Đánh thuế bất động sản: “Người chưa sở hữu đất sẽ hưởng lợi đầu tiên”

Đó là một trong những nhận định của luật sư Lê Văn Hồi, Giám đốc Công ty Luật My Way liên quan đến chính sách thuế bất động sản.

Luật sư Lê Văn Hồi.

- Xin ông cho biết, đến thời điểm hiện tại có những khoản thuế bất động sản nào được áp dụng trên thị trường địa ốc Việt Nam?

Luật sư Lê Văn Hồi: Theo quy định của pháp luật về bất động sản, các khoản thuế, nguồn thu tài chính từ bất động sản, đặc biệt đến từ quyền sử dụng đất bao gồm: tiền sử dụng đất khi nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất; tiền sử dụng đất chênh lệch phải nộp khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất; tiền sử dụng đất khi nhà nước công nhận quyền sử dụng đất; tiền thuê đất khi nhà nước cho thuê đất; tiền thuế sử dụng đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp; tiền thuế thu nhập khi chuyển nhượng bất động sản; tiền thu từ việc xử phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại khi tổ chức cá nhân vi phạm quy định pháp luật vê quản lý đất đai; các khoản phí về lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai.

Với những người đang sinh sống ổn định trên đất, không có những giao dịch chuyển nhượng, tặng cho bất động sản hay các thủ tục hành chính khác thì khoản tiền thuế cá nhân này phải nộp hàng năm sẽ là tiền thuế sử dụng đất.

Theo quy định tại Điều 7 Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp thì tiền thuế sử dụng đất đối với quyền sử dụng đất ở, đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp là từ 0,03 – 0,15% giá trị quyền sử dụng đất tùy diện tích sử dụng đất trong hay vượt hạn mức đất ở. Trường hợp tổ chức, cá nhân sử dụng đất lấn chiếm thì tiền thuế sử dụng đất là 0,2% giá trị quyền sử dụng đất và không áp dụng dụng hạn mức.

Mức thuế suất từ 0,03 – 0,15% đối với quyền sử dụng đất (không áp dụng đối với nhà ở) là khá thấp, ví như cá nhân sở hữu bất động sản có giá trị 1 tỷ đồng trong hạn mức đất ở của địa phương thì mức thuế phải nộp hàng năm chỉ là 300.000 VND.

- Từ cuối năm 2009, Dự án Luật Thuế nhà đã từng được Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến. Nhưng đến nay, chính sách thuế bất động sản lại tiếp tục "lỡ hẹn" vì nhiều lý do khác nhau. Đến thời điểm hiện tại, theo ông, Việt Nam có nên áp dụng đánh thuế bất động sản?

Luật sư Lê Văn Hồi: Về tầm nhìn dài hạn, việc đánh thuế bất động sản là cần thiết để hạn chế việc đầu cơ bất động sản, bất động sản được sử dụng đúng với mục đích thật sự của nó chứ không phải một sản phẩm đầu cơ dường như "cứ mua là có lãi".

Đồng thời nếu chính sách hợp lý cũng ngăn ngừa được tình trạng sốt đất, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp có cơ hội được sở hữu nhà, quyền sử dụng đất ở.

- Ở góc độ luật sư, , tiến trình đánh thuế bất động sản nên được triển khai như thế nào?

Luật sư Lê Văn Hồi: Việc đánh thuế bất động sản nên được áp dụng lũy tiến tương tự như việc thu thuế thu nhập cá nhân, theo đó, cá nhân sở hữu bất động có giá trị, số lượng càng lớn thì số tiền phải nộp sẽ cao hơn. Đồng thời tại mỗi tỉnh, thành thì UBND tỉnh cần xác định được giá trị bất động sản đến bao nhiêu thì bắt đầu phải chịu thuế bất động sản. Đặc biệt, việc đánh thuế bất động sản cũng tập trung những bất động sản không được đưa vào sử dụng để tăng hiệu quả sử dụng đất, hạn chế lãng phí nguồn tài nguyên.

Thực tế, lấy một ví dụ điển hình cùng một khoản tiền sử dụng cho 2 mục đích sản xuất, kinh doanh và đầu cơ mua bất động sản chờ tăng giá thì việc sản xuất, kinh doanh chịu rất nhiều loại thuế, phí và lợi nhuận thu về chịu thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thuế suất là 20%, còn đối với khoản lợi thu được từ việc giá đất tăng cao thì mức thuế lại thấp hơn nhiều. Do đó, việc đánh thuế bất động sản cũng góp phần vào việc đưa dòng tiền vào sản xuất, kinh doanh thay vì việc đầu cơ vào bất động sản.

- Ông đánh giá như thế nào về tác động của chính sách thuế bất động sản đến các chủ thể tham gia thị trường bất động sản?

Luật sư Lê Văn Hồi: Khi chưa có chính sách cụ thể thì tôi cho rằng khó có thể đánh giá được Chính sách thuế bất động sản nếu được ban hành hiệu quả sẽ góp phần ngăn ngừa cơn sốt đất, hạn chế tình trạng đầu cơ thì người hưởng lợi đầu tiên là những người chưa sở hữu bất động sản. Khi đó, giá bất động sản không tăng quá nhanh so với thu nhập thì cơ hội để họ sở hữu bất động sản sẽ cao hơn.

Đồng thời, nhóm tổ chức, cá nhân khi đầu cơ bất động sản sẽ thận trọng hơn rất nhiều trong quyết định đầu cơ vào bất động sản. Họ buộc phải tính toán tiềm năng tăng giá của bất động sản phải cao hơn nhiều so với mức thuế họ phải nộp. Và cuối cùng, các doanh nghiệp địa ốc cũng có thể bị ảnh hưởng khi nhu cầu mua đầu cơ giảm xuống.

- Cảm ơn những chia sẻ của ông!