Chính phủ chỉ đạo xử lý tình trạng tăng giá thuê tàu và container

Mới đây, Văn phòng Chính phủ có công văn số 334/VPCP-KTTH truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng liên quan đến chi phí xuất nhập khẩu hàng hóa gia tăng do hiện tượng tăng giá thuê tàu và container.

Cụ thể, Bộ Công thương, Bộ Giao thông vận tải được giao tiếp tục chủ động phối hợp với các cơ quan, Hiệp hội, doanh nghiệp liên quan để có các biện pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa trước tình trạng nêu trên. Đồng thời, 2 Bộ cũng được yêu cầu kiểm tra, làm rõ và xử lý nghiêm theo quy định đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong việc tăng giá thuê tàu và container (nếu có).

Theo báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ vào cuối tháng 12/2020, Bộ Công thương nhận định, việc tăng giá cước tàu biển, giá thuê container rất cao trong thời gian vừa qua gây ra tác động bất lợi, ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.

Bộ Công thương nhấn mạnh, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng như giãn cách xã hội khiến năng lực xử lý hàng của các cảng ở châu Âu và Bắc Mỹ sụt giảm, từ đó, các hãng tàu phải cắt giảm tuyến, gây thiếu hụt chuyển, chỗ chở hàng.

Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 cũng làm cho năng lực sản xuất của các khu vực như Mỹ La-tinh, Đông Âu, Nam Á bị sụt giảm, do vậy Hoa Kỳ và châu Âu tăng cường nhập khẩu từ khu vực Đông Á, trong đó có Việt Nam và Trung Quốc.

Ngoài ra, theo Bộ Công thương, năng lực tiếp nhận, quản lý container rỗng của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn còn hạn chế, không có bãi tập kết (depot) container rỗng đủ lớn, các depot quy mô nhỏ lẻ, phân tán và không đáp ứng được nhu cầu đóng hàng xuất khẩu. Cũng có rất ít doanh nghiệp Việt Nam đóng mới và sửa chữa container, nhất là container chuyên dụng, do đó phải phụ thuộc vào lượng container của các hãng tàu nước ngoài.

Tình trạng tồn đọng, khan hiếm container cục bộ còn do ứng dụng công nghệ để quản lý và thu gom container trong nước vẫn chưa được rộng rãi, chưa kết nối được giữa các doanh nghiệp logistics, đại lý hãng tàu và các doanh nghiệp chủ hàng có nhu cầu sử dụng container.

Đa số các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam hiện nay đang áp dụng phương thức "bán FOB". Đây là phương thức người mua phải chịu chi phí thuê tàu và container, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam chỉ trả các chi phí nội địa. Đây cũng là lý do việc tăng giá cước thuê tàu và container không ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Tuy nhiên, việc hàng hóa phải lưu kho chờ xuất khẩu cũng gây thiệt hại cho doanh nghiệp, ước tính chi phí lưu kho, lưu bãi bị đội lên từ 5-10% giá trị lô hàng. Không chuyển được hàng hóa, khách hàng không thanh toán dẫn đến tình trạng doanh nghiệp Việt Nam không thể tiếp tục sản xuất do không thu được tiền về.

Bộ Công thương thông tin, đối với các doanh nghiệp xuất khẩu áp dụng phương thức "bán C&F" hoặc "bán CIF", việc phải chi trả tăng thêm từ vài trăm đến hàng nghìn USD cho mỗi container làm chi phí xuất khẩu gia tăng đột biến. Đây đều là các khoản chi không được dự tính trước, đặc biệt nếu mức tăng quá cao sẽ làm doanh nghiệp xuất khẩu thua lỗ, thiệt hại.