Chuyên gia "điểm huyệt" 5 sai lầm nhà đầu tư mới thường vấp phải khi tham gia thị trường chứng khoán

Luôn trau dồi kiến thức chuyên môn trong quá trình đầu tư là điều vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, việc áp dụng kiến thức đó vào các quyết định trong đầu tư lại tiếp tục là một bài toán khó, đặc biệt là với các nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường. Sai lầm trong đầu tư không chỉ là sự mất mát về tài sản, bị biến trở thành những chú “cừu non”, mà thậm chí khiến nhà đầu tư không còn cơ hội quay lại thị trường một lần nữa.

Do đó, một nhà đầu tư chứng khoán thành công không chỉ cần tuân thủ kỷ luật, tìm kiếm được cơ hội tốt mà còn cần hạn chế tối thiểu các sai lầm nhằm bảo toàn thành quả đầu tư của mình.

Trong buổi tọa đàm trực tuyến gần đây được tổ chức bởi Dragon Capital Việt Nam, ông Nguyễn Sang Lộc, Trưởng phòng Quản lý danh mục đầu tư Dragon Capital Việt Nam cho rằng việc cân nhắc đến những sai lầm trong đầu tư không bao giờ là xa vời.

"Ông bà ngày xưa luôn nhìn rất xa, trong nhà luôn trữ sẵn một hũ gạo để phòng trừ khi nạn đói xuất hiện bất cứ khi nào", ông Lộc nói. Thị trường sẽ luôn vận động theo chu kỳ, có tăng và có giảm. Do đó việc trang bị kiến thức ngay từ thời điểm hiện tại khi xu hướng thị trường vẫn đang là "uptrend" là điều vô cùng quan trọng, tạo ra cách ứng xử đúng với những cú đảo chiều bất ngờ từ thị trường.

Sai lầm 1: Tâm lý sợ thua lỗ

Trên thực tế, nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường chứng khoán trong khoảng thời gian gần đây, bên cạnh việc vui mừng khi thị trường liên tục vượt đỉnh mới, cũng đi kèm với một nỗi lo thường trực về việc thị trường sẽ có nhịp điều chỉnh mạnh sau giai đoạn tăng "nóng – chính là tâm lý sợ thua lỗ.

"Về mặt tâm lý, cảm giác mất mát mạnh gấp 2 lần so với niềm vui đạt được điều gì đó". Và ông Lộc cho rằng điều này chính là sai lầm đầu tiên của các nhà đầu tư mới, khi mà luôn luôn tìm cách dự báo đỉnh và đáy của thị trường nhằm hạn chế thua lỗ nhiều nhất có thể – điều rất khó khả thi ngay cả với đội ngũ phân tích chuyên nghiệp.

Vị chuyên gia đến từ Dragon Capital đưa ra lời khuyên rằng nhà đầu tư nên có một cái nhìn dài hạn khi tiếp cận công việc đầu tư. Bởi lẽ, thị trường sẽ luôn vận động theo xu hướng đi lên trong dài hạn, do đó các quyết định đầu tư có thể có rủi ro trong ngắn hạn nhưng xét trong thời gian dài hơn thì việc đầu tư đều đặn và có kỷ luật sẽ luôn luôn mang lại hiệu quả sinh lời tốt hơn rất nhiều so với gửi tiết kiệm.

Nguồn: Hội thảo trực tuyến của Dragon Capital

Sai lầm 2: Thiếu niềm tin vào thị trường

Sai lầm thứ hai được đề cập đến chính là việc thiếu niềm tin vào thị trường trong những giai đoạn khó khăn. Phần lớn nhà đầu tư chỉ tham gia khi thị trường đã và đang tăng điểm tích cực, đồng thời "tháo chạy" ngay khi những yếu tố tiêu cực vừa xuất hiện. Ông Lộc khuyến nghị, trước khi quyết định tham gia đầu tư, nhà đầu tư cần làm rõ bốn nội dung chính gồm: mục tiêu đầu tư, khả năng chấp nhận rủi ro, tìm hiểu rõ kênh đầu tư và khả năng giữ một tâm lý vững chắc.

Xác định được những vấn đề này, nhà đầu tư sẽ không quá nao núng khi thị trường có những diễn biến không thuận lợi.

"Với kinh nghiệm 15 năm đầu tư, tôi nhận ra rằng những thời điểm thị trường giảm điểm lại chính là khi nhà đầu tư có thể tích lũy các tài sản với giá vốn thấp", ông Lộc chia sẻ.

Sai lầm 3: Thiếu kiên trì

Việc thiếu kiên trì trong đầu tư cũng là sai lầm được đề cập tới, khi mà lượng lớn các nhà đầu tư mới sẽ có cảm giác chán nản dẫn tới bỏ cuộc giữa chừng.

Ông Lộc cho rằng trong khoảng 12 tháng đầu tiên mới tham gia đầu tư, nhà đầu tư không nên quá tập trung vào tỷ lệ sinh lời bởi lẽ số vốn là chưa đủ nhiều và thời gian chưa đủ lâu sẽ khiến tỷ lệ tăng trưởng ở mức thấp.

Điều quan trọng là giữ kỷ luật và xây dựng thói quen đầu tư định kỳ. "Kết quả sẽ thường đến lúc chúng ta ít ngờ đến".

Sai lầm 4: Chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn

Nhìn theo hướng ngược lại, việc đầu tư kỷ thuật và đều đặn là vô cùng tốt, tuy nhiên điều này có vô hình chung khiến nhà đầu tư bỏ lỡ giai đoạn tăng nóng của thị trường hay không?

Chuyên gia đến từ Dragon Capital cho rằng không nên quá tập trung vào lợi nhuận trong ngắn hạn để rồi đưa ra những quyết định mạo hiểm và vượt xa khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân nhà đầu tư đồng thời tiêu tốn thời gian vô ích.

"Nếu nhà đầu tư bỏ ra số vốn ban đầu là 100 triệu đồng, với mong muốn tỷ suất sinh lời 50%, tuy nhiên điều này đồng nghĩa với rủi ro mất đi 50% tương ứng 50 triệu đồng. Nếu không may thua lỗ, việc nhà đầu tư cần làm sau đó chính là phải đạt được tỷ suất sinh lời tới 100% với số vốn còn lại là 50 triệu, để có thể quay trở lại điểm xuất phát - điều vô cùng khó khăn và mất rất nhiều thời gian", ông Lộc minh họa.

Do đó, nhà đầu tư nên tập trung vào việc tích lũy trong khoảng thời gian 1-2 năm đầu tiên, và không cần quá chú trọng vào tỷ suất sinh lời cao mà chỉ cần ở mức ổn định để có đủ số vốn cần thiết.

Sai lầm 5: Dùng tiền nhàn rỗi ngắn hạn để đầu tư dài hạn

Cuối cùng, ông Lộc nhấn mạnh luận điểm về việc không sử dụng các nguồn tiền ngắn hạn chắc chắn sẽ phải sử dụng đến hoặc dòng tiền nóng đi vay để mang đi đầu tư dài hạn. Chính sai lầm này khiến rất nhiều nhà đầu tư đã buộc phải đưa ra quyết định bán cổ phiếu ngay tại các thời điểm thị trường tiêu cực nhất nhằm thanh toán các khoản nợ đến hạn.

"Chỉ nên dùng khoản tiền nhàn rỗi trong khoảng 5-10 năm để đầu tư và hãy bắt đầu ngay từ bây giờ", ông Lộc chia sẻ.

Nguồn: Hội thảo trực tuyến của Dragon Capital