Chính trường Mỹ 'nóng' vì tài liệu mật

Cựu tổng thống Donald Trump thậm chí gợi ý Cục Điều tra liên bang (FBI) nên khám nhà ông Joe Biden.

Ngày 11-1 truyền thông Mỹ đưa tin đội ngũ pháp lý của ông Biden đã tìm thấy ít nhất một bộ tài liệu khác tại địa điểm thứ hai có liên quan đến ông.

Chỉ vài ngày trước đã có thông tin phát hiện các tài liệu mật tại một văn phòng cá nhân ông Biden từng dùng cách đây khoảng năm năm.

Chuyện gì đã xảy ra?

Đài NBC News cho biết mức độ bảo mật, số lượng và vị trí chính xác của bộ tài liệu thứ hai hiện chưa rõ ràng. Không rõ các tài liệu này được phát hiện khi nào và việc tìm kiếm các tài liệu liên quan thời ông Biden làm phó tổng thống đã kết thúc chưa.

Tuy nhiên, phát hiện thứ hai đã gây thêm chú ý với nhiều bên về cách ông Biden xử lý tài liệu nhạy cảm của Chính phủ Mỹ.

Đầu tuần này, một luật sư của ông Biden cho biết các luật sư riêng của tổng thống đương nhiệm đã phát hiện các tài liệu mật vào ngày 2-11-2022 tại văn phòng của ông Biden ở Trung tâm Penn Biden về ngoại giao và gắn kết toàn cầu - một tổ chức nghiên cứu ở Washington D.C.

Trung tâm này được đặt theo tên của ông Biden. Văn phòng nơi phát hiện tài liệu mật thường được ông Biden sử dụng từ giữa năm 2017 cho đến khi ông bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020.

Văn phòng luật sư Nhà Trắng đã thông báo cho Cục Quản lý hồ sơ và văn khố quốc gia Mỹ (NARA) vào ngày phát hiện và NARA thu giữ số tài liệu này ngay sáng hôm sau.

Đài CNN cho biết trong số những thứ được tìm thấy tại văn phòng trên có 10 tài liệu mật, bao gồm các bản ghi nhớ tình báo và tài liệu tóm tắt của Mỹ về các vấn đề Ukraine, Iran và Vương quốc Anh.

Các tài liệu mật - một số được đánh dấu là "tối mật" - đề năm từ 2013 - 2016, được tìm thấy trong 3 - 4 hộp hồ sơ, trong đó còn có những cái tuy không mật nhưng thuộc diện quản lý của NARA.

Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland đã nhận được báo cáo sơ bộ về vụ việc và hiện đang đối mặt với quyết định quan trọng về cách thức xử lý, trong đó có cả việc có nên mở cuộc điều tra hình sự toàn diện hay không.

Lên tiếng về bộ tài liệu đầu tiên vào hôm 10-1, Tổng thống Biden nói ông không biết trong các tài liệu đó có gì, và ông "ngạc nhiên khi biết có bất cứ hồ sơ nào của chính phủ đã được đưa đến văn phòng đó".

Đảng Cộng hòa gây áp lực

Theo quy định của Chính phủ Mỹ, việc tiếp cận tài liệu mật chỉ dành cho những người có thẩm quyền, và các tài liệu này phải được lưu trữ trong các thiết bị bảo mật đặc biệt.

Theo Đạo luật hồ sơ tổng thống, các tài liệu chính thức trong Nhà Trắng - gồm cả mật và không mật - cần được giao cho NARA khi hết nhiệm kỳ.

Theo Đài NBC News, trong vụ việc của ông Biden, văn phòng nơi có các tài liệu mật là nơi ông đã sử dụng sau khi rời chính quyền của tổng thống Barack Obama.

Nhưng có một điều đáng chú ý là các tài liệu trên không được tìm thấy tại tư gia - yếu tố có tính tương phản đáng kể với vụ việc của cựu tổng thống Donald Trump. Vào tháng 8-2022, các đặc vụ FBI đã khám xét nhà riêng của ông Trump và thu giữ nhiều tài liệu mật.

Tuy nhiên Đảng Cộng hòa đã nhanh chóng so sánh hai vụ việc. Nhiều người khẳng định ông Trump đã bị đối xử bất công.

Hồi tháng 11-2022, chỉ vài ngày sau khi ông Trump công bố tái tranh cử, ông Garland đã bổ nhiệm ông Jack Smith làm công tố viên đặc biệt để điều tra xem ông Trump có vi phạm luật liên bang hay không khi mang theo các tài liệu mật sau khi rời Nhà Trắng.

Theo Đài Fox News, ngày 11-1, các nghị sĩ Đảng Cộng hòa - trong đó có Thượng nghị sĩ Lindsey Graham - và các nhân vật bảo thủ đã kêu gọi ông Garland bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt để điều tra việc ông Biden xử lý các tài liệu mật.

"Tiêu chuẩn kép", "cần công tố viên đặc biệt" là những từ mà nhiều thành viên Đảng Cộng hòa nhắc tới khi nói về hai vụ việc.

Tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng hai vụ việc khác nhau, phe Dân chủ cho rằng trong vụ việc của ông Biden, đội ngũ luật sư của tổng thống đã tự nguyện giao các tài liệu mật cho NARA sau khi phát hiện.

Nguồn: CNN, THE HILL - Dữ liệu: BÌNH AN - Đồ họa: TUẤN ANH