Đưa Việt Nam trở thành thế lực top 2 thế giới, được Mỹ, Trung Quốc mạnh tay săn đón - Mặt hàng này vẫn đối mặt nhiều sóng gió trong năm 2024

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, trong quý I/2024, xuất khẩu tôm của Việt Nam đã đạt trên 686 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023. Kim ngạch xuất khẩu tôm trong quý đầu tiên năm 2024 đã chiếm 35% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Mặc dù tăng trưởng nhưng mức phục hồi được cho là khá khiêm tốn bởi mức nền của năm ngoái khá thấp, chỉ được 600 triệu USD (giảm 37% so với quý I/2022).

Tính riêng tháng 3/2024, xuất khẩu tôm thu về gần 272 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 3/2024, Trung Quốc & Hồng Kông và Mỹ là 2 thị trường nổi bật ghi nhận mức tăng trưởng lần lượt 17% và 4% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 3 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc & Hồng Kông thu về 128 triệu USD (tăng 75%) và xuất khẩu sang Mỹ đạt 121 triệu USD (tăng 16%).

Chiều ngược lại, xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc và EU trong quý đầu năm lại ghi nhận mức giảm từ 2 -14% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, tại một số thị trường nhỏ như Canada, Đan Mạch, Anh, Đài Loan, Nga hoạt động xuất khẩu tôm khá sôi động với mức tăng trưởng từ 17 - 224% so với cùng kỳ.

Xuất khẩu tôm có khởi đầu năm thuận lợi, tuy nhiên, vẫn còn sóng gió phía trước khi nhu cầu tiêu dùng ảm đạm do suy thoái kinh tế toàn cầu và nguồn cung tôm quốc tế dư thừa dẫn đến giá tôm liên tục giảm sâu.

Theo Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta, khó khăn của ngành tôm vẫn chưa được khắc phục. Vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp của Mỹ đối với sản phẩm tôm xuất khẩu của 4 nước, bao gồm Việt Nam có xu hướng bất lợi bởi điều này có thể tăng chi phí cho các doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường Mỹ, ảnh hưởng đến lợi nhuận và sức cạnh tranh của ngành tôm Việt Nam.

Bên cạnh đó, căng thẳng tại Biển Đỏ cũng là bài toán nan giải tác động trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu tôm Việt Nam sang các thị trường trọng điểm như Mỹ và châu Âu. Chi phí vận tải tăng cao và rủi ro trong việc đảm bảo tiến độ giao hàng buộc các doanh nghiệp phải tìm kiếm giải pháp thay thế phức tạp hơn hoặc tập trung vào các thị trường gần hơn.

Song song với yếu tố khách quan, còn có sự xuất hiện những hạn chế nội tại của ngành tôm Việt như giá thành sản xuất cao, chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, thiếu hụt con giống chất lượng cao...

Về chiến lược kinh doanh, Thực phẩm Sao Ta cho biết, từ tháng 7/2023, công ty đã đưa vào vận hành khu trang trại Vinfarm ở Vĩnh Thuận, giúp mở rộng vùng nuôi thêm 203 ha, nâng tổng diện tích vùng nuôi lên 525 ha với khả năng cung ứng 16.000 tấn tôm nguyên liệu/năm. Khi vùng nuôi này đi vào vận hành đầy đủ sẽ giúp cải thiện đáng kể năng lực tự chủ tôm nguyên liệu của doanh nghiệp. Riêng với những khó khăn về thị trường, doanh nghiệp sẽ duy trì các giải pháp đang có và linh hoạt tối đa nhằm tận dụng mọi cơ hội, trong đó sẽ chú ý tìm hiểu cơ hội tại thị trường Trung Quốc.

Chia sẻ với VASEP, Tổng Giám đốc Thuỷ sản Minh Phú cho hay để tăng đơn hàng, thời gian qua công ty đã tích cực tham gia các hội chợ, triển lãm trên thế giới để giới thiệu sản phẩm. Gần đây nhất là Hội chợ thủy sản quốc tế tại Boston tại Mỹ và sắp tới dự kiến là Nhật Bản và Hàn Quốc... để tiếp cận người tiêu dùng. Ngoài ra, Minh Phú đang đẩy mạnh nâng cao chất lượng con tôm  qua công nghệ nuôi sinh học, giúp giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh cho tôm Việt.

Giám đốc điều hành Nhà máy Thủy sản Việt – Úc (Bạc Liêu) cũng nhận định thị trường xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn, đồng thời cho biết doanh nghiệp sẽ tích cực tìm kiếm các đối tác tiềm năng, mở rộng thị trường để gia tăng kim ngạch xuất khẩu . Song song với đó là đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị và mở rộng quy mô sản xuất, nhằm nâng cao chất lượng, tăng giá trị, năng lực cạnh tranh cho hàng xuất khẩu .