Đề xuất huy động vàng trong dân bằng chứng chỉ quỹ và trái phiếu

Chiều 30/10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại Hội trường về tình hình thực hiện, dự toán ngân sách nhà nước; phương án phân bổ ngân sách trung ương và Kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) cho hay theo Hội đồng Vàng thế giới, người dân Việt Nam hiện nắm giữ khoảng 400 - 500 tấn vàng, tương đương 35 - 40 tỷ USD, chiếm gần 8% GDP. Mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ trung bình 55 tấn vàng, nằm trong nhóm quốc gia tiêu thụ vàng cao nhất khu vực. 

Tuy nhiên, theo ông Thạch Phước Bình, phần lớn lượng vàng này vẫn nằm trong két của người dân, một nguồn lực khổng lồ chưa được chuyển hóa thành vốn cho nền kinh tế. Do vậy, cần có cơ chế để biến vốn tĩnh này thành vốn động.

Cũng theo ông Bình, năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, có thời điểm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vượt hơn 14 triệu đồng/lượng, thậm chí đến 20 triệu đồng. Điều này phản ánh sự bất ổn của thị trường và tâm lý đầu cơ, găm giữ. Dù Ngân hàng Nhà nước đã can thiệp đấu thầu vàng miếng, song đây mới chỉ là giải pháp ngắn hạn. Nguyên nhân gốc rễ vẫn là thiếu một cơ chế thị trường minh bạch, hiện đại, an toàn cho người dân.

Từ thực trạng trên, đại biểu đoàn Vĩnh Long "hiến kế" 5 nhóm giải pháp huy động và tài chính hóa vàng trong dân.

Đầu tiên, ổn định thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá trong - ngoài nước xuống dưới 5 triệu đồng/lượng trong vòng 6-12 tháng; kiểm soát đầu cơ, tăng cung thông qua nhập khẩu có kiểm soát.

Hai là, thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia như bước đột phá thể chế. Người dân có thể gửi vàng vật chất vào kho lưu ký chuẩn hóa, nhận chứng chỉ điện tử để giao dịch, cầm cố, hoặc quy đổi. Qua đó Nhà nước quản lý được dòng vàng thật mà vẫn đảm bảo quyền sở hữu của người dân.

Ông Bình cũng cho rằng có thể phát triển sản phẩm tài chính hóa vàng như chứng chỉ vàng lưu ký, quỹ đầu tư vàng, trái phiếu vàng được bảo chứng bằng vàng vật chất trong kho. Người dân có thể góp vàng hoặc đầu tư bằng tiền đồng, hưởng lợi nhuận theo giá vàng , để biến vốn tĩnh thành động.

Bốn là, khuyến khích chuyển hóa vàng thành Việt Nam đồng thông qua chính sách miễn phí lưu ký, ưu đãi lãi suất, hoặc phát hành trái phiếu Chính phủ bằng vàng dành riêng cho người bán vàng vật chất.

"Chỉ cần 10-15% lượng vàng trong dân được đưa vào hệ thống tài chính, tương đương 5-7 tỷ USD, chúng ta sẽ có nguồn vốn lớn đầu tư cho hạ tầng, công nghệ số… mà không cần tăng vay nợ công", đại biểu Thạch Phước Bình gợi ý.

Năm là, đảm bảo an toàn hệ thống, minh bạch thông tin, nghiêm cấm ngân hàng huy động hoặc cho vay bằng vàng; công bố "bản tin vàng quốc gia" định kỳ để người dân được tiếp cận thông tin đầy đủ, tạo niềm tin với thị trường.