Đợt đánh thuế tiếp theo có thể mang đến những cú sốc cho kinh tế Trung Quốc

Cho đến nay, các mặt hàng công nghệ tiêu dùng chủ chốt đã tránh được việc trở thành nạn nhân của cuộc chiến thương mại đang leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu như Tổng thống Donald Trump hiện thực hóa lời đe dọa sẽ áp thuế đối với mọi mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, ngành này sẽ phải chịu những tác động nặng nề, theo giới phân tích nhận định.

Rajiv Biswas, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á Thái Bình Dương tại IHS Markit, nhận định các sản phẩm như điện thoại di động, đồng hồ thông minh và nhiều thiết bị đeo khác sẽ trở thành nạn nhân của vòng đánh thuế tiếp theo. Trong khi đó chuyên gia Raymond Yeung của ngân hàng HSBC đặc biệt quan tâm đến điện thoại di động.

"Nếu Mỹ đánh thuế thêm 267 tỷ USD hàng hóa, các nhà xuất khẩu Trung Quốc sẽ phải chịu những cú sốc kinh tế khá mạnh", Biswas nói với CNBC.

Đầu tháng 9, Apple đã bày tỏ lo ngại thuế quan sẽ ảnh hưởng đến đồng thời thông minh Apple Watch và tai nghe AirPod cũng như nhiều sản phẩm khác của hãng. Tuy nhiên những sản phẩm này đã "thoát nạn" khi danh sách cuối cùng được công bố.

Carol Liao, chuyên gia kinh tế cao cấp tại JPMorgan, cho rằng ô tô là một ngành khác có thể bị nhắm đến. Theo số liệu của ngân hàng ANZ, hàng tiêu dùng chiếm 45% kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ và ô tô chiếm tỷ trọng 4%.

Từ tháng 7, bản thân các công ty ô tô cũng đang phải chịu mức thuế 25% mà ông Trump đánh vào các linh kiện ô tô được sản xuất tại Trung Quốc. Ford đã phải huỷ bỏ kế hoạch bán mẫu crossover Focus Active (vốn được sản xuất tại Trung Quốc) tại thị trường Mỹ, trong khi Volvo chuyển hoạt động sản xuất mẫu XC60 sang Thụy Điển. Gerneral Motors đang cố gắng xin miễn thuế cho mẫu Buick Envision.

Theo JPMorgan, mặc dù Trung Quốc vẫn có thể kiểm soát các tác động của thuế quan lên nền kinh tế, nếu như Mỹ đánh thuế mọi mặt hàng, tỷ lệ thất nghiệp của Trung Quốc sẽ tăng lên. Ngân hàng này ước tính Trung Quốc có thể mất 3 triệu việc làm nếu như không có biện pháp đáp trả vòng đánh thuế tiếp theo. Nếu nhân dân tệ giảm giá 5% và Trung Quốc áp thuế trả đũa, con số có thể giảm xuống còn 700.000 việc làm.

Biswas bổ sung thêm: "Khi các tập đoàn đa quốc gia điều chỉnh lại chuỗi cung ứng để hoạt động xuất khẩu sang Mỹ không bị ảnh hưởng và chuyển các trung tâm sản xuất ra khỏi Trung Quốc, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc sẽ mất đi một lượng lớn việc làm".

Theo chuyên gia này, vòng đánh thuế tiếp theo sẽ ảnh hưởng mạnh đến các công ty đa quốc gia đặt nhà máy sản xuất ở Trung Quốc rồi sau đó xuất khẩu sản phẩm, cũng như các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Trung Quốc tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong khi ông Trump liên tục dọa sẽ nâng mức đánh thuế, Trung Quốc bị hạn chế về quy mô đánh thuế với nguyên nhân đơn giản là nước này xuất khẩu sang Mỹ nhiều hơn. Nền kinh tế lớn nhất châu Á chỉ nhập khẩu 129,9 tỷ USD hàng hóa Mỹ trong năm 2017, so với kim ngạch xuất khẩu đạt 505,5 tỷ USD. Trước khi Mỹ chính thức áp thuế 10% với 200 tỷ USD hàng Trung Quốc (sẽ tăng lên mức 25% vào đầu năm 2019), hai bên đang ở trong thế cân bằng, mỗi bên đánh thuế 50 tỷ USD hàng hóa của nhau.