tỷ USD là dầu thô.

Các nhà kinh tế đã viết rằng GDP danh nghĩa của Trung Quốc sẽ giảm 0.8% nếu giá dầu trung bình tăng từ 71 USD mỗi thùng lên 110 USD trong năm nay.

Giá dầu đã biến động mạnh, giảm xuống dưới 100 USD/thùng vào đầu tuần này sau khi tăng vọt lên mức cao hơn 130 USD vào tuần trước. Vào thứ Năm, giá dầu lại đạt đỉnh 100 USD, cao hơn hẳn mức giá bán 70 đến 80 USD của dầu thô vào đầu năm nay.

Tuy nhiên, Trung Quốc có thể giảm bớt gánh nặng nếu dựa vào Nga.

Các nhà kinh tế của DBS viết: "Với sự trung lập của mình đối với các lệnh trừng phạt đối với Nga, Trung Quốc có thể bù đắp một phần chênh lệch của giá năng lượng tăng cao nhờ nhập khẩu rẻ hơn từ Nga".