Đừng cố đoán đáy đỉnh trong chứng khoán, lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng dài hạn mới quan trọng

Chốt phiên giao dịch ngày 20/5, VN-Index đang ở mức 1240 điểm, giảm 19% so với đỉnh hồi đầu tháng 4 năm nay. Thời điểm sâu nhất, VN-Index đã mất gần 25% so với đỉnh với 6 tuần liên tục giảm. Những ngày qua là những ngày sóng gió với nhà đầu tư chứng khoán Việt. Diễn biến thị trường quá bất ngờ, khiến đa số nhà đầu tư lớn nhỏ đều rơi vào thua lỗ. 

Rất khó để đoán được đỉnh đáy của thị trường do đó nhà đầu tư nên lấy nội tại doanh nghiệp, tiềm năng tăng trưởng để làm "kim chỉ nam" cho hoạt động đầu tư của mình thay vì cố đoán đỉnh đáy của thị trường vì đây là việc nằm ngoài khả năng của nhà đầu tư, đúng sai rất mong manh. Đặc biệt, khi đoán đúng chưa chắc nhà đầu tư đã kiếm được tiền vì có xác suất chọn sai doanh nghiệp. 

Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett từng khuyên nhà đầu tư mỗi khi thị trường bị bán tháo mạnh rằng: "Hãy cố gắng không lo lắng quá nhiều về điều này. Đừng theo dõi thị trường quá sát sao". Khi đó, Warren Buffett nói nhà đầu tư hãy mua cổ phiếu của các doanh nghiệp tốt theo thời gian sẽ nhận được trái ngọt trong 10, 20 và 30 năm sau. 

"Nếu họ cố gắng mua mua, bán bán cổ phiếu (trong thời điểm biến động), họ sẽ không nhận được kết quả tốt. Lợi nhuận đầu tư được tạo ra nhờ việc sở hữu cổ phiếu của các công ty tốt trong thời gian dài. Đó là điều mà nhà đầu tư nên làm với cổ phiếu", ông nói. 

Ông Buffett cũng khuyến nghị nhà đầu tư nên mua các quỹ chỉ số - vốn đã tự động đa dạng hóa và nắm giữ mọi cổ phiếu có trong chỉ số đó. Ví dụ như chỉ số S&P 500 bao gồm cổ phiếu của nhiều công ty lớn tại Mỹ như Apple và Amazon.

Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, ông Lê Chí Phúc, CEO của quỹ SGI Capital trong một cuộc hội thảo mới đây cho rằng việc phán đoán những xu hướng và chu kỳ vĩ mô là điều vô cùng khó, nhất là đoán đáy thị trường chứng khoán. Ngay cả với những quỹ đầu tư, định chế hàng đầu thế giới cũng có sự khác biệt. Nhiều quỹ đầu tư lớn cho rằng chu kỳ kinh tế của thế giới, nhất là Mỹ đang quá nóng và FED phải thắt chặt nhanh để "làm nguội" áp lực lạm phát nhưng họ cũng kỳ vọng quá trình làm nguội này không quá lớn.

Nhưng cũng có ý kiến nói rằng việc thắt chặt chính sách của FED sẽ làm cho chu kỳ kinh tế đi nhanh hơn và trong kịch bản này, thị trường chứng khoán có thể giảm sâu hơn. Do đó, các nhà đầu tư cần chú ý vào thị trường chứng khoán Việt Nam và nội tại của của doanh nghiệp thay vì "soi" kỹ bối cảnh thế giới.

Cụ thể, nhiều doanh nghiệp niêm yết trên sàn trong năm nay vẫn có mức tăng trưởng tích cực khoảng 20%, cao hơn mức tăng trung bình 10 năm qua. Và mức này chưa dừng lại khi nhiều doanh nghiệp có những kế hoạch dài hơi, rất tham vọng.

"Trong suốt 10-15 năm qua, có thể nói thị trường đang hội tụ những doanh nghiệp xuất sắc của nền kinh tế, với mức hiệu quả kinh doanh khoảng 15%-20%, cao hơn hẳn mặt bằng chung nền kinh tế. Vì vậy, nhà đầu tư có thể cần tìm kiếm những doanh nghiệp có sự vượt trội để yên tâm rót vốn", ông Lê Chí Phúc nói.

Ông Trịnh Hoài Giang, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán TP HCM (HSC) cho rằng, chúng ta phải chuẩn bị tinh thần đối diện với biến động lớn. Đó là biến động xuống khả năng cao xảy ra khi Fed tăng lãi suất. Phân tích ở các ngân hàng lớn cho thấy, thị trường Việt có tương quan khá với thị trường Mỹ. Trong thời gian gần đây xu hướng thị trường chưa được xác lập rõ ràng.

"Với Việt Nam, đã đi xuống khá rồi, vẫn có khả năng xuống tiếp. Nhưng kinh tế kỳ vọng tăng trưởng 6-7% trong năm nay và còn tốt hơn năm sau, với độ tự tin đạt được khá cao thì vùng chúng ta có thể mua được", ông Giang chia sẻ. Ông Giang cho rằng, đầu tư dài hạn nhìn vào lợi nhuận doanh nghiệp, mức giá theo PE 10 hay 12 lần, tăng trưởng lợi nhuận 15% trở lên, mua để vài ba năm có thể là khoản đầu tư tốt. Các ngành có thể cân nhắc như năng lượng, tiêu dùng, tài chính ngân hàng, chứng khoán.

VinaCapital đánh giá nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phục hồi mạnh mẽ, điều đang thúc đẩy tăng trưởng lợi nhuận đầy ấn tượng. Cụ thể, tăng trưởng doanh thu bán lẻ tại Việt Nam tăng nhanh từ mức tăng 1,7% so với cùng kỳ năm ngoái trong 2 tháng đầu 2022, lên 10,4% trong tháng 3 và 12,1% trong tháng 4. Hơn nữa, nhiều minh chứng đầy thuyết phục cho thấy những con số tăng trưởng nêu trên vẫn chưa phản ánh đầy đủ sự bùng nổ nhu cầu tiêu dùng ở các thành phố và vùng nông thôn Việt Nam, do nhu cầu người tiêu dùng bị dồn nén trong thời gian dài.

Theo VinaCapital, VN-Index đang giảm mạnh bất chấp nền kinh tế Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ cùng nhiều thế mạnh cơ bản của thị trường chứng khoán. Những điểm mạnh đó bao gồm tỷ lệ P/E kỳ vọng đạt 11.4x so với kỳ vọng tăng trưởng thu nhập đồng thuận đạt 21% đối với các cổ phiếu VN-Index trong năm nay, và mức chiết khấu định giá khoảng 30% so với các quốc gia cùng khu vực. Tuy nhiên, trên thị trường tồn tại sự phân hóa hiệu quả đầu tư khá rõ rệt giữa các ngành khác nhau do sự khác biệt giữa các yếu tố cơ bản, và điều này tạo ra cơ hội cho các nhà đầu tư tìm được chỗ trú ẩn trong các cổ phiếu phòng thủ.

Theo đó, 3 lĩnh vực nổi bật là Tiện ích, Hàng tiêu dùng không thiết yếu và Công nghệ thông tin, giá cổ phiếu của các lĩnh vực này vẫn tăng từ trước đến nay, được hỗ trợ bởi kết quả quý 1 tốt và nhiều yếu tố cơ bản khác. Cụ thể hơn, lợi nhuận và giá cổ phiếu của ngành Tiện ích được hỗ trợ bởi tăng trưởng sản xuất điện đã tăng gấp đôi trong năm nay, còn cổ phiếu Hàng tiêu dùng không thiết yếu đang được hưởng lợi từ kế hoạch mở rộng đầy tham vọng của một số công ty chủ chốt trong ngành. Trong khi đó, lợi nhuận và giá cổ phiếu ngành Công nghệ thông tin đang được thúc đẩy bởi doanh thu gia công phần mềm tăng khoảng 30% của FPT – một doanh nghiệp lớn trong ngành, cùng với đó là mức tăng gần 60% số lượng các hợp đồng gia công mới trong quý 1 của công ty này.

Ngoài ba lĩnh vực trên, chuyên gia phân tích nhấn mạnh lợi nhuận của các công ty ngành Vật liệu tăng gần 60% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 1, được thúc đẩy bởi mức tăng lợi nhuận khoảng 8 lần của các công ty phân bón. Lợi nhuận của các công ty Hàng tiêu dùng thiết yếu tăng 45%. Lợi nhuận của các công ty ngành Tài chính tăng gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 1, và kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận sẽ đạt 36% trong năm tài chính 2022, nguyên nhân chủ yếu bởi tăng trưởng tín dụng toàn ngành đạt 14% và mức tăng của biên lãi ròng tại các ngân hàng thương mại trong nước.

Pyn Elite Fund, quỹ đầu tư đến từ Phần Lan vừa có báo cáo cập nhật triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam. Quỹ này nhận định, chứng khoán thế giới có thể đi xuống trong tương lai, song, riêng với chứng khoán Việt Nam, định giá hiện nay đang cực kỳ rẻ. Dự báo tăng trưởng thu nhập cho năm 2022 dao động từ mức thận trọng 19% lên đến 29%. Tăng trưởng thu nhập bình quân quý 1/2022 là 31%, trong đó Pyn Elite dự báo tăng trưởng ở mức 25%. P/E năm 2022 do đó được kỳ vọng ở 10,9x, P/E trung bình 5 năm qua là 16,5x, trong các giai đoạn tăng trưởng lợi nhuận tốt P/E cũng đã đạt hơn 20%. "Ở mức định giá này với một nền kinh tế ổn định, cổ phiếu Việt Nam đang cực rẻ", vị này nhấn mạnh.

Thị trường Việt Nam đang có mức tăng trưởng thu nhập tốt hơn Mỹ và giá cũng rẻ hơn. Đồng thời tăng trưởng thu nhập Việt Nam dường như đang hoạt động tốt so với các dự báo của Bloomberg. Ở Mỹ, ngược lại, yếu hơn so với dự báo. Vn-Index dưới 1.200 điểm với P/E dự phóng 10,9x rất hấp dẫn để mua thêm ở thời điểm hiện tại.