Đã có 'lối thoát' cho thu phí tự động trên các tuyến cao tốc do VEC quản lý

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa báo cáo Thủ tướng về tiến độ triển khai thu phí tự động không dừng tại các dự án đường cao tốc do VEC quản lý. Hiện tổng công ty này đang quản lý khai thác 5 tuyến cao tốc trên cả nước, gồm: Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Bến Lức - Long Thành và TPHCM - Long Thành - Dầu Giây.

Trong số đó, tới nay, mới có tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình được đầu tư và vận hành hệ thống thu phí tự động tại 15/40 làn thu phí từ giữa năm 2020. Riêng tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây có vận hành thu phí tự động nhưng sử dụng công nghệ khác so với các tuyến đường bộ khác (hệ thống đầu tư nằm trong gói vay ODA của Nhật để làm đường). Do đó, các tuyến cao tốc của VEC vẫn chủ yếu thu phí thủ công.

Theo kế hoạch, các tuyến cao tốc của VEC quản lý phải vận hành t hu phí tự động từ năm 2020 , nhưng do khó khăn về xác định nguồn vốn đầu tư nên tới nay mới có 1 tuyến triển khai được.

Trong số 5 tuyến cao tốc do VEC quản lý mới có tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình triển khai được một số làn thu phí tự động, còn lại vẫn thu phí thủ công.

VEC tính toán, trước mắt sẽ phân kỳ đầu tư trước 140 làn thu phí không dừng ở tất cả các tuyến cao tốc đang thu phí thủ công. Theo kế hoạch dự kiến, giai đoạn đầu sẽ bổ sung thêm 12 làn thu phí tự động trên tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, đầu tư đồng bộ và đưa vào vận hành thu phí tự động trên các tuyến cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi.

Tiến độ triển khai lựa chọn xong nhà thầu cung cấp dịch vụ thu phí tự động trong quý 2, triển khai lắp đặt thiết bị và vận hành hệ thống trong quý 3/2022.

Về nguồn vốn đầu tư hệ thống thu phí tự động, Bộ GTVT cho biết, trên cơ sở đề xuất của VEC và đã được Thủ tướng chấp thuận, nguồn vốn sẽ lấy từ tiền quản lý thu phí tại chính các tuyến cao tốc trên để thực hiện. Phần kinh phí này sẽ tính vào phương án tài chính của các dự án.

Đến thời điểm này, VEC đã chuẩn bị các thủ tục về lập kế hoạch thuê, yêu cầu kỹ thuật, hồ sơ mời thầu để lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí.

Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, việc đầu tư công nghệ thông tin, trong đó có thu phí tự động với các tuyến cao tốc của VEC đầu tư và quản lý sử dụng nguồn vốn ngân sách. Nếu theo phương án này, VEC sẽ phải lập dự án thu phí tự động và báo cáo Thủ tướng quyết định. Với phương án này, theo Bộ GTVT, quá trình triển khai sẽ mất nhiều thời gian, nên không thể hoàn thành trong năm nay.

Theo VEC, đơn vị đang chuẩn bị đấu thầu thuê dịch vụ thu phí không dừng trên các tuyến cao tốc chưa triển khai thu phí tự động, ước chi phí thuê dịch vụ mỗi năm hơn 180 tỷ đồng trên 4 cao tốc đang khai thác.